Avropa Birliyində Mikromaliyyə institutları üçün hüquqi baza

1. Avropa Birliyində Mikromaliyyə institutları üçün hüquqi baza Konkret nümunə: Rumıniya

2. Avropa Birliyi - Rumıniya 2

3. Avropada mikromaliyyə Avropa Komissiyası tərəfindən necə dəstəklənir • Lissabon Strategiyası çərçivəsində mikrokredit (iqtisadi artım və sosial birlik) • Mikromaliyyə: regional birlik siyasəti ilə tamamlanmış iqtisadi siyasətlər və sosial birlik siyasətləri arasında kəsişmə • Əsasən 3 DG-yə diqqət yetirilir: • DG Məşğulluq, Sosial Məsələlər və Bərabər İmkanlar • DG Müəssisələr • DG Bölgəsi

4. Mikromaliyyə üzrə AB Təşəbbüsü • 4 iş sahəsi: • Mikromaliyyə təşkilatları üçün hüquqi bazanın təkmilləşdirilməsi • Mikro müəssisələr üçün hüquqi bazanın təkmilləşdirilməsi • Texniki yardım və sınanmış təcrübənin yayılması • Maliyyə vasitəsi; Avropanın MMİ-ni dəstəkləmək üçün investisiya fondu

5. AB-də MMİ-lərin institusional növləri 2007

6. Mikromaliyyə təşkilatları üçün hüquqi bazanın təkmilləşdirilməsi • Mikromaliyyə təşkilatlarının inkişafına imkan yaradan və bütün müştəri təbəqələrini əhatə edən mühitin yaradılması • Mikro-kredit əməliyyatları üçün faizləri azaltmaqla mikro kredit təşkilatlarına dayanıqlı olmaqda yardım etmək

7. Mikromaliyyə təşkilatları üçün hüquqi bazanın təkmilləşdirilməsi • MMİ-lərə kredit alanların məlumat bazalarına çıxışına imkan vermək və risklərin qiymətləndirilməsini tənzimləmək • Sərfəli vergi planını tətbiq etməklə əməliyyat xərclərini azaltmaq • Milli qanunvericilik və nəzarəti mikromaliyyənin spesifikliyinə uyğunlaşdırmaq

8. Mikromaliyyə təşkilatları üçün hüquqi bazanın təkmilləşdirilməsi • Sərfəli vergi planını tətbiq etməklə əməliyyat xərclərini azaltmaq • Milli qanunvericilik və nəzarəti mikromaliyyənin spesifikliyinə uyğunlaşdırmaq • Vahid bazar qaydalarının mikro-kreditə tətbiq edilməsini təmin etmək • Mikro-krediti qanunvericilik və mühasibat standartlarına daxil etmək

9. Konkret nümunə - Rumıniya • Rumıniya Avropa Birliyinin tərkib hissəsi kimi – iqtisadi kontekstdə • Mövcud hüquqi baza • MM sektoru – Seqmentasiya xəritəsi • MMİ-lər – icra indikatorları • Öyrənilmiş nəticələr və inkişaf perspektivi

10. Avropa Birliyi - Rumıniya Rumıniya (2007) ÜDM adambaşına: 5700 € 35% Av. EU25 Orta ÜDM artımı/il: 6- 5% KOM sayı /1000 sakinə : 22,6 ÜDM-ə KOM-ın töhfəsi:70% İşsizlik faizi: 5% Orta inflyasiya : 7% 21.5M sakinə 45% kənd əhalisi Qeyri-rəsmi sektor: 20-22% ÜDM 10

11. Hüquqi baza • Mikro maliyyə şirkətləri haqqında Qanun 240/iyul 2005, inkişaf etməkdə və məhsulları və dəstək xidmətləri portfelinin genişləndirilməsində MMİ-lərə əlverişli mühit yaratdı. • Kredit İttifaqları haqqında Qanun (Kİ)mo.122/1996; 135/2003 və 186/2004, kredit ittifaqı sektorunu tənzimləyir, əmanətləri qadağan edir, lakin Kİ portfelinin əsas mənbəyi kimi üzv abunələrin istifadəsinə imkan yaradır. • Hökumət Təlimatı 28, yanvar 2006, maliyyə stabilliyini təmin etmək və saxlamaq üçün kreditlərin verilməsində qeyri-bank maliyyə institutlarını şərtlərini tənzimləyir. Rumıniyanın Milli Bankı bütün Qeyri-Bank Maliyyə İnstitutları üçün nəzarət orqanıdır (NBMFIs): İcarə, Girov, Kredit İttifaqları, mikro maliyyə şirkətləri daxil olmaqla. 11

12. Liberal NBMFI qanunları sektorun inkişafı və kommersiyalaşmasını dəstəkləyir. • Rumıniya Milli Bankından Qeydiyyat və Lisenziya. • Qeydiyyat və lisenziya prosesi çətin və bahalıdır. • Mühasibat, Audit və Hesabat tələbləri banklara oxşardır. • Minimum kapital tələbi: EURO 200,000. • MMŞirkətləri/ NBMFI Gəlir vergisindən azad deyillər (16%) • Əmanət yoxdur (kredit ittifaqları istisna olmaqla) • Kredit itkisi müddəaları və kredit itkisinin çıxılmasına imkan verir. • Maksimum kredit miqdarı ilə bağlı MMİ-lər üçün məhdudlaşdırıcı qayda: 25,000Euro • MM şirkətləri/ NBMFI-ləri, və müştəriləri qorumaq: mikro və kiçik müəssisələr.

