Jacek Wallusch _________________________________ Współczesne Teorie Ekonomiczne

1. Jacek Wallusch_________________________________Współczesne Teorie Ekonomiczne Milton Friedman

2. ur. 1912 Milton Friedman_______________________________________________________________________________ Problematyka • Przewrót/powrót paradygmatyczny • Funkcja konsumpcji • Teoria pieniądza • Oczekiwania i niedoskonała informacja • Hipoteza stopy naturalnej

3. Powrót paradygmatyczny Milton Friedman____________________________________________________________________________________ KONIECZNOŚĆ UWZGLĘDNIANIA PODSTAW MIKROEKONOMICZNYCH • Redukcjonizm; • Negacja iluzji pieniężnej • Optymalizacja przy niedoskonałej informacji • Zadania ekonomii – pozytywizm Wallusch, WTE makroekonomia oparta na ściśle określonych podstawach mikroekonomicznych – powrót do tradycji sprzed 1936r.

4. Funkcja konsumpcji Milton Friedman_____________________________________________________________________________ Wahania aktywności gospodarczej a zmiany dochodu kierunki krytyki: 1. efekty mnożnikowe a długookresowe decyzje konsumenta 2. silne wahania dochodu – znaczne zmiany aktywności gospodarczej – rola oczekiwań w wydatkowaniu dochodu Wallusch, WTE A Theory of the Consumption Function – 1957

5. Oczekiwania Friedman ____________________________________________________________________________________________ Rola oczekiwań w wydatkowaniu dochodu DOCHÓD PERMANENTNY: formowane adaptacyjnie oczekiwania co do dochodu OCZEKIWANIA ADAPTACYJNE: średnia ważona bieżącej i przeszłych realizacji danej zmiennej losowej z wagami malejącymi wykładniczo wraz z upływem czasu Wallusch, WTE Decyzje konsumentów uzależnione od oczekiwanego poziomu dochodu i dochodu bieżącego. Dochód permanentny – dochód oczekiwany, długookresowy

6. Oczekiwania adaptacyjne Phillip Cagan ____________________________________________________________________________________________ Wartość oczekiwana sposób budowania prognozy 1. wykorzystane informacje 2. model prognostyczny Wallusch, WTE E – wartość oczekiwana, p – cena, g(.) – funkcja gęstości

7. Oczekiwania adaptacyjne Phillip Cagan ____________________________________________________________________________________________ Wartość oczekiwana miejsce, w którym prawdopodobieństwo osiąga wartość maksymalną x wyznacza wartość oczekiwaną (średnią) zmiennej p maksymalną Wallusch, WTE  – prawdopodobieństwo, p – cena

8. Oczekiwania adaptacyjne Phillip Cagan ____________________________________________________________________________________________ Zbiór informacji informacje wykorzystane przy budowie „prognozy”: opóźnione wartości poziomu cen model autoregresyjny rzędu kAR(k) Wallusch, WTE Oczekiwania adaptacyjne zostały wprowadzone w formie zgodnej z przedstawioną definicją przez Cagana

9. Dochód permanentny Milton Friedman________________________________________________________________________________________ BOGACTWO nowy element analizy zastępujący wykorzystywany przez Keynesa dochód bieżący DEFINICJA wszystkieaktywa zdolne generować dochód RODZAJE BOGACTWA human wealth – praktyka, zdolności, prezencja itd. nonhuman wealth – bogactwo niezwiązane bezpośrednio z cechami człowieka (np. środki pieniężne, akcje, obligacje, dobra trwałego użytku, meble, odzież, sprzęt domowy itp.) Wallusch, WTE Kategoria bogactwa wprowadzona wcześniej przez von Haberlera i Pigou w celu zanegowania wniosków Keynesa dotyczących skłonności do konsumpcji

10. Dochód permanentny Milton Friedman________________________________________________________________________________________ human wealth i nonhuman wealth Szczególne znaczenie dla bieżącej konsumpcji stosunku nonhuman wealth do dochodu permanentnego im wyższy jest ten stosunek, tym mniejsze potrzeby zgłasza jednostka na posiadanie dodatkowych rezerw i tym wyższa może być bieżąca konsumpcja Wallusch, WTE Kategoria bogactwa wprowadzona wcześniej przez von Haberlera i Pigou w celu zanegowania wniosków Keynesa dotyczących skłonności do konsumpcji

11. Dochód permanentny Milton Friedman________________________________________________________________________________________ First approximation:BRAK NIEPEWNOŚCI Powody wystąpienia różnicy między konsumpcją a przychodem 1. „wygładzanie” (ang. straighten out) strumienia konsumpcji: dzięki doskonałej pewności co do przyszłego poziomu stopy procentowej podmiot może utrzymywać stały poziom wydatków 2.czerpanie dochodu z pożyczek warunkowane również znajomością przyszłej stopy procentowej. Wallusch, WTE Brak niepewności oznacza:

12. Ct A całkowite bogactwo Wt C*t 45º Ct+1 C*t+1 B Wallusch, WTE C – konsumpcja, A, B – konsumowane dobra, Y – dochód, r – stopa procentowa

13. Dochód permanentny Milton Friedman________________________________________________________________________________________ FUNKCJA KONSUMPCJI argumenty? zmienne wyznaczające nachylenie i położenie krzywej budżetowej: bogactwo oraz stopa procentowa zmiany dochodu nie wywołujące zmian bogactwa nie mogą wpływać na konsumpcję, co pozostaje w jawnej sprzeczności z keynesowskim ujęciem determinant konsumpcji Wallusch, WTE

