dr hab. inż. Grzegorz Wielgosiński Politechnika Łódzka

1. dr hab. inż. Grzegorz WielgosińskiPolitechnika Łódzka Wymagania prawne dotyczące spalania odpadów

2. USTAWA z dnia 27 kwietnia 2001 roku o odpadach (Art. 160) 1. Zarządzający spalarnią odpadów lub współspalarnią odpadów jest obowiązany, w czasie przyjmowania i termicznego przekształcania odpadów, do podejmowania niezbędnych środków ostrożności mających na celu zapobieżenie lub ograniczenie negatywnych skutków dla środowiska, w szczególności w odniesieniu do zanieczyszczeń powietrza, gleby, wód powierzchniowych i gruntowych oraz zapachów i hałasu, a także bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia ludzi, oraz przestrzegania wymagań w zakresie termicznego przekształcania odpadów. 2. Zarządzający spalarnią odpadów lub współspalarnią odpadów, przyjmując odpady do ich termicznego przekształcenia, jest obowiązany również do: - ustalenia masy odpadów, - sprawdzenia zgodności przyjmowanych odpadów z danymi zawartymi w karcie przekazania odpadu.

3. USTAWAo odpadach(Art. 45) – c.d. 3. Zarządzający spalarnią odpadów lub współspalarnią odpadów, przyjmując odpady niebezpieczne do ich termicznego przekształcenia, jest obowiązany również do: 1) zapoznania się z przekazywanym przez posiadacza odpadów opisem odpadów, który powinien obejmować: - stan fizyczny i chemiczny odpadów niebezpiecznych oraz informacje niezbędne do dokonania oceny przydatności tych odpadów do procesu termicznego przekształcenia, - właściwości odpadów, - wskazanie substancji, z którymi te odpady nie mogą być łączone w celu ich łącznego termicznego przekształcenia, - niezbędne środki ostrożności związane z postępowaniem z tymi odpadami,

4. USTAWAo odpadach(Art. 45) – c.d. 3. Zarządzający spalarnią odpadów lub współspalarnią odpadów, przyjmując odpady niebezpieczne do ich termicznego przekształcenia, jest obowiązany również do: 2) pobrania próbek, przed rozładowaniem odpadów, w celu zweryfikowania zgodności fizycznego i chemicznego składu oraz właściwości odpadów z opisem, o którym mowa w pkt 1; wymóg ten nie dotyczy odpadów medycznych i odpadów weterynaryjnych, 3) przechowywania próbek przez okres co najmniej jednego miesiąca po termicznym przekształceniu tych odpadów.

5. USTAWAo odpadach(Art. 45) – c.d. 5. Zarządzający spalarnią odpadów lub współspalarnią odpadów, termicznie przekształcając odpady niebezpieczne, jest obowiązany do: 1) badania fizycznych i chemicznych właściwości odpadów powstałych w wyniku termicznego przekształcania odpadów, w tym w szczególności rozpuszczalnych frakcji metali ciężkich, 2) transportu i magazynowania odpadów w postaci pylistej, powstałych w wyniku termicznego przekształcania odpadów, w zamkniętych pojemnikach, 3) określenia bezpiecznej trasy przejazdu odpadów powstałych w wyniku termicznego przekształcania odpadów, jeżeli odpadów tych nie udało się poddać odzyskowi lub unieszkodliwić w miejscu ich powstania.

6. Odbiór odpadów • Dokumenty przewozowe odpadów, • Deklaracja posiadacza odpadów o ich właściwościach, • Ilość dostarczonych odpadów, • Kontrola stanu faktycznego z dokumentami, • Analiza pobranych próbek dostarczonych odpadów, • Zmagazynowanie odpadów na terenie spalarni.

7. Istotne właściwości odpadów przeznaczonych do spalenia • Skład pierwiastkowy (w szczególności zawartość chloru, fluoru, siarki, azotu i tlenu), • Zawartość wilgoci i substancji niepalnych, • Ciepło spalania i wartość opałowa, • Toksyczność, właściwości palne i wybuchowe, • Rodzaj opakowania (możliwość spalenia odpadu wraz z opakowaniem) Znajomość wszystkich tych parametrów pozwala optymalnie skonfigurować wsad od spalania.

