Projekty systemowe OPS i PCPR w Programie Operacyjnym Kapitał Ludzki Poznań 7 grudnia 2007 r.

1. Projekty systemoweOPS i PCPRw Programie Operacyjnym Kapitał LudzkiPoznań 7 grudnia 2007 r.

2. Zakres tematyczny szkolenia • Polityka spójności UE i przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Społecznego • Program Operacyjny Kapitał Ludzki – główne założenia • Dokumenty Programowe • Priorytet I • Priorytet VII – projekty systemowe • Instrumenty aktywnej integracji • Przygotowanie projektów w Priorytecie VII – 5 kroków • Budżet projektu systemowego OPS PCPR • Priorytet VII – projekty konkursowe • Na zakończenie...

3. Słowniczek • Instytucja Zarządzająca – to podmiot odpowiedzialny za przygotowanie i realizację Programu. Funkcję Instytucji Zarządzającej PO KL pełni minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego, a dokładnie DZF • Instytucja Pośrednicząca – to organ administracji publicznej lub jednostka sektora finansów publicznych, której została powierzona do realizacji część zadań w ramach Programu, na podstawie umowy z IZ • Instytucja Wdrażająca (inaczej IP2) – podmiot publiczny lub prywatny, odpowiedzialny za realizację części lub całości Priorytetu na podstawie umowy z IP • Instytucja Certyfikująca – podmiot odpowiedzialny za poświadczanie wydatków przed Komisją Europejską – rolę tę pełni jeden z departamentów w MRR

4. Słowniczek (2) • Komitet Monitorujący – ciało kolegialne, złożone z przedstawicieli strony rządowej, samorządowej i pozarządowej, którego zadaniem jest czuwanie nad efektywnością i jakością wdrażania PO KL • Beneficjent = projektodawca – osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadającą osobowości prawnej, realizująca projekty finansowane z budżetu państwa lub ze źródeł zagranicznych na podstawie umowy o dofinansowanie projektu • Grupy docelowe (wcześniej ostateczni odbiorcy)- osoby, grupy społeczne lub instytucje do których kierowane jest wsparcie • Priorytet – wyodrębniona część Programu • Działanie – wyodrębniona część Priorytetu • Poddziałanie – grupa operacji w ramach jednego Działania

5. Polityka spójności UE na lata 2007 - 2013

6. Miejsce Polski w perspektywie finansowej 2007 - 2013 • Polska jest największym beneficjentem unijnej pomocy. W latach 2007-2015 do naszego kraju trafi 67,3 mld euro. Dla porównania, Hiszpania – drugi największy beneficjent – otrzyma 35,5 mld euro. • Przygotowane przez Polskę programy operacyjne są największe nie tylko w obecnej perspektywie finansowej, ale często największe w historii Unii Europejskiej.

7. Założenia polityki spójności UE na lata 2007 - 2013 • Utrzymanie dotychczasowej wagi i budżetu polityki spójności (1/3 budżetu UE) • Koncentracja działań na 3 nowych celach: • Konwergencja – 81 % • Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie – 16 % • Europejska współpraca terytorialna – 2,5 % • Ograniczenie liczby funduszy strukturalnych (bez rolnictwa i rybołówstwa) • Zachowanie podstawowych zasad: programowania, dodatkowości, współfinansowania • Silne powiązanie wsparcia funduszy ze Strategią Lizbońską

8. Nowa polityka spójności UE – regulacje prawne • Uregulowanie zasad wykorzystania funduszy strukturalnych w rozporządzeniach – stosowane w całości, bezpośrednio, jednakowe w całej UE • Udział Polski w negocjowaniu treści rozporządzeń – wpływ na kształt polityki spójności • Rozporządzenie tzw. „ogólne” – rozporządzenie Rady nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. • Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1081/2006 z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie EFS • Rozporządzenie implementacyjne - Rozporządzenie KE nr 1828/2006 z dnia 8 grudnia 2006 r.