13. Missiya, hədəflənmiş bazar- müştərilər, əhatə olunmayan tələbat • Sosial yönümlü MMİ-lər- Kredit İttifaqları (Kİ) • Fermerlər, yeniyetmələr; azlıq qrupunun sahibkarları, fərdi şəxslər. • Sosial və kommersiya yönümlü MMİ-ları – Kİ-lər • Şəhər, yarı-şəhər və kənd ərazilərində yerləşən qeyri-bank sahibkarları və mikro şirkətlər, fərdi şəxslər • Kommersiya yönümlü MMİ-lər • Xidmət almayan sahibkarlar, fərdi şəxslər. KOM sektorunun hesablanmış əhatə olunmayan tələbatı (2007): 700 milyon Avro 13

14. Rumıniyanın MM sektoru – Seqmentasiya xəritəsi 14

15. Ümumi kredit portfeli; Fəal müştərilərin sayıÇıxma ilə münasibətdə qalma faizi Rumıniya- 2007 • Ümumi kredit portfeli • Ümumi (MMİ+Cus): 556 Mill € • MMİ: 80 Mill € • Kİ: 476 Mill € • Fəal müştərilən sayı • Ümumi (MMİ + Kİ): 700,000 • MMİ: 20,000 • Kİ: 680,000 • MMİ-lərin saxlama faizi: 70% (orta) 15

16. Portfelin keyfiyyət göstəriciləri:30 və 90 gündə nominal dəyər və silinmə əmsalı. Rumıniya 30 gün üçün risk portfeli: 3% 90 gün üçün risk portfeli: 1.7% Silinmə əmsalı: 0.4% Yenidən maliyyələşmə / yenidən strukturlaşdırılmış əmsal: 1.5%

17. Məsrəf strukturu ( % gəlir) - Rumıniya Gəlir 100% Kredit portfelinə faiz 61% Ödəniş və komisyon 14% Digər gəlirlər 25% Xərclər 70% Kapital xərci 22% Əməliyyat xərci 45% Kadr xərci 22% İnzibati xərclər 23% Kredit itkisi xərci 3% Xalis əməliyyat gəliri 30%

18. Gəlirlilik və dayanıqlıqƏsas göstəricilər: OSS and FSS Əməliyyat dayanıqlığı (2007) : 120% Maliyyə dayanıqlığı ( 2007): 114%

19. MM tərəfindən seçilmiş müştərilərə verilən kreditin təsiri Rumıniya: Mikro və kiçik müəssisələr

20. Sınanmış təcrübələr Aydın, tam və dəstəkləyici hüquqi baza nə dərəcədə mühümdür • Sektorun əsas xüsusiyyətləri haqqıdan tərəfdaşların məlumatlandırlmasında davamlı təbliğat nə dərəcədə mühümdür: müsbət sosial və inkişaf təsiri olan səmərli maliyyə xidmətləri. • Artan müştərilərə lazımi xidməti göstərmək məqsədilə vəsaitin cəlb edilməsi üçün MM təşkilatı belə olmalıdır: • səmərəli, maliyyə baxımdan dayanıqlı, Rumıniyanın maliyyə mədəniyyətinə uyğun mikromaliyyə məhsulları və prosedurlarının uyğunlaşdırılmasında innovator olmaq. • Avropa Komissiyası tərəfindən maliyyələşdirilən “Mikromaliyyə vasitəsilə ekslüzivlikdən inklüzivliyə doğru: Şərqdən Qərbə və Qərbdən Şərqə öyrənmə” layihəsində iştirak • Şərqdən olan MMİ-nin Qərbdəki tərəfdaşların öyrəndiyi təcrübə mikromaliyyə fəaliyyətinin sosial təsirinin qiymətləndirilməsində və mikro sahibkarlara göstərilən sosial xidmətlərin yaxşılaşdırılması və müxtəlifləşdirilməsində sosial missiyanı qorumaqda təyinedici rol oynayır.

21. Pespektivlər və Çətinliklər KOMMERSİYALAŞDIRMA Demək olar ki, bütün orta və iri MMİ-larının strategiyasıdır Sosial Missiyalarının saxlanılması isə ÇƏTİNLİKDİR.

22. MM sektorunun inkişaf trendləri Kommersiyalaşma strategiyası baxımından MMİ-lər aşağıdakılara diqqəti yönəldirlər: Xüsusilə əməliyyat və maliyyə dayanıqlığı olmaqla əməliyyat göstəricilərinin yaxşılaşdırılması. Portfel kreditində artım, kapitalda artım və investorlar və bankdan borclar. Müştərilərə təklif edilən maliyyə məhsullarının müxtəlifləşdirilməsi: mikro müəssisələr və fərdi sahibkarlar; istehlakçı kreditləri (fərdi şəxslər)

23. MULTUMESC ! Maria Doiciu Eurom Consultancy and Studies SRL maria.doiciu@eurom-consultancy.ro www.eurom-consultancy.ro