Powstanie państwa polskiego

1. Powstanie państwa polskiego i jego organizacja

2. Najstarsze źródła pisane dotyczące ziem polskich • Jordanes- historyk Gotów w VI w. opisał plemiona słowiańskie nad Wisłą • anonimowe źródło Geograf Bawarski ok. IX w. zawiera opis plemion • Żywoty świętego Metodego –przedstawienie państwa Wiślan, gdzie rządził „potężny książę” pokonany przez Świętopełka, księcia Wielkomorawskiego • arabski podróżnik Ibrahim ibn Jakub omówił organizację państwa polskiego

3. Najstarsze źródła pisane dotyczące ziem polskich • mnich niemiecki Widukind z Korbei w Dziejach saskich przedstawił Polskę za Mieszka I • Kronika Thietmara , biskupa merseburskiego , zawiera opis Polski za Bolesława Chrobrego • mnich Nestor w Powieści lat minionych opisał stosunki polsko-ruskie XI/XII w. • Kanonik praski Kosmas w kronice z XII w. przedstawił stosunki polsko-czeskie do panowania Bolesława Krzywoustego • Kronika Galla Anonima, Wincentego Kadłubka, Janka z Czarnkowa, Jana Długosza oraz roczniki, zapiski, dokumenty , listy, żywoty świętych

4. Plemiona na ziemiach polskich X w.

5. Kształtowanie granic państwa Mieszka I • Podbój plemion Wielkopolski, Kujaw i Mazowsza • Zwycięskie zmagania z Wieletami (963r. –walki z Wichmanem i Geronem) i Niemcami o ujście Odry(pokonanie margrabiego Hodona w 972r. pod Cedynią); granice na Odrze potwierdzono na spotkaniu Mieszka z cesarzem Ottonem I w Kwedlinburgu • 981r. –utrata Grodów Czerwieńskich na rzecz Włodzimierza, księcia kijowskiego

6. Kształtowanie granic państwa Mieszka I • po śmierci Dobrawy ok.990r. Mieszko I odebrał Czechom Śląsk i Małopolskę • obszar państwa wynosił 250 tys.km2; liczba mieszkańców około 1 miliona • Opis granic znajduje się w dokumencie Dagome iudex , w którym Mieszko I oddał ziemie polskie pod opiekę papiestwa ok.990r.

7. Znaczenie chrztu Polski 966r. • Polska znalazła się wśród państw chrześcijańskiej Europy, książę traktowany był na równi z innymi władcami • rozwój kultury średniowiecznej, znajomość pisma i form kancelaryjnych • kościół integrował państwo, diecezje pokrywały się z terytoriami plemion • ochrona przed przymusową chrystianizacją ze strony Niemiec

8. Znaczenie chrztu Polski 966r. • pomoc duchownych w organizacji państwa i sprawowaniu urzędów, powstanie w 968r. biskupstwa misyjnego w Poznaniu z biskupem Jordanem • utrwalenie sojuszu z Czechami poprzez małżeństwo Mieszka I z Dobrawą • powstanie scentralizowanego państwa w Europie

9. Organizacja państwa wczesnopiastowskiego • na czele stał władca , a państwo było dziedziczną własnością jego dynastii (monarchia patrymonialna);sprawował sądownictwo , miał prawo poboru danin, regale (wyłączne prawo monarchy) do : bicia monety, nadawania ziemi, wydobywania soli, budowy i posiadania grodów • rada monarsza (najwyżsi dostojnicy)pomagała władcy w rządzeniu

10. Organizacja państwa wczesnopiastowskiego • Urzędnicy dworscy (palatyn, czyli wojewoda-zastępował władcę w sprawowaniu rządów i dowodzeniu wojskiem; kanclerz; komornik-odpowiedzialny za skarb; cześnik i stolnik- za zaopatrzenie dworu) • Siła zbrojna –drużyna – około 3000 rycerzy na utrzymaniu władcy ; pospolite ruszenie ludności osiadłej w danej ziemi; Kazimierz Odnowiciel nie utrzymywał drużyny, ale rozpoczął nadawanie ziemi na prawie rycerskim w zamian za służbę rycerza w pełnym uzbrojeniu na każde wezwanie

11. Organizacja państwa wczesnopiastowskiego • Organizacja grodowa- grody pod zarządem kasztelana; wokół nich rozwijały się podgrodzia zamieszkane przez rzemieślników; wsie służebne –Szczytniki, Koniary , Kowale, gdzie ludność zamiast zwykłych danin była obciążona specjalnymi obowiązkami • Organizacja kościelna –arcybiskupstwo w Gnieźnie od 1000r. i biskupstwa w Poznaniu, Krakowie, Kołobrzegu, Wrocławiu. Działalność klasztorów –np. benedyktynów w Tyńcu , Mogilnie

12. Polska za panowania Mieszka I

13. Mieszko I Dobrawa