9. Rozporządzenie (WE) nr1081/2006 dotyczące EFS Europejski Fundusz Społeczny wspiera działania objęte wymienionymi poniżej priorytetami: • zwiększanie zdolności adaptacyjnych pracowników, przedsiębiorstw i przedsiębiorców • zwiększanie dostępu do zatrudnienia oraz trwała integracja na rynku pracy osób poszukujących pracy i nieaktywnych zawodowo, • zwiększanie integracji społecznejosób znajdujących się w niekorzystnej sytuacji w celu ich trwałej integracji na rynku pracy oraz zwalczanie wszelkich form dyskryminacji na rynku pracy • wzmacnianie kapitału ludzkiego - edukacja • wspieranie partnerstw, paktów i inicjatyw lokalnych

10. Integracja społeczna w rozporządzeniu nr 1081/2006 dotyczącym EFS Zwiększanie integracji społecznej osób znajdujących się w niekorzystnej sytuacji w celu ich trwałej integracji na rynku pracy oraz zwalczanie wszelkich form dyskryminacji na rynku pracy Dla kogo: • osoby doświadczające wykluczenia społecznego • osoby wypadające z systemu edukacji • przedstawiciele mniejszości narodowych i etnicznych • osoby niepełnosprawne Jakimi metodami: • wspieranie metod integracji z rynkiem pracy oraz ponownego wejścia na rynek pracy • działania służące poprawie zdolności do zatrudnienia, w tym w dziedzinie gospodarki społecznej • dostęp do kształcenia i szkolenia zawodowego • działania towarzyszące i odpowiednie wsparcie

11. Podstawowe zasady dotyczące Europejskiego Funduszu Społecznego • Koncentracji wsparcia • Programowania • Partnerstwa • Dodatkowości • Zrównoważonego rozwoju • Równych szans

12. Specyfika nowej perspektywy finansowej • Monofunduszowość programów – całość EFS w PO KL (wcześniej: SPORZL, ZPORR, EQUAL) • Środki na realizację – większe ponad 5 – krotnie • Elastyczne reguły kwalifikowalności • Wzrost poziomu dofinansowania – maks. 85% • Wsparcie dla administracji publicznej • Włączenie IW EQUAL i jej zasad do EFS • Wzmocnienie roli regionów

13. Program Operacyjny Kapitał Ludzki – główne założenia

14. Program Operacyjny Kapitał Ludzki • Jest jednym z instrumentów realizacji Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata 2007 – 2013 • Obejmuje całość środków EFS w Polsce • Stanowi odpowiedź na wyzwania Strategii Lizbońskiej i koresponduje z zapisami strategicznych dokumentów wspólnotowych • Wskazuje kierunki rozwoju kapitału ludzkiego i społecznego • Składa się z dwóch komponentów : centralnego i regionalnego, podzielonych na 10 Priorytetów

15. Cele PO Kapitał Ludzki Cel główny: Wzrost poziomu zatrudnienia i spójności społecznej Cele szczegółowe Cel 3:Podniesienie poziomu i jakości wykształcenia społeczeństwa oraz powiązanie ich z rynkiem pracy Cel 4:Wsparcie dla budowy sprawnego i partnerskiego państwa Cel 5:Wzrost spójności terytorialnej Cel 1:Dopasowanie zasobów pracy do zmieniającej się sytuacji na rynku pracy Cel 2:Zmniejszenie obszarów wykluczenia społecznego Diagnoza społeczno - ekonomiczna

16. Program Operacyjny Kapitał Ludzki Komponent centralny 40% środków W ramach komponentu centralnego środki zostaną przeznaczone przede wszystkim na wsparcie dla struktur i systemów. Większość projektów będzie realizowana w trybie systemowym. Projekty mają charakter ogólnopolski lub są realizowane w co najmniej kilku województwach. Rolę IP i IP2 pełnią poszczególne ministerstwa lub instytucje przez nie wskazane. Komponent regionalny 60% środków W ramach komponentu regionalnego środki zostaną przeznaczone głównie na wsparcie dla osób i grup społecznych. Większość projektów będzie realizowana w trybie konkursowym. Projekty mają charakter lokalny lub regionalny. Rolę IP i IP2 pełnią władze samorządowe na poziomie województwa (np. SW, WUP lub inna). Pomoc Techniczna - środki dla zapewnienia funkcjonowania systemu instytucjonalnego

