1 / 32

Od kwasu foliowego do homocysteiny

Od kwasu foliowego do homocysteiny. Ewa Mierzejewska. Etiologia wad wrodzonych. genetyczne 28%. wieloczynnikowe 23%. teratogeny 3%. maciczne 3%. ciąża mnoga 0.5 %. nieznane 43%. Leki: aminopteryna, metotreksat ACE inhibitory karbamazepina fenytoina kwas walproinowy

sibley
Télécharger la présentation

Od kwasu foliowego do homocysteiny

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Od kwasu foliowego do homocysteiny Ewa Mierzejewska

  2. Etiologia wad wrodzonych genetyczne 28% wieloczynnikowe 23% teratogeny 3% maciczne 3% ciąża mnoga 0.5 % nieznane 43%

  3. Leki: aminopteryna, metotreksat ACE inhibitory karbamazepina fenytoina kwas walproinowy kwas izotretinoinowy stilbestrol tetracykliny thalidomid jodki, propylothiouracyl warfaryna Pierwiastki: ołów rtęć Promieniowanie RTG, jonizujące Używki przewlekły alkoholizm palenie papierosów narkotyki Teratogeny

  4. Zakażenia wewnątrzmaciczne: cytomegalowirus różyczka toksoplazmoza ospa wietrzna parwowirusy Przewlekłe choroby matki: cukrzyca fenyloketonuria układowy toczeń rumieniowy Teratogeny

  5. Na które czynniki mamy wpływ? genetyczne 28% wieloczynnikowe 23% Nie Tak teratogeny 3% ciąża mnoga 0.5 % maciczne 3%  nieznane 43%

  6. FUNKCJESynteza DNA, RNA Podział komórek Synteza białek Homocysteinametionina W uwarunkowaniu wieloczynnikowym wad wrodzonych najważniejszy czynnik, na który można wpłynąć to:Kwas foliowy

  7. METYLOWANE PRODUKTY: DNA, LIPIDY, BIAŁKA 5-metyl tetrahydrofolian homocysteina S-adenozylo metionina 5,10-metyleno tetrahydrofolian metionina tetrahydrofolian KWAS FOLIOWY Cykl przemian homocysteiny zależny od kwasu foliowego i innych witamin

  8. Cykl przemian homocysteiny zależny od kwasu foliowego METYLOWANE PRODUKTY: DNA, LIPIDY, BIAŁKA Zaburzona przemiana 5-metyl tetrahydrofolian homocysteina S-adenozylo metionina 5,10-metyleno tetrahydrofolian Hamowanie reakcji metylacji przez nadmiar homocysteiny tetrahydrofolian metionina KWAS FOLIOWY Niedobór kwasu foliowego

  9. Czynniki wpływające na metabolizm homocysteiny i poziomy witamin w nim uczestniczących Leki Styl życia Choroby tarczycy Wiek i płeć Nieprawidłowy poziom witamin: KF, B12, B6, B2 Objawy Homocysteina Defekty genetyczne Choroby ukł. pokarmo- wego Nowotwory Przewlekłe choroby zapalne Niewydolność nerek Schneede J i wsp, 2001

  10. Czynniki wpływające na metabolizm homocysteiny i poziomy witamin w nim uczestniczących Dieta Wegetarianizm Częstość występowania hyperhomocystynemii Zwycza- jowa Warzywa i owoce Warzywa i owoce, niskotłusz- czowa Appel i wsp, 2000 Krajcowicowa Kudlackowa i wsp, 2000

  11. Czynniki wpływające na metabolizm homocysteiny i poziomy witamin w nim uczestniczących Palenie papierosów Kofeina Jacques i wsp, 2001 Jacques i wsp, 2001

  12. Czynniki wpływające na metabolizm homocysteiny i poziomy witamin w nim uczestniczącychSuplementacjakwasem foliowym Alkohol 0 5 15 25 g/db Jacques i wsp, 2001 Jacques i wsp, 2001

