160 likes | 449 Vues
van. Ethische aspecten. Pedagogische professionaliteit. Docent: Drs. M. Valenkamp. Wat komt er aan de orde? - a. Wat is ethiek? Wat bestudeert de ethiek? Waarom hebben de meeste mensen geen ethische problemen of kwesties?
E N D
van Ethische aspecten Pedagogische professionaliteit Docent: Drs. M. Valenkamp
Wat komt er aan de orde? - a • Wat is ethiek? • Wat bestudeert de ethiek? • Waarom hebben de meeste mensen geen ethische problemen of kwesties? • Waarom hebben de meeste mensen wel vaak/soms morele problemen of kwesties? • Wat is moraal? • Wat zijn waarden & wat zijn normen? • Hoe herken je een moreel probleem? • Wat is beroepsethiek? • Wat is het nut van beroepsethiek voor een (pedagogisch) professional?
Wat komt er aan de orde? - b Soorten ethiek: • Deugdenethiek • Plichtenethiek • Doelethiek • Gezondheidsethiek Gronden voor de ethiek / moraal? • Levensbeschouwing • Opvoeding • Sociale context • Pluraliteit als complexificering
Wat komt er aan de orde? - c • Ethiek bespreekbaar maken via Gespreksmodellen: • Een 11-stappenplan; • Een Socratische gespreksvoering.
Wat is ethiek?Een paar kenmerken van ethiek: • Een wetenschap • Een wetenschap over de geleefde moraal • Geen oordelende of voorschrijvende wetenschap • Een analyserende wetenschap: logica als voertaal, de structuur van de morele werkelijkheid als onderwerp • MENSWAARDIGHEID als scope
Menswaardigheid als scopeof als fundering van moreel handelen
Het fundament van de moraal is? • Menselijkheid, • De menselijke vermogens (“capabilities”). KERNBEGRIPPEN van de moraal zijn: • De waarden: opvattingen over hoe wij mens, dier en ding om ons heen waarderen. • De normen: de in gedragsregels vertaalde opvattingen over hoe wij mens, dier en ding om ons heen waarderen of wat we in de mens als te realiseren eigenschappen (vermogens) aanwezig zien en hun actualisatie daarvan als recht zien.
Formulier voor het indienen van de Morele Casus (1) • Beschrijf de (probleem) situatie; • Beschrijf relevante achtergrondinformatie; • Wat is de hulpvraag en wie stelde die? • Wie zijn de betrokkenen bij deze zaak & hoe kijken die tegen de zaak aan? • Wat is er al ondernomen? • Waarom is het voor jou een moreel probleem?
Wat is ethiek?Een paar kenmerken van ethiek: • Een wetenschap met een “object” • Een wetenschap met als object: de geleefdemoraal. • DUS: • Geen oordelende of voorschrijvende wetenschap • Een analyserende wetenschap: logica als voertaal, de structuur van de morele werkelijkheid als onderwerp
Hoe ontdekken we een moreel probleem? Waar we tegen een z.g. contrastervaring aanlopen, óf Wanneer de vanzelfsprekendheid van de menselijke maat in de omgang met mensen doorbroken wordt.
De cognitieve inhoud van een contrastervaring • Moraal en morele emoties. • Emoties als eeuwenoude contrabande in de ethiek. • Vernieuwende psychologische aandacht (vanaf ± 1970) voor de emoties en de doorwerking in de ethiek (N. Frijda en nu M. Nussbaum) • Emoties bevatten altijd een cognitieve inhoud / boodschap. • Morele emoties dus altijd een boodschap rondom het thema menselijkheid / menswaardigheid, enz.
Cognitivisme-debat over de waarheidswaarde van morele uitspraken
Situatie Opvattingen Standen van zaken rondom mens in diens situaties. HUMANITEIT. Over het menselijk welzijn en de mogelijkheden van mens-zijn in deze situatie(s). Contrastervaring Onbehagelijkheid Menswaardigheid Handelen Behoren Moreel probleem
De contextuele dimensies van een moreel probleem Structuur en functioneren van de zorgverleninginstanties in ons land, enz. Opvattingen van betrokkenen MOREEL PROBLEEM Kennis, vaardigheden, attituden, competenties van de betrokken professional(s) Waardenopvattingen van de betrokken professional(s) Opvattingen over kern van het beroep
11-stappenplan Stap 1:BESCHRIJVING Stap 2: OVERZICHT KRIJGEN Stap 3: AANVULLDE INFORMATIE VERZAMELEN Stap 4: JOUW PERSOONLIJKE EN PROFESSIONELE WAARDEN EN BELANGEN BENOEMENStap 5: WAARDEN EN BELANGEN VAN SLEUTEL- FIGUREN BENOEMEN Stap 6: DE MORELE (EN/OF ETHISCHE) KWESTIES BOENOEMEN Stap 7: EVENTUELE CONFLICTEN BENOEMEN Stap 8: VASTSTELLEN WIE DE BESLISSING MOET NEMEN Stap 9: MOGELJKE GEDRAGSLIJNEN EN HUN GEVOLGEN INVERTARISERENStap 10: EEN GEDRAGSLJN KIEZEN EN VOLGEN Stap 11: RESULTATEN EVALUEREN