AB PROJELERİ KAPSAMINDA MÇ (LOG FRAME) YAKLAŞIMI İLE PROJE HAZIRLAMA EĞİTİMİ Dr. AHMET KOÇAK

1. AB PROJELERİ KAPSAMINDA MÇ (LOG FRAME) YAKLAŞIMI İLE PROJE HAZIRLAMA EĞİTİMİ Dr. AHMET KOÇAK 1

2. AB’de Proje döngüsü nedir? • AB’de Proje Döngüsü Yaklaşımı Nedir? • Neden Proje Döngüsü Yönetimi? • Proje Döngüsü Yönetiminin Aşamaları • AB’de Proje geliştirme ve uygulamada genel prensipler nelerdir? • AB’de Proje Hazırlama • Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı • Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı aşamaları 2

3. AB MALİ YARDIMLAR AB’de Proje döngüsü nedir?

4. AB MALİ YARDIMLAR AB’de Proje fikri - Proje Proje proje fikri • yaklaşımı, amacı, içeriği, yöntemi • sorumlusu/yürütücüsü, • süresi, • planı, faaliyetleri, • sonuçları, ürünleri, etkileri, • kaynakları, bütçesi, • bitişi ve değerlendirilmesi

5. AB MALİ YARDIMLAR Neden Proje Döngüsü Yönetimi? • Proje döngüsü yönetiminin amacı • Proje döngüsü yönetiminin yararları • Proje döngüsü yönetiminin prensipleri • Mevcut durumun yetersiz analiz edilmesinden • Projelerin hedef gruplarla ilgili olmamasından • Stratejik çerçevenin belirsizliğinden • Risklerin yeterince dikkate alınmamasından • Kısa vadeli bakış açısından • Geçmiş deneyimlerin yeni projelerde dikkate alınmamasından • Faaliyet tabanlı uygulama ve planlamadan • Doğrulanabilir olmayan proje çıktılarından • Yetersiz proje dokümanlarından

6. AB MALİ YARDIMLAR Proje Döngüsü Yönetiminin Aşamaları Project Cycle Management (PCM) Programlama Programming Değerlendirme Evaluation Tanımlama Identification Uygulama Implementation Ön Değerlendirme Formulation Kabul ve Finans Financing

7. AB MALİ YARDIMLAR Proje geliştirme ve uygulamada genel prensipler nelerdir? • Proje hazırlamak için bulunulabilecek en yanlış nokta: • AB para dağıtıyormuş... • Bana ne gibi bir imkan sunabilirsiniz? • Ben hangi konuda proje yapabilirim? • Hangi konuda proje yapsak daha başarılı olur? • Başka yerde yapılmış başarılı bir proje örneği var mıdır? • Aynısını biz de burada yapsak? • Paraya göre proje yapmayın • Sorun analizi iyi yapın • Somut hedefler belirleyin • Başkalarına ihtiyacınız olduğunu bilin, ortaklıklar oluşturun • Herkesi dinleyin ama Kendinizi/Kurumunuzu tanıyın • Projenin ölçülebilir ve somut çıktıları olmasına dikkat edin • Her projenin bir halkla ilişkiler / iletişim stratejisi olmalı! • İzleme ve değerlendirme kriterlerini unutmayın! • Proje bittiğinde ne olacak?

8. AB MALİ YARDIMLAR Proje geliştirme ve uygulamada genel prensipler nelerdir?

9. AB MALİ YARDIMLAR Mantıksal Çerçeve Yaklaşımının Proje Döngüsündeki Rolü Nedir? • Proje fikrinin belirlenmesi aşamasında: mevcut durumun değerlendirilmesi, önerilen projenin politika ve programlarla ilgisinin araştırılmasında, paydaşların ve potansiyel hedef ve stratejilerin belirlenmesinde kullanılır. • Projenin hazırlanması aşamasında: net hedefler, ölçülebilir sonuçlar, bir risk yönetimi stratejisi ve tanımlanmış yönetim sorumluluklarını da içeren uygun bir proje planının geliştirilmesine yardım eder. • Projenin uygulanması sürecinde: kontratların yapılması, operasyonel iş planlaması ve izleme için etkin bir araç sunar. • Değerlendirme ve denetleme aşamasında:mantıksal çerçeve matrisi, planlananları(hedefler, göstergeler ve varsayımlar) içeren bir tablo sunar ve böylece performans ve etki değerlendirmesi için bir baz oluşturur..

