180 likes | 305 Vues
De betekenis van nabijheid Over informele zorg. L.linders@fontys.nl. Lilian Linders Fontys Hogeschool Sociale Studies 06 50242166 13 mei 2011. LCGW Masterclass. Waar ga ik het over hebben?. Zorgzaamheid samenleving Aanleiding en aanpak onderzoek Drie vooronderstellingen
E N D
De betekenis van nabijheidOver informele zorg L.linders@fontys.nl Lilian Linders Fontys Hogeschool Sociale Studies 06 50242166 13 mei 2011 LCGW Masterclass
Waar ga ik het over hebben? • Zorgzaamheid samenleving • Aanleiding en aanpak onderzoek • Drie vooronderstellingen • Mijn bevindingen • Terug naar de vooronderstellingen • Betekenis bevindingen voor de praktijk
Nog meer informele zorg? • Toch denkt de overheid dat er nog iets te halen valt bij mantelzorgers, vrijwilligers, burgers • Maatschappelijke veranderingen maken de omstandigheden waarop mensen voor elkaar zorgen moeilijker
Aanleiding voor het onderzoek • Wie sociaal nabij is, woont niet altijd in de buurt • Wie fysiek nabij is, is niet altijd sociaal nabij
Wmo: drie vooronderstellingen • Meer buurtcohesie leidt tot meer burenhulp • Er is een (dreigend) tekort aan informele zorg • Gezonde mensen helpen kwetsbare mensen
Het onderzoek • Onderzoekslocatie: zwakke buurt in Eindhoven • Gestructureerde interviews • Diepte-interviews met een selectie van respondenten
Bevindingen: geïndividualiseerd buurschap • Sociale afstand • Toch helpen mensen • Ze helpen één op één • Op basis van een persoonlijke relatie • Geïndividualiseerd buurschap is nadeel voor kwetsbare bewoners
Bevindingen: latent buurschap • Handelingsverlegenheid • Vraagverlegenheid • Acceptatieschroom
Bevindingen: lamme helpt blinde • Soort zoekt soort en dat geldt ook voor mensen die elkaar helpen • Informele helpers zijn vaak mensen die zelf fysieke en/of psychische problemen hebben
Bevindingen: oorzaken vraagverlegenheid • Angst voor afhankelijkheid, niet in het krijt willen staan • Geen zin in bemoeizucht • Het ideaal van autonomie • Bang voor afwijzing • Negatief beeld van de samenleving: onderschatting hulpbereidheid van anderen • De vraag een ander niet ‘gunnen’
Conclusies t.a.v. de vooronderstellingen • Meer buurtcohesie leidt tot meer burenhulp: Buurtcohesie is geen voorwaarde voor burenhulp • Er is of dreigt een tekort aan informele zorg: Vraagverlegenheid is een groter probleem voor het tot stand komen van informele zorg dan onvoldoende aanbod • Gezonde mensen helpen kwetsbare mensenDe ‘lamme helpt de blinde’
Hoe verder met het stimuleren en ondersteunen van informele zorg? • Gemeenten moeten erover nadenken of ze het wenselijk vinden dat solidariteit zich afspeelt tussen kwetsbare groepen onderling • Vraagstuk is hoe de hulpbereidheid in de samenleving te ‘verzilveren’ ten gunste van hulpbehoevenden en zwaar belaste mantelzorgers met inachtneming van vraag- en handelingsverlegenheid
Vraagverlegenheid doorbreken? • Moeten we nu met zijn allen eropaf om vraagverlegenheid te gaan doorbreken? • Niet alleen spierballentaal over eigen kracht maar ook ruimte bieden voor kwetsbaarheid in onze samenleving- The challenge • Ook kinderen moeten leren (thuis, op school) dat ze meedoen aan de zorgzame samenleving
Hulpbereidheid zichtbaar maken • Overheden hebben de taak de hulpbereidheid in de samenleving zichtbaar te maken- positieve campagnes • Professionals kunnen hulpbereidheid zichtbaar maken met behulp van specifieke interventies zoals huiskamergesprekken
Versterken sociale netwerken • Professionals moeten ‘tussen de oren krijgen’ dat ze kijken naar de steunende mogelijkheden van de omgeving- EKC’s, Netwerkcoach (Mezzo) • Bij elkaar brengen van vraag en aanbod met aandacht voor wederkerigheid- TijdvoorElkaar (aanbod is groter dan de vraag) • Gemeenten kunnen faciliteren dat kwetsbare mensen dichter bij hun sociale netwerk wonen
Versterken sociale netwerken • Outreachend èn verbindend werken- Bijv. ‘Achter de voordeur’ GGZ i.s.m. woningcorporatie • Ook mantelzorgconsulenten en indiceerders kunnen waar nodig aanschuiven aan de ‘keukentafel’ en ondersteuningsbehoefte mantelzorger meenemen • Als er onvoldoende netwerkcontacten zijn steunend netwerk organiseren m.b.v. vrijwilligers • Oog hebben voor lotgenotengroepen, zelfhulpgroepen etc.