8. RozporządzenieMinistra Gospodarki ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI z dnia 21 marca 2002 r. w sprawie wymagań dotyczących prowadzenia procesu termicznego przekształcania odpadów (Dz. Ust. 2002, Nr 37, poz. 339, zmiana: 2004, Nr 1, poz. 2, oraz 2010, Nr 61, poz. 380) § 3.Termiczny proces przekształcania odpadów, zwany dalej „procesem", prowadzi się w sposób zapewniający, aby tempera-tura gazów powstających w wyniku spalania, zmierzona w po-bliżu wewnętrznej ściany lub innym reprezentatywnym punkcie komory spalania lub dopalania, wynikającym ze specyfikacji technicznej instalacji, po ostatnim doprowadzeniu powietrza, nawet w najbardziej niekorzystnych warunkach, utrzymywana była przez co najmniej 2 sekundy na poziomie nie niższym niż:1) 1100°C - dla odpadów zawierających powyżej 1% związków chlorowcoorganicznych przeliczonych na chlor, 2) 850 °C - dla odpadów zawierających do 1% związków chlorowcoorganicznych przeliczonych na chlor.

9. Warunki procesu spalania

10. Czas przebywania Średni czas przebywania (t) obliczamy z wzoru: gdzie: Q – przepływ spalin, V – objętość komory dopalania Uwaga: - Zmierzone 1400 m3/h spalin w kominie spalarni (w temperaturzeok. 70 oC) oznacza ok. 5600 m3/hspalinw komorze dopalania wtemperaturzeok. 1100 oC. - Daje to minimalną objętość komory dopalania równą ok. 3,1 m3 dla wymaganej temperatury spalin równej 1100 oC

11. RozporządzenieMinistra Gospodarki (2) § 5. Przekształcanie termiczne odpadów powinno zapewniać odpowiedni poziom ich przekształcenia, wyrażony jako maksymalna zawartość nieutlenionych związków organicznych, której miernikiem mogą być oznaczane zgodnie z Polskimi Normami:1) całkowita zawartość węgla organicznego w żużlach i popiołach paleniskowych nieprzekraczająca 3%lub 2) udział części palnych w żużlach i popiołach pale- niskowych nieprzekraczający 5%.

12. RozporządzenieMinistra Gospodarki (3) § 6.Instalacje lub urządzenia do termicznego przekształcania odpadów wyposaża się w: 1) co najmniej jeden włączający się automatycznie palnik pomocniczydo stałego utrzymywania wymaganej temperatury procesu oraz wspomagania jego rozruchu i zatrzymania ... , 2) automatyczny system podawania odpadów, pozwalający na zatrzymanie ich podawania ... , 3) urządzenia techniczne do odprowadzania gazów spalinowych,gwarantujące dotrzymanie norm emisyjnych 4) urządzenia techniczne do odzysku energii, 5) urządzenia techniczne do ochrony gleby i ziemi oraz wód powierzchniowych i podziemnych, 6) urządzenia techniczne do gromadzenia suchych pozostałości poprocesowych.

13. RozporządzenieMinistra Gospodarki (4) § 7.1.Podczas procesu w komorze spalania lub komorze dopalania przeprowadza się ciągły pomiar: 1) temperatury gazów spalinowych, mierzonej w pobliżu jej ściany wewnętrznej w sposób eliminujący wpływ promieniowania cieplnego płomienia, 2) zawartości tlenu w gazach spalinowych, 3) ciśnienia gazów spalinowych, 2. Czas przebywania gazów spalinowych w wymaganej temperaturze, o której mowa w § 3, podlega weryfikacji podczas rozruchu i po każdej modernizacji instalacji. W przypadku gdy techniki pomiarowe zastosowane do poboru i analizy składu gazów spalinowych nie obejmują osuszania gazów przed ich analizą, proces monitoruje się także w zakresie zawartości pary wodnej w gazach spalinowych

14. RozporządzenieMinistra Gospodarki (5) § 12. 1. W przypadku wystąpienia zakłóceń w instalacjach termicznego przekształcania, w tym współspalania odpadów, polegających na niedotrzymaniu warunków prowadzenia procesu określonych w § 3, albo w pracy urządzeń ochronnych ograniczających wprowadzanie substancji do powietrza: - wstrzymuje się podawanie odpadów do instalacji, - nie później niż w czwartej godzinie występowania zakłóceń rozpoczyna się procedurę zatrzymania instalacji, w trybie przewidzianym w instrukcji obsługi instalacji, - wstrzymuje się pracę instalacji, jeżeli łączny czas występowania zakłóceń w roku kalendarzowym przekroczy 60 godzin.