10. AB MALİ YARDIMLAR Mantıksal Çerçeve Yaklaşımının Proje Döngüsündeki Rolü Nedir? Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı Program ve projelerin planlanması, yönetimi ve değerlendirilmesine yönelik olan bu metodoloji, sistematik analiz, paydaş katılımı ve düzgün dokümantasyonu teşvik eden birtakım yöntemlerden istifade eder. Proje Döngüsü Yönetimi Bir proje sürecindeki farklı aşamaları, açıkça ortaya konan yönetim faaliyetleri ve karar alma prosedürleriyle tanımlar. Proje Döngüsü Yönetimi Kurum tarafından tanımlanan karar alma ve uygulama süreci Mantıksal Çerçeve Analizi Proje yönetim yöntem ve araçları

11. AB MALİ YARDIMLAR AB Projelerinde Mantıksal çerçeve yaklaşımı (MÇY) • MÇY’da bir projenin, • Neden yapılması gerektiğini; • Neyi başarmayı hedeflediğini; • başarıya hangi yollarla ulaşacağını; • başarıya ulaşmasında hangi dışsal koşulların etkin olduğunu; • Başarının ölçülmesinde kullanılacak gösterge ve ölçütleri ve bunlarla ilgili bilginin nerede bulunacağını

12. AB MALİ YARDIMLAR AB Projelerinde Mantıksal çerçeve yaklaşımı (MÇY) • Klasik Projelerde En Çok Görülen Eksiklikler • Mevcut durumun yetersiz analizi • Projelerin hedef gruplarla ilgili olmaması • Proje sahibi kuruluşun konuyla ilgisinin olmayışı • Stratejik çerçevenin belirsizliği • Risklerin yeterince dikkate alınmaması • Kısa vadeli bakış açısı • Geçmiş deneyimlerin yeni projelerde dikkate alınmaması • Faaliyet tabanlı uygulama ve planlama • Doğrulanabilir olmayan proje çıktıları ve • Yetersiz proje dokümanları

13. AB MALİ YARDIMLAR AB Projelerinde Mantıksal çerçeve yaklaşımı (MÇY) • Projenin Başarısı • Katılım yoluyla farklı çıkarların adil bir şekilde temsil edilmesi • Etkin proje yönetimi • İşinin ehli ve çalışma şevki olan proje ekibi • Maliyet ve faydaların kadın ve erkekler arasında adil dağılımı • Kurumsal kapasite • Faydalananların, cinsiyet ve sosyo-ekonomik gruplara göre açıkça belirlenmesi • İlgili tarafların kendi taahhütlerine uymaları • Projenin hedef kitlelerin gerçek sorunlarına hitap etmesi • İyi / dikkatli planlama

14. AB MALİ YARDIMLAR AB Projelerinde Mantıksal çerçeve yaklaşımı (MÇY) Proje planlama, analiz ve uygulama aracı:

15. AB MALİ YARDIMLAR AB Projelerinde Mantıksal çerçeve yaklaşımı (MÇY) • MÇY’da Temel Adımlar • Projenin genel kapsamını oluşturmak • Spesifik planlama çerçevesi, kullanılan terminoloji ve tasarım süreçleri üzerinde fikir birliği sağlamak • Detaylı bir durum analizi yapmak • Proje stratejisini geliştirmek (hedefler hiyerarşisi, uygulamaya ilişkin düzenlemeler ve kaynaklar) • Seçilen strateji için varsayımları ve riskleri tanımlamak ve analiz etmek, varsayımların doğru olmaması ya da risklerin çok tehlikeli olması halinde proje tasarımını değiştirmek • İzleme ve değerlendirme çerçevelerini oluşturmak.

16. AB MALİ YARDIMLAR AB Projelerinde Mantıksal çerçeve yaklaşımı (MÇY) • MÇY’da Mutlaka takım çalışması • Proje çevrim yönetiminin başarısı, ilgili taraflar (paydaşlar) arasındaki etkin takım çalışmasına bağlıdır. • Farklı bakış açılarını ve gerçekleri anlayabilmek, • Farklı bilgi ve yeteneklere saygı duymak, • Takım üyelerinin her birinin sorumluluklarını belirlemek, • Süreci yönetirken sonuçlara odaklanmak, • Açık ve anlaşılır iletişim mekanizmaları oluşturmak

17. AB MALİ YARDIMLAR AB Projelerinde Mantıksal çerçeve yaklaşımı (MÇY) • MÇY Proje tasarımı yapan ve proje yönetenlere yardımcı olmak amacıyla: • Proje hazırlama sureci içinde mevcut durumun analiz edilmesine, • Hedeflere ulaşmada araçların mantıksal hiyerarşisini kurmaya, • Hedeflere ulaşmanın önündeki potansiyel risklerin tanımlanmasına ve sürdürülebilir sonuçların tanımlanmasına, • Çıktıların ve sonuçların en iyi nasıl izleneceği ve değerlendirileceğine, • Projenin özetinin standart bir formatta sunulmasına, • Uygulama sırasında projenin izlenmesi ve gözden geçirilmesine.