  13. Czynniki wpływające na metabolizm homocysteiny i poziomy witamin w nim uczestniczącychWiek, płeć, ciąża • Ciąża: • rozcieńczenie krwi • stosowanie kwasu foliowego • Kobiety < mężczyźni: • ochronne działanie estrogenów • po menopauzie szybki wzrost homocysteiny • Starsi > młodsi: • gorsze żywienie • zmniejszenie wydzielania enzymów trawiennych  gorsze wchłanianie witamin stężenie homocysteiny w surowicy (μmol/l) Ueland PM i wsp, 2000

  14. Czynniki wpływające na metabolizm homocysteinyi poziomy witamin w nim uczestniczących • Choroby: • zanikowy nieżyt żołądka (wchłanianie witamin zależne od wydzielania soku żołądkowego) • niewydolność nerek (Hc jest rozkładana w nerkach do CO2 i siarczanów) • cukrzyca (poziom Hc rośnie wraz z długością choroby, stężeniem glukozy na czczo, przy niwydolności nerek i stosowaniu niektórych doustnych leków przeciwcukrzycowych) • niedoczynność tarczycy • reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń, łuszczyca • nowotwory (nadmierna proliferacja komórek, zniszczenie tkanek)

  15. Czynniki wpływające na metabolizm homocysteinyi poziomy witamin w nim uczestniczących • Leki: • przeciwdrgawkowe (ważne dla kobiet chorych na padaczkę, które zamierzają zajść w ciążę oraz u dzieci z WCN chorych na padaczkę) • doustne leki przeciwcukrzycowe • obniżające poziom cholesterolu • terapia hormonalna u kobiet: • antykoncepcja doustna podnosi poziom Hc • zastępcza terapia hormonalna obniża poziom Hc, szczególnie gdy na początku terapii stwierdzano hiperhomocystynemię • niektóre leki przeciwnadciśnieniowe (moczopędne) • leki zobojętniające i przeciwwrzodowe • aspiryna

  16. Choroby związane z hiperhomocystynemiąChoroba wieńcowa i inne choroby naczyniowe Szacunkowe przeżycie u pacjentów z chorobą wieńcową • Wśród pacjentów z chorobą wieńcową ryzyko zawału serca 2,6 x u osób z hiperhomocystynemią (Bots i wsp., 1999) • Podwyższenie poziomu homocysteiny o każde 1μmol/l zwiększa o 6-7% ryzyko wystąpienia zawału mięśnia serca i udaru mózgu (Bots i wsp., 1999) • Kwas foliowy w dawce 0,4 mg jest zalecany jako profilaktyka choroby wieńcowej przez American Heart Association Odsetek żyjących pacjentów Lata obserwacji Nygard O i wsp, 1997

  17. Choroby związane z hiperhomocystynemiąChoroby neuropsychiatryczne, zaburzenia funkcji poznawczych • Demencja: • U osób z granicznie niskimi poziomami kwasu foliowego 2 x większe ryzyko rozwoju choroby Alzheimera (Wang i wsp., 2001) • Funkcje poznawcze: • w grupie 80-latków u osób z hiperhomocystynemią częściej mniejsza satysfakcja z życia, gorsza pamięć, częstsza depresja i zaburzenia koncentracji (Jensen i wsp., 1998) • Depresja: • niedobory lub granicznie niskie poziomy kwasu foliowego stwierdzane w 15 - 38% pacjentów z depresją • cięższy przebieg choroby u osób z niedoborami kwasu foliowego • hiperhomocystynemia związana z gorszą odpowiedzię na leczenie przeciwdepresyjne (Fava i wsp., 1997)

  18. Choroby związane z hiperhomocystynemiąPrzebieg i wynik ciąży wcześniactwo stan przedrzucawkowy waga urodzeniowa <1500 g urodzenie martwe Vollset i wsp, 2000

  19. Choroby związane z hiperhomocystynemiąPrzebieg i wynik ciąży - wady wrodzone wady serca WCN stopy końsko szpotawe wszystkie wady Vollset i wsp, 2000 Kapusta i wsp, 2000