15. RozporządzenieMinistra Gospodarki (6) § 13. 1. Pozostałości po termicznym przekształcaniu odpadów poddaje się odzyskowi, a w przypadku braku takiej możliwości - unieszkodliwia się, ze szczególnym uwzględnieniem unieszkodliwienia frakcji metali ciężkich. 2. Dopuszcza się wykorzystanie pozostałości po termicznym przekształceniu odpadów do sporządzania mieszanek betonowych na potrzeby budownictwa, z wyłączeniem budynków przeznaczonych do stałego przebywania ludzi lub zwierząt oraz do produkcji lub magazynowania żywności, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4.

16. RozporządzenieMinistra Gospodarki (7) 3. Stężenie metali ciężkich w wyciągach wodnych z badania wymywalności tych metali z próbek mieszanek betonowych, o których mowa w ust. 2, nie może przekroczyć 10 mg/dm3 łącznie w przeliczeniu na masę pierwiastków. 4. Badanie wymywalności metali ciężkich z wyrobów betonowych, zawierających unieszkodliwione odpady niebezpieczne, przeprowadza się przez całkowite zanurzenie w wodzie próbki badanego materiału i utrzymanie jej przez 48 godzin przy stałym mieszaniu; do badania używa się wody niezawierającej chloru, o temperaturze w granicach 18-22 °C i twardości w granicach 3-6 mval/dm3; stosunek wagowy wody do materiału badanego powinien wynosić 10 : 1

17. Ustawa o odpadach Odzysk lub unieszkodliwianie: R1- Wykorzystanie jako paliwa lub innego środka wytwarzania energii D10- Termiczne przekształcanie odpadów w instalacjach lub urządzeniach zlokalizowanych na lądzie D11 - Termiczne przekształcanie odpadów w instalacjach lub urządzeniach zlokalizowanych na morzu

18. Ustawa o odpadach - Art. 160 1.Termiczne przekształcanie: 1) odpadów niebezpiecznych, 2) stałych odpadów komunalnych w spalarniach odpadów lub we współspalarniach odpadów – stanowi proces unieszkodliwiania D10, wymieniony w załączniku nr 2 do ustawy. 2. Termiczne przekształcanie, w celu odzysku energii: 1) odpadów opakowaniowych, 2) odpadów innych niż niebezpieczne, 3) stałych odpadów komunalnych w spalarniach odpadów prze- znaczonych wyłącznie do przetwarzania stałych odpadów ko- munalnych, których efektywność energetyczna jest co naj- mniej równa wartościom określonym w załączniku nr 1 do ustawy, 4) odpadów, o których mowa w art. 163 – stanowi proces odzysku R1, wymieniony w załączniku nr 1 do ustawy.

19. RozporządzenieMinistraŚrodowiska ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 22 kwietnia 2011 r. w standardów emisyjnych z instalacji (Dz. Ust. 2011, Nr 95, poz. 558) Rozdział 3. Instalacje spalania i współspalania odpadów (§ 16 - 24) Załącznik nr 5. (instalacje spalania odpadów) Załącznik nr 6. (instalacje współspalania odpadów)

20. RozporządzenieMinistraŚrodowiska (2) §16.2.Przez instalacje spalania odpadów rozumie się instalacje wykorzystywane do termicznego przekształcania odpadów lub produktów ich wstępnego przetwarzania z odzyskiem lub bez odzysku wytwarzanej energii cieplnej. Obejmuje to spalanie poprzez utlenienie odpadów, jak również inne procesy takie jak piroliza, zgazowanie lub proces plazmowy, o ile substancje powstające podczas przekształcania są następnie spalane. §16.3.Przez instalacje współspalania odpadów rozumie się każda instalacje, której głównym celem jest wytwarzanie energii lub produktów materialnych, w której wraz z paliwami spalane są odpady w celu odzyskania zawartej w nich energii lub w celu ich unieszkodliwienia.

