System poradnictwa zawodowego i „klucz” do planowania kariery.

1. System poradnictwa zawodowego i „klucz” do planowania kariery. Jolanta Sawicka Wrocław, październik 2009r.

2. Czym jest kariera? * Zastosowanie metod aktywizujących – burza mózgów.

3. Definicje KARIERY: • 1. Pojęcie zapożyczone z jęz. włoskiego (carriera); określa plac gonitwy, tor wyścigowy, szybki bieg. W jęz. polskim kariera pierwotnie także oznaczała drogę dla wozów, miejsce ogrodzone do jazdy konnej. Kolejne znaczenie tego słowa jako szybkiego awansu zostało zapożyczone z jęz. francuskiego. • 2. Słownik języka polskiego z 1902 r., określa karierę jako „zawód, drogę życia, zatrudnienie, widoki, cel dążenia, los w życiu, poprawa bytu”.

4. 3. Przebieg pracy zawodowej człowieka w ciągu jego życia; przechodzenie jednostki od pozycji niżej cenionych do pozycji wyżej cenionych w danym społeczeństwie (Encyklopedia Popularna PWN). • 4.Przebieg pracy zawodowej w konkretnym miejscu pracy (Słownik języka polskiego, red. M. Szymczak) • 5.Jest koncepcją stylu życia, która dotyczy sekwencji zajęć zawodowych i zajęć w czasie wolnym od pracy, wykonywanych przez daną osobę w ciągu całego życia (Mc Daniels) • 6. Suma wszystkich działań zawodowych oraz pozazawodowych wykonywanych w ciągu całego życia (Sears)

5. 7. serią stanowisk, na których otrzymuje się wynagrodzenie lub nie, zajmowanych przez daną osobę od okresu młodzieńczego do okresu emerytalnego, w której zawód jest tylko jednym z wielu połączeń ról związanych z pracą, takich jak rola ucznia, pracownika czy emeryta, z rolami pozazawodowymi, takimi jak role w rodzinie czy społeczeństwie. O karierze możemy mówić tylko wtedy, gdy ktoś dąży do jej rozwoju (D. Super)

6. Kariera to: • przebieg pracy zawodowej • zdobywanie coraz wyższej pozycji, osiąganie sukcesu • przebieg życiowej działalności, szybki awans, sukcesy, powodzenie • szybkie zdobywanie coraz wyższych stanowisk w działalności społecznej, naukowej i zawodowej, powodzenie w życiu; dobra pozycja życiowa

7. PORADNICTWO KARIEROWE • usługi i czynności mające na celu asystowanie jednostkom w każdym wieku, będących w dowolnym momencie swojego życia, w podejmowaniu wyborów edukacyjnych, szkoleniowych i zawodowych oraz w planowaniu i zarządzaniu ich karierami (,,poradnictwo całożyciowe”; prof. R. Sułtana 2005)

8. Cele poradnictwa DLA JEDNOSTKI • • właściwe wybory edukacyjne i zawodowe (trafne decyzje), • • złagodzenie problemu startu zawodowego młodzieży (tranzycja), • • lepsza znajomość oferowanych możliwości kształcenia i w późniejszym czasie zatrudnienia. DLA RZADÓW I SPOŁECZENSTW • • racjonalne gospodarowanie kadrami (zasobami ludzkimi, Kapitał Ludzki, programy finansowane z EFS) • • zmniejszenie dystansu miedzy podażą siły roboczej a wymaganiami rynku pracy.

9. CECHY WSPÓŁCZESNEJ KARIERY ZAWODOWEJ • • ZMIENNOSC - brak stabilności; zatrudnianie do projektów, brak etatów, telepraca; • • NIEPRZEWIDYWALNOSC – zmiany na rynku pracy nie pozwalają przewidzieć, co będzie za rok, za dwa lata; • • NIELINEARNOSC – brak przechodzenia z niższego stanowiska na wyższe; • • MOBILNOSC – nie ma granic – wszystko jest możliwe. • • ELASTYCZNA - wymaga szybkiego zdobywania informacji o możliwościach zatrudnienia. • • DOSTANIECIE NIE TO, O CO PROSICIE, ALE TO CO JEST POTRZEBNE – oto motto współczesnej kariery (Sanatorski, Turniak) * Zastosowanie metod aktywizujących – dyskusja.