14. Funkcja konsumpcji Milton Friedman________________________________________________________________________________________ pojawia się dochód oczekiwany: Yt+1 wprowadzenie kategorii dochodu permanentnego oraz konsumpcji permanentnej (wielkości oczekiwane): Wallusch, WTE DOCHÓD – wielkość konsumpcji dokonanej przy wykorzystaniu całego zasobu bogactwa, superskrypt „ p ”oznacza wielkości permanentne

15. Dochód permanentny Milton Friedman________________________________________________________________________________________ Second approximation: NIEPEWNOŚĆ dywersyfikacja aktywów w portfelu szczególnie istotna w obliczu przeznaczania pewnej części rezerw na wydatki nieprzewidziane w – stosunek bogactwa określonego jako niezależne od czynnika ludzkiego do dochodu permanentnego. Wraz ze wzrostem wtspada zapotrzebowanie na dodatkowe rezerwy na cele specjalne, a bieżąca konsumpcja będzie wzrastać Wallusch, WTE zróżnicowanie aktywów ze względu na płynność: nagłe zakupy a kapitał ludzki i np. gotówką

16. NRH Milton Friedman___________________________________________________________ Wpływ oczekiwań cenowych na rynek pracy HIPOTEZA STOPY NATURALNEJ (NRH) NIEDOSKONAŁA INFORMACJA PRZYCZYNIA SIĘ DO KRÓTKOOKRESOWYCH ZMIAN NA RYNKU PRACY Wallusch, WTE

17. Milton Friedman________________________________________________________________ 1968:drugi etap badań nad zależnością wymienną między inflacją a bezrobociem nieoczekiwane zmiany w popycie nominalnym jako alternatywny sposób wyjaśniania występowania wzrostu inflacji i spadku bezrobocia Edmund S. Phelps ___________

18. Nieco o pochodzeniu... Milton Friedman Edmund S. Phelps niedoskonała informacja oczekiwania adaptacyjne new classics new Keynesians racjonalne oczekiwania sztywności real business cycle behavioral economics doskonała informacja ...i o krytykach

19. Struktura rynku pracy Milton Friedman________________________________________________________________________________________ dlaczego? niedoskonała informacja czyli niepewność cenowa OCZEKIWANIA INFLACYJNE BRAK ILUZJI PIENIĘŻNEJ funkcja popytu na pracę Brak różnic między Phillipsem i Lipseyem a Friedmanem Wallusch, WTE Ld – popyt na pracę, w – płaca nominalna, P – cena, ld < 0

20. Struktura rynku pracy Milton Friedman________________________________________________________________________________________ BRAK ILUZJI PIENIĘŻNEJ Podstawowa różnica między monetaryzmem a postkeynesizmem/syntezą neoklasyczną funkcja podaży pracy Phillips i Lipsey Friedman Wallusch, WTE Ls – podaż pracy, w – płaca nominalna, P – cena, ls > 0

21. Struktura rynku pracy Milton Friedman________________________________________________________________________________________ NIEDOSKONAŁA INFORMACJA niemożność precyzyjnego ustalenia, o ile wzrost popytu zagregowanego zaważył na ruchach popytu na towary przez nich produkowane oczekiwania cenowe odnośnie ceny w okresie t są formowane w okresie t Przedsiębiorca nie wie na ile obserwowany ruch na jego rynku popytu jest wynikiem zmiany popytu realnego, na ile zaś nominalnego Wallusch, WTE Świat wielowyspowy – każdy rynek jest oddzielną „wyspą” odizolowaną od innych „wysp”, przez co przepływ informacji następuje z opóźnieniem

22. NRH Milton Friedman________________________________________________________________________________________ cena POPYT REALNY A POPYT NOMINALNY pt okres t: szok popytowy pt-1 ut ut-1 bezrobocie Wallusch, WTE

23. Opóźniona informacja Milton Friedman________________________________________________________________________________________ długookresowa krzywa Phillipsa cena pt naturalna stopa bezrobocia pt-1 ut ut-1 ut+1 bezrobocie Wallusch, WTE W okresie t+1 szok zostanie zinterpretowany poprawnie

24. Równowaga na rynku pracy Milton Friedman________________________________________________________________________________________ WARUNEK RÓWNOWAGI PRACODAWCA:UREALNIENIEw odniesieniu do ceny produkowanych przez niego produktów PRACOBIORCA:UREALNIENIEw odniesieniu do ogólnego poziomu cen artykułów konsumowanych Wallusch, WTE Świat wielowyspowy – każdy rynek jest oddzielną „wyspą” odizolowaną od innych „wysp”, przez co przepływ informacji następuje z opóźnieniem

25. Urealnienie płacy Milton Friedman________________________________________________________________________________________ Wallusch, WTE

26. NRH a obyczaje Milton Friedman______________________________________________________________________ dwie przyczyny wzrostu naturalnej stopy bezrobocia w powojennych Stanach Zjednoczonych: 1. zabezpieczenia socjalne na wypadek bezrobocia 2. częstsze podejmowanie pracy przez kobiety i nastolatków naturalna stopa bezrobocia zależy również w dużym stopniu od czynników kulturowych Wallusch, WTE poziom stopy naturalnej uzależniony jest od procesów realnych efektywności rynku pracy, stopnia zmonopolizowania gospodarki, mobilności pracobiorców itp.