21. RozporządzenieMinistraŚrodowiska (3) §17.Standardy emisyjne z instalacji spalania odpadów określa załącznik nr 5 do rozporządzenia. §18. Sposób ustalania standardów emisyjnych z instalacji współspalania odpadów oraz standardy emisyjne z instalacji współspalania odpadów określa załącznik nr 6 do rozporządzenia, z zastrzeżeniem §19. §19.1. Standardy emisyjne z instalacji współspalania odpadów , jeżeli moc cieplna ze spalania odpadów niebezpiecznych przekracza 40% nominalnej mocy cieplnej tej instalacji określa załącznik nr 5.

22. Rozporządzenie MinistraŚrodowiska – załącznik nr 5 (1) Wartości średniodobowe w [mg/m3], odniesione do temperatury 273 K, ciśnienia 1013 hPa, gazów suchych i 11 % tlenu.

23. Rozporządzenie MinistraŚrodowiska – załącznik nr 5 (2) 100% wyników pomiarów średnich 30-minutowych nie może przekroczyć wartości A, 97% wyników pomiarów średnich 30-minutowych nie może przekroczyć wartości B Wartości chwilowe w [mg/m3] , odniesione do temperatury 273 K, ciśnienia 1013 hPa, gazów suchych i 11 % tlenu.

24. RozporządzenieMinistraŚrodowiska II (1) ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 4 listopada 2008 roku w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody (Dz. Ust. 2008, Nr 206, poz. 1291); • §4.1.Ciągłe (..) pomiary emisji do powietrza prowadzi się dla (...) instalacji albo urządzeń: • Spalania lub współspalania odpadów komunalnych (...), • Spalania lub współspalania odpadów niebezpiecznych (...), • Spalania lub współspalania odpadów (...). §9.1.Zakres i metodyki referencyjne wykonywania (...) ciągłych i okresowych pomiarów emisji (dla spalania i współspalania) oraz częstotliwość prowadzenia pomiarów okresowych są określone w załączniku nr 4 do rozporządzenia.

25. Rozporządzenie MinistraŚrodowiska – pomiary ciągłe

26. Rozporządzenie MinistraŚrodowiska – pomiary okresowe Pomiary okresowe prowadzi się nie mniej niż raz na 6 miesięcy, a przez pierwsze 12 miesięcy eksploatacji instalacji nie mniej niż raz na 3 miesiące

27. RozporządzenieMinistraŚrodowiska III (1) ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 24 lipca 2006 roku w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. Ust. 2006, Nr 137, poz. 984, zmiana: 2009, Nr 27, poz. 169); §6.4.Ścieki z oczyszczania gazów odlotowych z procesu termicznego przekształcania odpadów, wprowadzane do wód nie powinny zawierać substancji zanieczyszczających w ilościach przekraczających najwyższe dopuszczalne wartości wskaźników zanieczyszczeń, które są określone w załączniku nr 5 do rozporządzenia

28. Rozporządzenie MinistraŚrodowiska – ścieki § 9.3.Pobieranie próbek ścieków z oczyszczania gazów odlo-towych z procesu termicznego przekształcania odpa-dów wprowadzanych do wód oraz pomiary ich ilości i jakości powinny być wykonywane w miejscu, w któ-rym ścieki są wprowadzane do wód, a jeżeli to konie-czne - w innym miejscu reprezentatywnym dla ilości i jakości tych ścieków.

29. Rozporządzenie MinistraŚrodowiska – ścieki § 9.4.Jeżeli ścieki z oczyszczania gazów odlotowych z pro-cesu termicznego przekształcania odpadów są oczy-szczane razem ze ściekami z innych źródeł miejsco-wych, aby sprawdzić zgodność z najwyższymi dopu-szczalnymi wartościami wskaźników zanieczyszczeń określonymi w załączniku nr 5 do rozporządzenia, z wyłączeniem temperatury i pH, należy, na podsta-wie pomiarów, przeprowadzić obliczenia bilansu masy w celu wyznaczenia we wprowadzanych ściekach oczyszczonych wartości wskaźników zanieczyszczeń, jakie mogą zostać przypisane ściekom powstającym z oczyszczania gazów odlotowych.

