E N D
1. Sip a Gofod / Shape and Space GRADD / DEGREE
2. GRADD / DEGREE Rydym yn defnyddio graddau (e.e. 90) i fesur onglau
We use degrees (e.g. 90) to measure angles
3. YMARFERION / EXERCISES Disgrifiwch pob ongl fel / Describe the following as:
a) Ongl Sgwr b) Llinell Syth c) Ongl Lem ch) Ongl Aflem d) Ongl Atblyg
a) Right Angle b) Straight Line c) Acute Angle d) Obtuse Angle e) Reflex Angle
4. MESUR ONGLAU / MEASURING ANGLES Rydym yn defnyddio ONGLYDD i fesur onglau.
We use a PROTRACTOR to measure angles.
Mae graddfa glocwedd a gwrthglocwedd ar yr onglydd
A protractor has a clockwise and anticlockwise scale
Os yw ongl yn troi (agor) yn glocwedd
mae angen defnyddior raddfa allanol
If an angle turns (opens) clockwise
you must use the external scale
Os yw ongl yn troi (agor) yn
wrthglocwedd mae angen
defnyddior raddfa fewnol
If an angle turns (opens) anticlockwise
you must use the internal scale
5. MESUR ONGLAU / MEASURING ANGLES Cam 1: Rhoi canol yr onglydd ar
gornel yr ongl
Step 1: Put the centre of the
protractor on the corner of the angle
Cam 2: Troir onglydd fel bo 0 ar
un or llinellau
Step 2: Turn the protractor so that
0 is on one of the lines
Cam 3: Mesur i gyfeiriad yr ongl gan
gyfri 10, 20, 30 ac yn y blaen
Step 3: Start to count in the direction
of the angle 10, 20, 30 etc
6. CREU ONGL 70 / CREATING A 70 ANGLE Cam 1: Rhoi canol yr onglydd ar ben
llinell syth
Step 1: Put the centre of the
protractor on the end of a straight line
Cam 2: Troir onglydd fel bod 0
ar y llinell.
Step 2: Turn the protractor so that
0 is on the line
Cam 3: Mesur i gyfeiriad yr ongl gan
gyfri 10, 20, 30 ac yn y blaen.
Step 3: Start to count in the direction
of the angle 10, 20, 30 etc
Cam 4: Rhoi dot ar 70
Step 4: Put a dot on 70
Cam 5: Cysylltur dot phen y llinell
Step 5: Connect the dot with the end
of the straight line
7. YMARFERION / EXERCISES Gan ddefnyddio Onglydd a Pren Mesur,
dyluniwch yr onglau canlynol yn eich llyfrau.
Labelwch pob ongl fel hyn :-
Using a Protractor and Ruler,
create these angles in your books.
Label each angle like this :-
8. LLINELL SYTH / STRAIGHT LINE (180) Nid ydym bob amser yn darganfod onglau drwy eu mesur. Gallwn gyfrifo onglau.
We dont always find angles by measuring. We can calculate angles.
Mae onglau ar linell syth yn adio i 180
Angles on a straight line add to 180
9. YMARFERION / EXERCISES Cyfrifwch yr onglau sydd wedi eu marcio llythrennau
Calculate the angles labelled with letters
10. TROAD CYFAN / FULL TURN (360) Nid ydym bob amser yn darganfod onglau drwy eu mesur. Gallwn gyfrifo onglau.
We dont always find angles by measuring. We can calculate angles.
Maer onglau o amgylch pwynt yn gwneud troad cyfan. Mae nhwn adio i roi cyfanswm o 360
Angles around a point make a full turn.
They add to make a total of 360
11. YMARFERION / EXERCISES Cyfrifwch yr onglau sydd wedi eu marcio lythrennau
Calculate the angles labelled with letters
12. CYFERBYN / OPPOSITE Nid ydym bob amser yn darganfod onglau drwy eu mesur. Gallwn gyfrifo onglau
We dont always find angles by measuring. We can calculate angles
Maer onglau CYFERBYN yn hafal. Mae hyn yn digwydd pan fo dwy
linell yn croesi. Mae un ONGL GOCH ac un ONGL LAS yn adio i 180
The OPPOSITE angles are equal. This happens when two lines cross each other.
One RED ANGLE and one BLUE ANGLE add to 180
13. YMARFERION / EXERCISES Cyfrifwch yr onglau sydd wedi eu marcio lythrennau
Calculate the angles labelled with letters