18. AB MALİ YARDIMLAR AB Projelerinde Mantıksal çerçeve yaklaşımı (MÇY) Proje Oluşumu Proje Yazımı arasında fark vardır Bilim Güzel Sanatlar 30% 70%

19. AB MALİ YARDIMLAR AB Projelerinde Mantıksal çerçeve yaklaşımı (MÇY) Proje Amacına ulaşmak içinaşağıdaki sorulara cevap arayınız; • Ne, Ne zaman, Niçin, Nasıl, Nerede (5N) • Kimiçin, Kimtarafından ve Kaçparaya (3K) yapılacaktır ? • ProjeNEDENyapılacak? • ProjeNEREYE ulaşmak istiyor? • ProjeNETÜRürün ve hizmetler üretmek istiyor? • Projenin sonuçlarına NASILulaşılacak? • NEGİBİdışsal kısıt ve riskler projenin başarısını etkileyebilir? • Başarı göstergeleri NELERolacak? • Bu göstergeler NEREDEbulunacak? • NEKADARkaynak ve bütçeye ihtiyaç var? • Projenin başlaması için önkoşul NEDİR?

20. AB MALİ YARDIMLAR AB Projelerinde Mantıksal çerçeve yaklaşımı (MÇY) Proje Amacınıza ulaşmak içinaşağıdaki sorulara cevap aranır; • Ne, Ne zaman, Niçin, Nasıl (5N) • Kimiçin, Kimtarafından ve Kaçparaya (3K) yapılacaktır ? • Proje NEDENyapılacak? (9N) • Proje NEREYE ulaşmak istiyor? • Proje NETÜR ürün ve hizmetler üretmek istiyor? • Projenin sonuçlarına NASIL ulaşılacak? • NEGİBİ dışsal kısıt ve riskler projenin başarısını etkileyebilir? • Başarı göstergeleri NELER olacak? • Bu göstergeler NEREDE bulunacak? • NEKADAR kaynak ve bütçeye ihtiyaç var? • Projenin başlaması için önkoşul NEDİR?

21. AB MALİ YARDIMLAR AB Projelerinde Mantıksal çerçeve yaklaşımı (MÇY) MÇY İşlevi • Projenin en önemli yönleri, 16 kutulu bir matris içerisinde özetlenir • Projenin neden gerçekleştirildiği (Projenin amacı) • Projenin neyi başarmasının beklendiği (Göstergeler) • Projenin bunu nasıl başaracağı (Faaliyetler ve Araçlar) • Proje için önemli faktörler (Varsayımlar) • Proje göstergelerinin kaynakları (Doğrulama Kaynakları) • Maliyetler • Ön koşullar

22. AB MALİ YARDIMLAR AB Projelerinde Mantıksal çerçeve yaklaşımı (MÇY)

23. AB MALİ YARDIMLAR AB Projelerinde MÇY’nda Hazırlık dönemi ANALİZ EVRESİ PLANLAMA EVRESİ Paydaş Analizi Mantıksal Çerçeve Matrisi Problem/Sorun Analizi Faaliyet Planı Hedef Analizi Bütçe Strateji Analizi

24. AB MALİ YARDIMLAR AB Projelerinde MÇY’nda Hazırlık dönemi Durum Analizi Paydaş Analizi Problem ve Hedef Analizi Strateji Analizi Amaç ağacı Problem ağacı Amaçların tarifi Müdahalelerin Tasarlanması Risklerin analizi İzleme stratejisi Mantıksal çerçeve analizi Göstergelerin tarifi Değerlendirme planı Çalışma planı Bütçe