10. REZOLUCJA RADY UE DOT. CAŁOŻYCIOWEGO PORADNICTWA ZAWODOWEGO • RADA UNII EUROPEJSKIEJ w dniu 28 maja 2004 r. na spotkaniu Ministrów Edukacji Państw Członkowskich - pod przewodnictwem Irlandii, przyjęła rezolucje w dziedzinie poradnictwa zawodowego: (Rezolucja dotycząca całożyciowego poradnictwa zawodowego w Europie)

11. BIURA KARIER • Career Services (Biura Karier) są jednostkami organizacyjnymi szkół wyższych i działają w wielu krajach Europy i USA • Pierwsze Biura Karier powstały przy dużych i liczących się Uniwersytetach w Wielkiej Brytanii na początku XX wieku

12. Biura Karier w Polsce • 1993 – na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu powstaje pierwsze w Polsce Biuro Karier • 1997 – w ramach programu Tempus Phare powstaje kolejnych 8 Biur, w tym Biuro Karier Uniwersytetu Wrocławskiego i Politechniki Wrocławskiej • 2002 –…. powstają kolejne Akademickie Biura Karier • Obecnie w Polsce istnieje około 200 Biur Karier i wciąż powstająnowe

13. Doradztwo zawodowe w Szkolnych Ośrodkach Kariery • Podstawowym celem tworzenia Szkolnych Ośrodków Kariery było niedopuszczenie do tego, aby absolwenci szkół stawali się i pozostawali bezrobotnymi. SzOK zwiększa szanse absolwentów na uzyskanie pierwszych doświadczeń związanych z rynkiem pracy jeszcze podczas nauki w szkole średniej.

14. SzOK –IDEA: • - potrzeba profesjonalnej pomocy, usytuowanej blisko ucznia • - potrzeba systematycznych oddziaływań na uczniów • - potrzeba wsparcia ucznia w wyborze i selekcji informacji o możliwościach edukacji i rynku pracy

15. Zadania SzOK: • - indywidualne porady dla uczniów, • - diagnozowanie zapotrzebowania uczniów na informacje edukacyjne i zawodowe, • - badanie predyspozycji zawodowych uczniów klas maturalnych, • - gromadzenie, aktualizowanie i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych • - pomoc uczniom w rozwijaniu umiejętności oceny mocnych i słabych stron własnej osobowości, • - pomoc w planowaniu dalszego kształcenia i ich kariery zawodowej, • - kształtowanie postaw przedsiębiorczych i wyposażenie uczniów w wiedze o funkcjonowaniu gospodarki rynkowej, • - rozwijanie wśród uczniów potrzeby mobilności zawodowej i podnoszenia kwalifikacji, • - umożliwienie uczniom poznania specyfiki lokalnego rynku pracy,

16. Poradnictwo zawodowe w szkole? Akty prawne dotyczące poradnictwa zawodowego w szkołach to: • Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty Art. 1. System oświaty zapewnia w szczególności: 14) przygotowywanie uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia • Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela Art. 42. Organ prowadzący szkole lub placówkę po uzyskaniu opinii organu sprawującego nadzór pedagogiczny określa: 3) tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć (...) logopedów, doradców zawodowych,

17. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 11, poz. 114): Definicja pomocy pedagogiczno-psychologicznej (w odniesieniu do doradztwa zawodowego): - rozpoznawanie potencjalnych możliwości oraz indywidualnych potrzeb ucznia i umożliwianie ich zaspokojenia - wspieranie uczniów, metodami aktywnymi, w dokonywaniu wyboru kierunku dalszego kształcenia, zawodu i planowaniu kariery zawodowej oraz udzielanie informacji w tym zakresie - wspieranie nauczycieli w organizowaniu wewnatrzszkolnego systemu doradztwa oraz zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu dobrowolność i nieodpłatność tej pomocy formy pomocy pedagogiczno-psychologicznej (indywidualne i grupowe) zajęcia związane w wyborem kierunku kształcenia i zawodu porady dla uczniów Podmioty organizujące i udzielające pomocy psychologiczno-pedagogicznej (dyrektor szkoły lub placówki, pedagog, psycholog, logopeda, doradca zawodowy)

18. WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO Obejmuje ogół działań podejmowanych przez szkołę w celu przygotowania uczniów do wyboru: • zawodu, • poziomu • kierunku kształcenia. System określa: • rolę i zadania nauczycieli w ramach rocznego planu działania, • czas i miejsce realizacji zadań, • oczekiwane efekty, • metody pracy.

19. Potrzeba Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego w szkole • Stworzenie Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego na poziomie szkoły podstawowej pomaga uczniom w samopoznaniu własnych predyspozycji, osobowości, potrzeb, uzdolnień, zainteresowań, możliwości. • U podstaw wprowadzenia WSDZ w szkole leży przekonanie, że środowisko szkolne odgrywa szczególną rolę w kształtowaniu decyzji zawodowej uczniów.