17. Program Operacyjny Kapitał Ludzki Projekty konkursowe Każdy podmiot może ubiegać się o dofinansowanie projektu. Projekty są realizowane na podstawie wypełnionego wniosku o dofinansowanie projektu. Wnioski są składane w odpowiedzi na konkurs (ogłaszany przez IP) i muszą spełniać kryteria w danym konkursie. Wniosek jest oceniany przez pracowników IP i podejmowana jest decyzja czy zostanie przyjęty do realizacji i dostanie dofinansowanie czy zostanie odrzucony. Można składać dowolną liczbę wniosków w konkursie. Projekty systemowe Tylko instytucje (podmioty) wskazane w Programie lub Szczegółowym Opisie Priorytetów mogą realizować projekty systemowe. Te projekty nie biorą udziału w konkursach i polegają na dofinansowaniu realizacji przez poszczególne organy administracji i inne jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych, zadań określonych w przepisach dotyczących tych organów i jednostek. Projekty indywidualne

18. Struktura PO Kapitał Ludzki IP Priorytet I Zatrudnienie i integracja społeczna MPiPS Priorytet II Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnegoprzedsiębiorstw oraz poprawa stanu zdrowia osób pracujących MPiPS komponentcentralny Priorytet III Wysoka jakość edukacji MEN MNiSW Priorytet IV Szkolnictwo wyższe i nauka Priorytet V Dobre rządzenie Priorytet VI Rynek pracy otwarty dla wszystkich SW Priorytet VII Promocja integracji społecznej SW komponentregionalny Priorytet VIII Regionalne kadry gospodarki SW Priorytet IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach SW Priorytet X Pomoc Techniczna

19. System instytucjonalny PO KL Instytucja Zarządzająca Instytucja Certyfikująca Instytucja Pośrednicząca Instytucja Pośrednicząca II stopnia Beneficjent systemowy Beneficjent konkursowy Ostateczni odbiorcy (grupy docelowe)

20. Województwo wielkopolskie – system instytucjonalny Instytucja Zarządzająca – Departament Zarządzania EFS w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego Instytucja Pośrednicząca Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu Beneficjenci (m.in. OPS, PCPR, ROPS)

21. Ponadnarodowość • Wdrażana przekrojowo w ramach każdego z Priorytetów • Obecna tam gdzie przyniesie „wartość dodaną” • Powinna przyczyniać się do osiągnięcia celów Priorytetu, wykorzystując doświadczenia i potencjał partnerów z innych regionów oraz krajów UE • Alokacje finansowe na projekty innowacyjne i ponadnarodowe – od 1 do 5% • Koszty współpracy ponadnarodowej są dzielone pomiędzy partnerów współpracy ponadnarodowej, zgodnie z zasadą, że każdy z partnerów będzie ponosił swoje koszty

22. Projekty ponadnarodowe Opcja 1 Składany wniosek zawiera komponent współpracy ponadnarodowej Opcja 2 Beneficjent realizujący projekt składa wniosek o zmianę w projekcie - dodanie współpracy ponadnarodowej • podstawą zatwierdzenia wniosku jest umowa o współpracy ponadnarodowej oraz list intencyjny • kryteria wyboru projektów – ustala IP(IP2) przy współpracy z KIW i grupą roboczą

23. Projekty innowacyjne • Definicja innowacji • Projektodawca - każdy podmiot, który posiada: • Potencjał badawczy • Doświadczenie • Możliwość testowania • Partnerstwo • Empowerment

24. Dokumenty programowe

25. Program Operacyjny Szczegółowy Opis Priorytetów PO KL System Realizacji PO KL Plan Działania Dokumentacja konkursowa Umowa o dofinansowanie projektu Wniosek aplikacyjny Dokumenty niezbędne dla beneficjenta Wniosek o płatność

26. Szczegółowy Opis Priorytetów • Informacje na temat Programu • Informacje na temat Priorytetów i Działań PO KL • opis Priorytetów i Działań, • Instytucje uczestniczące w realizacji, • typy projektów, • grupy docelowe, • system wyboru projektów, • kwoty na Działania • wskaźniki realizacji • inne • Tabela finansowa SzOP – przyjęty przez IZ w dniu 18 września br.

