310 likes | 474 Vues
CAT. Sedimentatie: Alles kan beter. Waar gaat het over?. Sedimentatie ESR Erythrocyte sedimentation rate Bezinkingssnelheid RBC (volbloed) [MESH] “Blood sedimentation”. Waar gaat het over?. Robin Fahraeus (1888-1968) populariteit Nog steeds nuttig?. Questions.
E N D
CAT Sedimentatie: Alles kan beter
Waar gaat het over? • Sedimentatie • ESR • Erythrocyte sedimentation rate • Bezinkingssnelheid RBC (volbloed) • [MESH] “Blood sedimentation”
Waar gaat het over? • Robin Fahraeus (1888-1968) • populariteit • Nog steeds nuttig?
Questions • Welke indicaties zijn er nog?
Interfererende factoren • Concentratie van asymmetrische moleculen • Fibrinogeen • Immuunglobulines • Andere (in mindere mate) • Aantal, vorm en rigiditeit van RBC zeer aspecifieke test
Interferende factoren Brigden Am Fam Physisian. 1999;60:144350.
Voor / Tegen • Voorstanders van de test • Tegenstanders van de test “I believe that this venerable test is affected by too many factors in addition to that which we think we are measuring, to the point that its clinical usefulness is severely compromised.”
Indicaties • Diagnostisch • arteritis temporalis • >30 mm/h in 99% • Gemiddeld >90 mm/h • Occasioneel normale waarden • Polymyalgia rheumatica
Indicaties • Monitoring • Arteritis temporalis (samen met kliniek) • Polymyalgia rheumatica (samen met kliniek) • Rheumatoïde artritis • M. Hodgkin
Indicaties ? • Andere ? • “Sickness index” • Prognostische factor • Invasieve bacteriële infectie bij kinderen • PID • Orthopedische chirurgie
GEEN Indicatie • Identificeren van asymptomatische patiënten met een ernstige aandoening
National Guideline Clearinghouse • In overeenstemming (beperkt) • ESR, noch CRP als routine test bij eeen community-acquired pneumonia in children • ESR = prognostische marker bij RA • In overeenstemming (ruim) • “Elevated ESR is an additional criterium that support a diagnosis of PID” • ESR maakt deel uit van diagnostiek bij painful hip or knee arthroplasty
National Guideline Clearinghouse • Niet in overeenstemming • ESR maakt deel uit van routine evaluatie (irritable bowel syndrome, myocardial infarction, SLE, low back pain or sciatica, diabetic foot disorders, histoplasmosis, sexually acquired reactive arthritis, chronic pain and fatigue) • ESR komt voor in kader van een opmerking • Elevated ESR is a typical finding in multiple myeloma • Elevated ESR is a typical finding in Dressler’s syndrome
Cochrane library • 10 reviews die handelen over een behandelingsmodaliteit van RA • ERS werd gebruikt als “outcome measure”
Optimaal gebruik van laboratoriumtesten? • Een nieuwe arts verzoekt het laboratorium, op vrijdagavond 17u om een dringende albuminebepaling. • A wise old biochemist asked Q: has a test been done previously? A: yes, one was done yesterday. Q: what was the result then? A: 42 (or whatever albumin results are) So the sample was held up to the sunset, and the wise old biochemist said: “it’s the same today, laddie, the same today.”
Summary of inappropriate test use Study Number of reports Number of tests Percent inappropriate Range Studies with implicit criteria 11 5360 56 11 - 95 General biochemistry & haematology 5 63,030 15 11 - 70 Microbiology 7 4979 46 5 - 95 Cardiac enzymes 2 843 39 38 - 96* Thyroid function 4 2490 30 17 - 55 Drug monitoring 16 2787 46 5 - 83 *range includes data not used for calculation of overall mean Optimaal gebruik van laboratoriumtesten? Van Walraven, Naylor, JAMA 1998 280:550-8
Hoe komen tot een meer optimaal labogebruik? • Opleiding en richtlijnen • Vormgeving van het aanvraagformulier • Feedback over het aanvraaggedrag • Computer-gebaseerde interventies • Feedback en kostprijs informatie • “Reminders”-herhalingsfrequentie • Elektronisch medisch dossier • Expertsysteem / Clinical Decision Support Systeem (CDSS) • Computerized Physician Order Entry (CPOE)
Questions • Welke indicaties zijn er nog? • Welk effect heeft de interventie gehad? • Is het effect van deze interventie blijvend?
Interventie • Verstoppen op het aanvraagformulier • Niet meer via standaard aanvraagformulier • Via het aanvraagformulier “speciale tests HEMATOLOGIE-COAGULATIE-IMMUNOLOGIE” Nr 3001 • Informatieve tekst op intranet: Bezinkingssnelheid RBC en C-reactief proteine.
Questions • Welke indicaties zijn er nog? • Welk effect heeft de interventie gehad? • Is het effect van deze interventie blijvend? • Door wie en hoe frequent wordt ESR aangevraagd?
Kostprijs • Kostprijs van een ESR / CRP bepaling in UZ GHB, Leuven • Gegevens overgenomen uit de boordtabellen 4e kwartaal 2002
To Do • Indien CPOE + CDDS: onmiddellijke feedback over de nog relevante indicaties • Indicaties toevoegen op het aanvraagformulier