20. WSDZ w ramach pracy z uczniami w szkole podstawowej obejmuje: • poznawanie siebie • autodiagnozę preferencji i zainteresowań • poznawanie zawodów • indywidualną pracę z uczniami, którzy mogą mieć problemy z wyborem szkoły • udzielanie informacji edukacyjnej • pomoc w planowaniu rozwoju • konfrontowanie samooceny uczniów z wymaganiami szkół • pomoc w poszerzaniu wiedzy ogólnej i budowaniu kolejnych etapów rozwoju edukacyjno-zawodowego • określenie zgodności predyspozycji uczniów z realizowanymkierunkiem kształcenia

21. WSDZ w ramach pracy z rodzicami uczniów szkoły podstawowej obejmuje: • prezentację założeń pracy informacyjno-doradczej szkoły na rzecz uczniów • zajęcia psychoedukacyjne służące wspomaganiu rodziców w procesie podejmowania decyzji edukacyjnych przez ich dzieci • włączanie rodziców, jako przedstawicieli różnych zawodów, • przedstawienie aktualnej i pełnej oferty edukacyjnej • indywidualną pracę z rodzicami uczniów, którzy mają problemy: zdrowotne, emocjonalne, decyzyjne, intelektualne, rodzinne, itp. • gromadzenie, systematyczną aktualizację i udostępnianie informacji edukacyjno-zawodowej

22. WSDZ w ramach pracy z nauczycielami /Radą Pedagogiczną/ obejmuje: • utworzenie i zapewnienie ciągłości działania wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zgodnie ze Statutem Szkoły • określenie priorytetów dotyczących orientacji i informacji zawodowej w ramach programu wychowawczego szkoły na każdy rok nauki • określenie priorytetów dotyczących gromadzenia informacji i prowadzenia poradnictwa zawodowego w placówce • realizację działań z zakresu przygotowania uczniów do wyboru drogi zawodowej • identyfikację potrzeb i dostosowanie oferty edukacyjnej szkoły

23. Zadania w ramach WSDZformy adresowane do uczniów • zajęcia warsztatowe służące rozbudzeniu świadomości konieczności planowania rozwoju i kariery zawodowej, • zajęcia warsztatowe służące samopoznaniu i określeniu predyspozycji • zajęcia warsztatowe doskonalące umiejętności w zakresie komunikacji interpersonalnej i współdziałania, • zajęcia warsztatowe służące rozwijaniu i doskonaleniu umiejętności autoprezentacji • zajęcia warsztatowe służące badaniu /diagnoza/ zapotrzebowania na działania doradcze prowadzone w szkole,, • gromadzenie i udostępnianie informacji edukacyjno-zawodowej • tworzenie multimedialnych centrów informacji z dostępem do Internetu, • spotkania z absolwentami, którzy osiągnęli sukces zawodowy /promowanie dobrych wzorców/

24. spotkania z przedstawicielami różnych zawodów • tworzenie bazy danych o absolwentach szkoły • promowanie zainteresowań, umiejętności, twórczej postawy uczniów • organizowanie dni otwartych szkoły /oferta edukacyjna placówki, jej promocja/, • przygotowanie wspólnie z nauczycielami informatora o ofercie edukacyjnej szkoły • tworzenie możliwości indywidualnej rozmowy z psychologiem, kompetentnym pedagogiem na terenie szkoły,

25. Korzyści płynące z działalności wewnątrzszkolnego systemu doradztwa, to m.in.: • przygotowanie do samodzielnego i aktywnego kształtowania swojej drogi zawodowej, • rozwój umiejętności rozpoznawania własnych możliwości • kształcenie nawyków nieustannego planowania przyszłości i konsekwentnego dążenia do realizacji celu, • kształtowanie postawy otwartości na wiedzę i prezentowania swojej osobowości, • kreowanie postaw aktywnych, przezwyciężania bierności, radzenia sobie w sytuacjach trudnych i stresowych,

26. Zaplanuj swoją karierę i pomóż znaleźć „klucz” do kariery swoim uczniom! • KIM JESTEM? * • KIM CHCĘ BYĆ? • DOKĄD i jak ZMIERZAM? * Zastosowanie metod aktywizujących –Ćwiczenia do samooceny.

27. Czy masz już swój „klucz” do kariery? 1. Czy jesteś świadomy własnego potencjału? 2. Czy orientujesz się w świecie pracy? 3. Czy potrafisz korzystać z różnych źródeł informacji? 4. Czy umiesz elastycznie dostosować się do zmian? 5. Czy potrafisz być samodzielny , aktywny, podejmujesz inicjatywę w działaniu? 6. Czy jesteś gotowy uczyć się przez całe życie? 7. ……?????

28. Jeśli odpowiedziałeś TAK to masz „klucz” do kariery. „Podaj rękę” swojemu uczniowi na drodze jego rozwoju!!!

29. W prezentacji zastosowano materiały: • Założenia Wewnatrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego -Ewa Studzińska, Dolnośląskie Centrum Informacji Zawodowej i Doskonalenia Nauczycieli Wałbrzych 2007 r. • ,,Systemy poradnictwa zawodowego” - Marta Cygan • „Recepta na karierę” czyli psychologiczne – i nie tylko – uwarunkowania drogi do sukcesu Anna Wierzchowska – Szymanek