27. System Realizacji PO KL • Stanowi formę kompletnego „podręcznika” dla beneficjentów • Zawiera szereg dokumentów składowych: • Zasady realizacji projektów systemowych OPS, PCPR i ROPS • Opis systemu kontroli i monitoringu • Opis systemu sprawozdawczości • Zasady wyboru projektów • Przepływy finansowe • Opis i zasady pomocy publicznej SR PO KL – przyjęty przez IZ w dniu 10 września br.

28. Plan Działania dla Priorytetu VII • jest dokumentem o charakterze operacyjnym, strategicznym • obejmuje okres jednego roku budżetowego • ma na celu przedstawienie założeń IP w danym roku co do preferowanych form wsparcia (typów projektów), podziału środków finansowych na wybrane typy projektów oraz zasad i terminów wyboru projektów • opracowywany przez IP (przy współpracy z IP2) oraz ROPS • zatwierdzany przez IZ PO KL na podstawie rekomendacji KM (PKM)

29. Dokumentacja konkursowa Zawiera: • Krótki opis działań i typów projektów przewidzianych do realizacji w konkursie • Cel i spodziewane efekty konkursu • Alokację finansową na dany konkurs • Zasady udzielania dofinansowania – kryteria wyboru projektów • Procedurę przygotowania i złożenia wniosku – jak, gdzie, do kiedy, osoby do kontaktu • Załączniki: karty, oświadczenia, wzory umowy, wniosku, instrukcje

30. Umowa o dofinansowanie projektu • Strony umowy • Numer i tytuł projektu • Okres obowiązywania • Wartość projektu • Kwota dofinansowania • Wkład własny • Poziom kosztów pośrednich • Poziom kosztów w cross -financingu • Obowiązki beneficjenta: sprawozdawcze, informacyjne, finansowe, kontrolne, promocyjne

31. Wniosek aplikacyjny • Informacje o projekcie • Informacje o beneficjencie i ew. partnerach • Charakterystyka projektu: cel, grupy docelowe, przewidywana liczba osób/instytucji objętych wsparciem, opis podejmowanych działań, rezultaty, potencjał projektodawcy i zarządzanie projektem • Budżet (ogólny i szczegółowy) • Harmonogram

32. Wniosek beneficjenta o płatność Część finansowa • informacje o projekcie • informacje o beneficjencie • źródła finansowania wydatków • korekty finansowe • uzyskany przychód • postęp rzeczowo – finansowy (w tym poziom rozliczenia dotychczasowych transz) Część sprawozdawcza • problemy i trudności we wdrażaniu projektu oraz środki zaradcze • prognoza realizacji w kolejnym okresie sprawozdawczym • prognoza płatności na 4 kolejne kwartały • zgodność z politykami wspólnotowymi i prawem wspólnotowym – oświadczenie • instytucje i osoby otrzymujące wsparcie • osiągnięte wskaźniki realizacji projektu

33. Priorytet I Zatrudnienie i integracja społeczna

34. Działanie 1.2 Wsparcie systemowe instytucji działających w obszarze pomocy i integracji społecznej • rozbudowa systemu monitorowania i oceny efektywnościdziałań a także prognozowania sytuacji w obszarze pomocy społecznej m.in. poprzez prowadzenie i upowszechnianie badań, ekspertyz i analiz • tworzenie i rozwijanie standardów usług instytucji pomocy i integracji społecznej • rozwój krajowego systemu szkoleń tematycznych i specjalistycznych (w formach szkolnych) oraz doskonalenia kadr instytucji pomocy i integracji społecznej (m.in. poprzez szkolenia/kursy, doradztwo, studia, studia podyplomowe, wizyty studyjne, specjalizacje, superwizję)