25. AB Projelerinde MÇY’nda Durum Analizi

26. AB MALİ YARDIMLAR AB Projelerinde MÇY’nda Durum Analizi • Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar • Kılavuza uygunluk. • Kalkınma, orta vadeli program, ulusal, bölgesel ve sektörel planlara uygunluk. • Misyon, vizyon, amaç ve hedeflerin birbirleri ile bağlantıları ve kavramsal tutarlılık. • Diğer idarelerin stratejik planları ile uyum ve tutarlılık (bağlı/ilgili/ilişkili). • Durum Analizi • Tarihi Gelişim, • Yasal Yükümlülük / Mevzuat Analizi • Faaliyet Alanları / Ürün ve Hizmetler • Kuruluş içi Analiz (Güçlü ve zayıf yönler) • Çevre Analizi (Fırsat ve Tehditler) • Dışsal faktörlerin izlenmesi • Dışsal faktörlerin etkilerini azaltacak eylemler tanımlanmış mı? • İçsel faktörlerin izlenmesi

27. AB MALİ YARDIMLAR AB Projelerinde MÇY’nda Durum Analizi • Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar • Paydaşlar, Temel paydaşlar, görüşleri alınmış mıdır? • Planın hazırlanmasına hangi kuruluşların katılması sağlanmıştır. • Planın hazırlanmasına hangi birimlerin yöneticileri katılmıştır. • Birim amirlerinin tam olarak katılmaları sağlanmış mıdır? • Sorumluların kim olduğu, göstergelerin hangi aralıklarla izleneceği/raporlanacağı, değerlendirmenin nasıl yapılacağı. • Değerlendirme için takvimeler mevcut mudur? • Değerlendirmenin genel kapsamı ve metodolojisi nasıldır? • Projenin süresi, gönderiliş tarihi ve güncelleştirme ya da yenileme yapılmışsa bunlarla ilgili hükümlere uyulup uyulmadığı. • Proje diğer yürütücü kuruluşlar ile koordinasyonu yansıtmakta mıdır? • Diğer kuruluşların planları benzer stratejik amaçlara mı ulaşmaya çalışmaktadır ya da benzer faaliyet ve işlevleri mi içermektedir?

28. AB MALİ YARDIMLAR AB Projelerinde MÇY’nda Durum Analizi - Tarihi gelişim • Kuruluşun hangi tarihte hangi amaçlara hizmet etmek için kurulduğu, bugüne kadar geçirdiği kritik aşamalar, önemli yapısal dönüşümler analitik bir bakış açısıyla değerlendirilir.

30. AB MALİ YARDIMLAR AB Projelerinde MÇY’nda Durum Analizi • Yasal Yükümlülükler ve Mevzuat Analizi • Bu aşamada kuruluşun mevzuattan kaynaklanan yükümlülüklerinin tespiti yapılır. • Kuruluşa görev ve sorumluluklar yükleyen, kuruluşun faaliyet alanını düzenleyen mevzuat gözden geçirilerek yasal yükümlülükler listesi oluşturulur. • Yasal yükümlülükler ve mevzuat analizinin çıktıları daha sonraki aşamada kuruluşun faaliyet alanlarının belirlenmesine ve kuruluşun misyonunun oluşturulmasına katkı sağlar.

32. AB MALİ YARDIMLAR AB Projelerinde MÇY’nda Durum Analizi • Faaliyet alanları ile ürün ve hizmetlerin belirlenmesi • Yasal yükümlülükler ve mevzuat analizi gerçekleştirildikten sonra, bu analizin çıktılarından da yararlanılarak kuruluşun ürettiği temel ürün ve hizmetler belirlenir. • Durum Analizi Sırasında Ele Alınan Konular Şunlardır: • Araştırma ve Yayın Faaliyetleri (İstanbul Tıp) • Eğitim - Öğretim Faaliyetleri (İstanbul Tıp) • İnsan Kaynakları (İstanbul Tıp) • Hizmetler (İstanbul Tıp) • Mali Kaynaklar (İstanbul Tıp) • Fiziki Kaynaklar (İstanbul Tıp)

33. AB MALİ YARDIMLAR AB Projelerinde MÇY’nda Durum Analizi

34. AB Projelerinde MÇY’nda Paydaş Analizi

35. AB MALİ YARDIMLAR AB Projelerinde MÇY’nda Paydaş Analizi • Mevcut soruna yönelik bir müdahale stratejisi geliştirildiğinde bundan olumlu/olumsuz doğrudan/dolaylı etkilenecek kesimlerin analizidir. • Paydaş: Proje ile ilişkisi olan kişiler, gruplar, kurumlar ya da kuruluşların hepsi • Müdahaleyi gerçekleştirecek ve değişime sebep olan kuruluşlar, • (Başvuru sahibi ve Ortaklar) • Hizmet sunumunda aracılık edecek olanlar, • (Finansman, Uygulama, İzleme ve İştirakçi Kuruluşlar) • Projeden olumlu ya da olumsuz etkilenecek olanlar, • [hedef gruplar (kısa vadede) nihai yararlanıcılar (uzun vadede)] • Bu sorun kimin sorunu? Bu sorundan en çok kim etkileniyor? • Bu sorunun çözümünden en çok (olumlu ya da olumsuz) kim etkilenecek? • Bu çözüme en çok kim katkıda bulunabilir, kim karşı çıkabilir? • Kimlerle beraber çalışabiliriz? • Her bir paydaşın projeyle ilgisi nedir? • Ne kazanırlar, ne kaybederler? • Proje sürecinden olumsuz etkilenecek paydaşlar varsa, bu paydaşların kayıplarının azaltılması için bir şey yapılabilir mi?

