Promotores: Prof. dr. R.A. HiraSing Prof. dr. S. Van Buuren Copromotores: Dr. C.M. Renders

1. Het Terneuzen Geboorte Cohort • Detectie en preventie van overgewicht en cardiometabool risico vanaf de geboorte • Marlou de Kroon • Promotores: Prof. dr. R.A. HiraSing • Prof. dr. S. Van Buuren • Copromotores: Dr. C.M. Renders • Dr. J.P. Van Wouwe

2. Achtergrond • Overgewicht wereldwijd volksgezondheidsprobleem • Nederland volwassenen ruim 40 % • kinderen ruim 14% • Ernstige gevolgen hartvaatziekten • type 2 diabetes • Primaire preventie op jonge leeftijd !

3. Doel Om op een zo jong mogelijke leeftijd risico's te herkennen op overgewicht, hartvaatziekten en type 2 diabetes, en om op het juiste moment primaire preventie aan te bieden aan hen die het het hardst nodig hebben

4. Vraagstellingen • Gedurende welke leeftijdsintervallen zijn kinderen • het meest gevoelig voor het ontwikkelen van • overgewicht en risico op hartvaatziekten en type II diabetes? • 2. Hoe kan bij jongvolwassenen van 18-28 jaar oud • metabool syndroom worden vastgesteld in een algemene populatie? • Welke relatie bestaat er tussen de duur van borstvoeding en • overgewicht op jongvolwassen leeftijd?

5. Ontwerp Terneuzen Geboorte Cohort 2.604 pasgeborenen 1977-1986 642 1.701 2.604 Geboorte 6 mnd 18 jaar 28 jaar

6. Opkomst bij het vervolgonderzoek in 2004-2005

7. Deel 1. Meest voorspellende leeftijdsintervallen? BMI ontwikkeling tussen 0 en 18 jaar van de onderzochte jongvolwassenen BMI SDS 0 8d 4m 1j 2j 6j 10j 18j leeftijd

8. Deel 1. Conclusie leeftijdsintervallen • 2 tot 6 jaar belangrijkste periode voor het voorspellen van overgewicht en cardiometabool risico op jong-volwassen leeftijd • BMI ontwikkeling tussen 2-6 jaar verklaart meer dan 40% van de kans op overgewicht op jongvolwassen leeftijd: predictie-instrument BMI SDS 2 6 leeftijd (jr)

9. Deel 2. Vaststellen metabool syndroom 3 van de 5 factoren aanwezig • buikomvang • bloeddruk • HDL cholesterol • triglyceriden • bloedsuiker 7.5% van de jongvolwassenen

10. Deel 2. Stapsgewijs vaststellen van metabool syndroom Jong-volwassenen (642) 7.5% met metabool syndroom 30 ≤ BMI < 35 (28) BMI ≥ 35 (8) BMI < 30 (606) Buikomvangnormaal & Bloeddruknormaal (332) Buikomvanggroot of Bloeddrukhoog (243) Buikomvanggroot & Bloeddrukhoog (24) Buikomvang groot of Bloeddrukhoog (12) Buikomvanggroot & Bloeddrukhoog (14) 100% 6% 0% 67% 64% 8%

11. Deel 2. Opsporen metabool syndroom: simpele vragenlijst • Wat is je lengte? • Wat is je gewicht? 3. Hoe vaak per week ontbijt je? 4. Hoeveelsigaretten rook je per week? 5. Hoe vaak per week doe je aan sport? 6. Ben je het oudste kind van je moeder? Som van BMI en andere scores = METABOLIC RISK SCORE BMI score -1 0 2 0 -1 0 0 2

12. Deel 3. Borstvoedingsduur en overgewicht Hoe langer de borstvoedingsduur  • Hoe lager de BMI • Hoe kleiner de buikomvang 6 maanden of langer borstvoeding op jongvolwassen leeftijd  • BMI 0.84 kg/m2 lager • Middelomtrek 2.52 cm kleiner

13. Algemene conclusies BMI verandering tussen 2 en 6 jaar is aangrijpingspunt voor primaire preventie van overgewicht, hartvaatziekten en type 2 diabetes Vaststellen metabool syndroom bij jongvolwassenen kan zonder alle (bloed)testen uit te voeren Hoe langer de borstvoedingsduur, hoe lager de BMI en hoe kleiner buikomvang op jongvolwassen leeftijd

14. Aanbevelingen Gerichte primaire preventie van overgewicht en cardiometabool risico door vaststellen risico voor 6 jaar op basis van BMI ontwikkeling en eventueel andere factoren (zoals BMI ouders) Identificatie van en interventies tegen metabool syndroom bij jongvolwassenen Borstvoedingsduur van 6 maanden lang nog meer faciliteren, conform het advies van de Wereld Gezondheids Organisatie (WHO)

15. En een laatste aanbeveling..... Jeugdgezondheidszorg gegevens als bron van onderzoeksmogelijkheden meer benutten