35. Działanie 1.2 Wsparcie systemowe instytucji działających w obszarze pomocy i integracji społecznej • poszerzanie oferty instytucji pomocy i integracji społecznej w zakresie usług na rzecz aktywizacji zawodowej i społecznej • rozwój narzędzi i systemów informatycznych dla jednostek organizacyjnych pomocy społecznej • budowa i ulepszanie systemu koordynacji oraz przekazywania informacji i danych między instytucjami działającymi w obszarze polityki społecznej i rynku pracy • identyfikacja i promocja najlepszych praktyk i rozwiązań z zakresu pomocy i integracji społecznej

36. Działanie 1.2 Wsparcie systemowe instytucji działających w obszarze pomocy i integracji społecznej Instytucja pośrednicząca: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Beneficjent: Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich Ostateczni odbiorcy: - instytucje pomocy społecznej: OPS, PCPR, ROPS Alokacja finansowa: 169 573 435 EUR

37. Priorytet VII Promocja integracji społecznej PROJEKTY SYSTEMOWE

38. PROJEKT SYSTEMOWY art.28, ust.1 pkt 1 ustawy z dnia 6 grudnia o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. W ramach programu operacyjnego mogą być dofinansowane projekty systemowe – polegające na dofinansowaniu realizacji przez poszczególne organy administracji publicznej i inne jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych, zadań publicznych określonych w odrębnych przepisach.

39. PROJEKT SYSTEMOWY • Gwarancja środków na jego realizację • Nie jest obligatoryjny • Możliwy do realizacji w partnerstwie • Zasady przygotowania projektów systemowych dla OPS, PCPR i ROPS określa System Realizacji PO KL • Corocznie nowa pula środków do wykorzystania • W priorytecie VII Obejmuje aktywną integrację + wzmocnienie kadrowe (ewentualnie)

40. PROJEKT SYSTEMOWY OPS i PCPR Składa się z dwóch elementów: • działań na rzecz aktywnej integracji wobec klientów pomocy społecznej • upowszechniania pracy socjalnej i aktywnej integracji

41. Działanie 7.1 Rozwój i upowszechnienie aktywnej integracji Instytucja pośrednicząca WUP SYSTEMOWY SYSTEMOWY SYSTEMOWY Poddziałanie7.1.3 - ROPS ROPS Poddziałanie 7.1.1 - OPS Instrumenty aktywnej integracji adresowane do klientów pomocy społecznej pozbawionych Zatrudnienia Poddziałanie7.1.2 - PCPR Instrumenty aktywnej integracji adresowane do klientów pomocy społecznej pozbawionych Zatrudnienia Szkolenia i doradztwo dla pracowników pomocy i integracji społecznej Rozwój i upowszechnianie pracy socjalnej Rozwój i upowszechnianie pracy socjalnej

42. Źródła współfinansowania w VII.1

43. Schemat przygotowania projektów systemowych IP Plan działania przygotowanie Umowa/decyzja/uchwała – może być na 8 lat zgodność Załącznik + aneksy (corocznie) Beneficjent (OPS/PCPR/ROPS) Wniosek przygotowanie Działania zgodne z opisem we wniosku Grupy docelowe (osoby, instytucje, grupy społeczne bezpośrednio korzystające z pomocy)

44. Sposoby realizacji projektu systemowego • Działania w zakresie aktywnej integracji realizowane są bezpośrednio przez pracownika socjalnego ośrodka pomocy społecznej lub powiatowego centrum pomocy rodzinie. W tym przypadku pracownik socjalny przygotowuje projekt kontraktu socjalnego oraz projektu aktywności lokalnej, który akceptowany jest przez kierownika jednostki • w drodze współdziałania między JST na zasadzie umowy lub porozumienia (ustawa o samorządzie gminnym oraz powiatowym) • Działania w zakresie aktywnej integracji zlecane przez OPS lub PCPR podmiotom zewnętrznym (niepublicznym - na zasadach określonych w przepisach o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, publicznym - na zasadzie porozumienia) • Działania w zakresie aktywnej integracji realizowane w partnerstwie

45. Partnerstwo w projektach systemowych OPS i PCPR Partnerstwo Realizacji zlecenie części zadań podmiotom spoza sektora finansów publicznych w trybie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie Relacji wspólna realizacja zadań przez beneficjenta i inne podmioty UWAGA Partnerstwo JST otrzymuje dodatkowe środki na realizację projektu – nawet do 100 %. Partnerstwo lokalne na podstawie pisemnego porozumienia Partnerstwo publiczno – społeczne na podstawie ustawy o pożytku publ. i o wolont.