  20. Choroby związane z hiperhomocystynemiąPrzebieg i wynik ciąży - poronienia Hiperhomocystynemia u kobiety zwiększa 2,7 x ryzyko poronienia (Nelen i wsp., 2000) Suplementacja kwasem foliowym w trakcie ciąży u kobiet z nawykowymi poronieniami i hiperhomocystynemiąprowadzi do urodzenia dziecka o czasie(Quere i wsp., 2001). Nieznacznie podwyższona częstość poronień we wczesnym okresie ciąży wśród kobiet stosujących suplementację kwasem foliowym w okresie przedkoncepcyjnym wynika prawdopodobnie z ochronnego działania kwasu foliowego na zarodek, tak że ciąża utrzymuje się aż do momentu, kiedy jest już możliwa do stwierdzenia (i tym samym możliwe jest stwierdzenie poronienia) (Windham i wsp., 2000)

  21. Choroby związane z hiperhomocystynemiąNowotwory • Sutek • spożycie kwasu foliowego > 0,6 mg dziennie zmniejsza ryzyko wystąpienia raka sutka o 45% w porównaniu do kobiet, które spożywały dziennie < 0,3 mg kwasu foliowego (Zhang i wsp., 1999) • Jelito grube: • dzienne spożycie 0,4 mg kwasu foliowego obniża ryzyko zachorowania o 31% (Giovannucci i wsp.,1998) • Inne: • dysplazja szyjki macicy • rak płuca

  22. Choroby związane z hiperhomocystynemiąUmieralność • Kohorta ponad 4000 osób w wieku 65 - 67 lat • Wzrost poziomu homocysteiny o 5 μmol/l był związany ze zwiększeniem ryzyka zgonu • w umieralności ogólnej - o 49% • z powodu chorób sercowo - naczyniowych - o 50% • z powodu nowotworów - o 26% • z innych powodów - o 104%

  23. Suplementacja kwasem foliowym a maskowanie anemii złośliwej (niedokrwistości z niedoboru wit. B 12) Objawy niedoboru witaminy B12 Objawy niedoboru Kwasu foliowego Nie ma objawów anemii Objawy neurologiczne i żołądkowe pozostają anemia Suplemen- tacja KF objawy neurologiczne (niepewny chód, niedowłady, uczucie mrowienia) Dgn. STAROŚĆ!!! zanikowe zapalenie błony śluzowej żołądka  upośledzenie wchłaniania

  24. Suplementacja kwasem foliowym a maskowanie anemii złośliwej - zalecenia u osób starszych • Wśród osób starszych (>67 r.ż.) stwierdza się niedobory: • kwasu foliowego - u ok. 30% populacji • wit. B12 - u ok. 25% populacji • wit. B6 - u. ok. 20% populacji(Selhub i wsp., 2000) Institute of Medicine: Osoby powyżej 50 r.ż. powinny spożywać 2,4 μg syntetycznej wit. B12 dziennie LUB Fortyfikacja żywności wit. B12 i kwasem foliowym ZALECENIA

  25. Sytuacja pod względem niedoboru kwasu foliowego i hiperhomocystynemii w populacji warszawskiej

  26. Kwas foliowy w erytrocytach - wyniki poniżej normy

  27. Homocysteina - wyniki powyżej normy

  28. 0.4 0.3 0.2 0.1 0.0 Gęstość 0 10 20 30 40 tHcy (μmol/l) Czy normy to rzeczywiście normy? Kobiety w wieku 40-42 lata, które: palą piją kawę niskie spożycie kwasu foliowego nie palą nie piją kawy wysokie spożycie kwasu foliowego (górna granica normy o 22% niższa) Kobiety wg Nygard i wsp, 1998

  29. 0.4 0.3 0.2 0.1 0.0 Gęstość 0 10 20 30 40 tHcy (μmol/l) Czy normy to rzeczywiście normy? Mężczyźni w wieku 40-42 lata, którzy: palą piją kawę niska podaż kwasu foliowego nie palą nie piją kawy wysoka podaż kwasu foliowego (górna granica normy o 21% niższa) Mężczyźni wg Nygard i wsp, 1998

  30. Które normy są słuszne?

  31. Poziom homocysteiny w populacji warszawskiej a „ostre” normy • Wartości homocysteiny powyżej górnej granicy normy ma: • 73% mężczyzn • 63% kobiet w wieku 18 - 40 lat.

  32. Ryzyko wystąpienia WCN u potomstwa kobiet polskich 0 150 200 300 400

More Related