30. Rozporządzenie MinistraŚrodowiska – ścieki § 10. Ścieki z oczyszczania gazów odlotowych z procesu termicznego przekształcania odpadów, wprowadzane do wód, odpowiadają wymaganym wa­runkom, jeżeli w ciągu roku: - 95 % i 100 % zmierzonych wartości zawiesin ogól­ nych nie przekracza odpowiednio najwyższych do­ puszczalnych wartości tego wskaźnika, - nie więcej niż jeden wynik pomiaru zawartości me­ tali ciężkich przekracza najwyższe dopuszczalne wartości tych wskaźników, - wyniki dwukrotnych pomiarów dioksyn i furanów nie przekraczają najwyższych dopuszczalnych war­ tości tych wskaźników określonych w załączniku nr 5 do rozporządzenia.

31. Rozporządzenie MinistraŚrodowiska – ścieki

32. Rozporządzenie Ministra Zdrowia • ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA w sprawie dopuszczalnych sposobów i warunków unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych (Dz. Ust. 2003, Nr 8, poz. 104, zmiana: 2007, Nr 200, poz. 2061), • ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi (Dz. Ust. 207, Nr 162, poz. 1153)

33. Rozporządzenie Ministra Zdrowia • Odpady o kodach: 18 01 02, 18 01 03, 18 01 80, 18 01 82 – odpady zakaźne, • Odpady o kodach: 18 01 06, 18 01 81, 18 01 10 – odpady specjalne, • Odpady o kodach: 18 01 01 , 18 01 04, 18 01 07, 18 01 09, 18 01 81 – odpady pozostałe

34. Rozporządzenie Ministra Zdrowia • Odpady niebezpieczne, za wyjątkiem odpadów o ostrych końcach i krawędziach zbiera się do pojemników lub worków jednorazowego użycia z folii polietylenowej, nieprzezroczystych, wytrzymałych, odpornych na działanie wilgoci środków chemicznych z możliwością jednokrotnego zamknięcia, • Worki jednorazowego użycia umieszcza się na stelażach lub w sztywnych pojemnikach (jednorazowego lub wielokrotnego użycia) w taki sposób aby ich górna, wywinięta na szerokość około 20 cm krawędź nie uległa skażeniu, • Odpady medyczne o ostrych końcach i krawędziach zbiera się w sztywnych, odpornych na działanie wilgoci, mechanicznie odpornych na przekłucie bądź przecięcie pojemnikach jednorazowego użycia. Pojemniki te umieszcza się w miejscach powstawania odpadów.

35. Rozporządzenie Ministra Zdrowia Pojemniki lub worki, o których mowa w ust. 1 należy wymieniać na nowe nie rzadziej niż jeden raz dziennie. Pojemniki lub worki mogą być wypełnione więcej niż do 2/3 ich objętości, Pojemniki, o których mowa w ust. 3 należy wymieniać na nowe nie rzadziej niż co 48 godzin. Pojemniki lub worki mogą być wypełnione więcej niż do 2/3 ich objętości, Niedopuszczalne jest otwieranie raz zamkniętych pojemników lub worków jednorazowego użycia, o których mowa w ust. 1 i 3, W przypadku uszkodzenia worka lub pojemnika należy go umieścić w innym większym nieuszkodzonym worku lub pojemniku.

36. Rozporządzenie Ministra Zdrowia Każdy pojemnik i każdy worek jednorazowego użycia powinien posiada: - widoczne oznakowanie świadczące o rodzaju odpadów przechowywanych, - widoczne oznakowanie świadczące o miejscu pochodzenia odpadów, - datę zamknięcia (i godzinę), - informacje pozwalające zidentyfikować osobę zamykającą pojemnik lub worek, Odpady zakaźne gromadzi się w workach koloru czerwonego, Odpady specjalne gromadzi się w workach koloru żółtego, Pozostałe odpady gromadzi się w workach koloru niebieskiego.

37. Rozporządzenie Ministra Zdrowia Czas magazynowania odpadów zakaźnych nie może przekraczać 48 godzin w pomieszczeniach o temperaturze wyższej niż 10 oC. W temperaturze poniżej 10 oC zakaźne odpady medyczne mogą być magazynowane tak długo, jak pozwalają na to ich właściwości, ale nie dłużej niż 14 dni. Po każdym usunięciu odpadów pomieszczenie lub miejsce magazynowania powinno być poddane dezynfekcji a następnie umyte.