46. Beneficjenci i odbiorcy projektu OPS gminne jednostki organizacyjne - ośrodki pomocy społecznej – o których mowa w art. 110 ustawy o pomocy społecznej, w przypadku działań: • na rzecz aktywizacji osób bezrobotnych, poszukujących pracy lub nie pozostających w zatrudnieniu, korzystających ze świadczeń pomocy społeczne. W szczególności należących do jednej z poniższych grup: • osób długotrwale korzystających ze świadczeń pomocy społecznej • (powyżej 12 miesięcy); • osób niepełnosprawnych; • osób po zwolnieniu z zakładu karnego lub innej placówki penitencjarnej (do 1 roku od jej opuszczenia); • osób bezdomnych; • osób nieaktywnych zawodowo z uwagi na macierzyństwo lub opiekę nad osobami zależnymi; • osób wykazujących bezradność w sprawach opiekuńczo – • wychowawczych; • osób uzależnionych od alkoholu lub innych środków odurzających, • poddających się procesowi leczenia lub po jego zakończeniu w okresie do 1 roku od jego zakończenia • integracji społecznej młodzież do 25 roku życia ze środowisk zagrożonych wykluczeniem społecznym (nie objętej działaniami OHP);

47. Beneficjenci i odbiorcy projektuPCPR powiatowe jednostki organizacyjne - powiatowe centra pomocy rodzinie - o których mowa w art. 112 ustawy o pomocy społecznej, działające na rzecz aktywizacji osób bezrobotnych, poszukujących pracy lub nie pozostających w zatrudnieniu, korzystających ze świadczeń pomocy społecznej, które w szczególności należą do co najmniej jednej z poniższych grup: • osób niepełnosprawnych; • opuszczających placówki opiekuńczo-wychowawcze typu rodzinnego i socjalizacyjnego, domy pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, domy dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, rodziny zastępcze oraz schroniska dla nieletnich, zakłady poprawcze, specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze lub młodzieżowe ośrodki wychowawcze; • uchodźcy, osoby z pobytem tolerowanym, oraz osoby nie będące obywatelami polskim posiadającymi zezwolenie na osiedlenie się lub zezwolenie na zamieszanie na czas oznaczony, mające trudności z integracją zawodową i społeczną.

48. Współpraca z urzędem pracy Niezależnie od sposobu realizacji zadań w ramach projektu beneficjenci z terenu powiatu (ośrodki pomocy społecznej i powiatowe centrum pomocy rodzinie) są obowiązani zainicjować zawiązanie partnerstwa zadaniowego z powiatowym urzędem pracy określające zasady współpracy w zakresie realizacji zadań na rzecz aktywnej integracji. W partnerstwie w szczególności można określić: • zasady współpracy w zakresie procedur postępowania z klientami pomocy społecznej i powiatowych urzędów pracy • zasady współpracy w zakresie realizacji i finansowania prac społecznie użytecznych; • zasady w zakresie upowszechniania ofert pracy, upowszechniania informacji o usługach poradnictwa zawodowego i szkoleniach, organizacji robót publicznych oraz zatrudnienia socjalnego

49. Kryteria dostępu do projektu systemowego Kryteria merytoryczne • Posiadanie strategii rozwiązywania problemów społecznych. Gminy i powiaty nie posiadające strategii są obowiązane ją przygotować i przyjąć do 31 grudnia 2008 roku; Kryteria organizacyjne • Zatrudnianie odpowiedniej liczby pracowników socjalnych zgodnie z wymogami ustawy o pomocy społecznej. Gminy nie spełniające tych wymogów są obowiązane je spełnić do 31 grudnia 2010 roku. Kryteria finansowe • Posiadanie wkładu własnego. Kryteria formalne • Złożenie wniosku o dofinansowanie

50. Instrumenty aktywnej integracji