36. AB MALİ YARDIMLAR AB Projelerinde MÇY’nda Paydaş Analizi • Paydaşlar arasında herhangi bir olası çatışma var mı? Varsa nasıl çözülebilir? (Ev içi şiddetin azaltılmasıyla ilgili bir çalışmada kadınlarda farkındalık yaratma çalışmaları sonucunda şiddet artabilir. Dolayısıyla sürece erkekleri de dahil etmek bir çözüm olabilir.) • Paydaşlar sürece kendi katkılarını belirlediler mi?

37. AB MALİ YARDIMLAR AB Projelerinde MÇY’nda Paydaş Analizi • Terminoloji ile ilgili bir Not • Paydaşlar:Projeden olumlu ya da olumsuz etkilenen bireyler, dolaylı veya direk kurumlar; • Faydalanıcılar:Projenin uygulanmasından herhangi bir şekilde faydalananlar; • Hedef kitle:Projeden direk ve olumlu olarak etkilenen grup/varlık, ortakların kurumlarında çalışanlarda dahil olmak üzere; • Nihai faydalanıcılar:Topluluk/sektör seviyesinde uzun vadede projeden faydalanacak olanlar; • Proje ortakları:Projeyi uygulayanlar (paydaşlar ve belki de hedef kitle). • Paydaşları kendi aralarında birincil, ikincil ve ortaklar olarak üçe ayırmak, analizi kolaylaştırır (AusGuide, 2000). • Buna göre: • Birincil Paydaşlar Kimler? • İkincil Paydaşlar Kimler? • Ortaklar Kimler?

38. AB MALİ YARDIMLAR AB Projelerinde MÇY’nda Paydaş Analizi

39. AB MALİ YARDIMLAR AB Projelerinde MÇY’nda Paydaş Analizi

40. AB MALİ YARDIMLAR AB Projelerinde MÇY’nda Paydaş Analizi

41. AB MALİ YARDIMLAR AB Projelerinde Başarısızlık nedenleri

42. AB MALİ YARDIMLAR AB Projelerinde Başarısızlık nedenleri • Projelerde genel olarak başarısızlık nedenleri • Genel program ve politika çerçevesi ile yeterince ilişkilendirilememiştir, • Esnek olmayan hedefler ve süreçler belirlenmiştir, • Yanlış beklentilere yol açılmıştır (Örn: Finansman sağlayabilmek için iyimser hedefler belirlemek), • Projeler teknik uzmanların yönetiminde kalıp, Kurum olarak sahiplenilmemiştir … • Amaçlar net olarak tanımlanmamıştır. • Ulaşılması zor hedefler koyulmuştur. • Katılımcı yaklaşımla hazırlanmamıştır. • Program ve önceliklerle uyumsuzdur. • Zaman ve kaynak planlaması iyi yapılmamıştır. • Danışmanlar tarafından yürütülmüş ve sahiplenme olmamıştır. • Riskler hesaba katılmamıştır.

43. AB MALİ YARDIMLAR AB Projelerinde Başarısızlık nedenleri • Projelerde genel olarak başarısızlık nedenleri • Şekil Olarak; • Başvuru sahibi ya da ortaklar uygun değildir. • Eş finansman ve bütçe sınırları dikkate alınmamıştır. • Standart formata uygun hazırlanmamıştır. (sayfa sayısı, yazı karakteri) • 1 asıl ve 2 suret hazırlanmamış ve CD sunulmamıştır. • Başvuru formu ve ekleri yetkili temsilci tarafından imzalanmamıştır. • Destekleyici belgeler eksik verilmiştir. • Zamanında teslim edilmemiştir.

44. Beni Sabırla dinlediğiniz için size tşk. eder Sağlıklı yaşam verimli bir Çalışma dilerim.. "Master of European Public Administration" (MPA) Dr. AHMET KOÇAK