POWSTANIE PAŃSTWA RZYMSKIEGO

1. POWSTANIE PAŃSTWA RZYMSKIEGO POŁOŻENIE, EKSPANSJA, PODBOJE

2. EKSPANSJA RZYMU • PRZYCZYNY: dążenie do zdobycia ziem pod uprawę i hodowlę; przeludnienie; bogate łupy wojenne, możliwość czerpania zysków z podbitych terenów; dążenie polityków i wodzów do wojny-prawo do tryumfu; budowa silnej armii opartej o legion (1 legion to około 4500 żołnierzy)

3. EKSPANSJA • Podbój Półwyspu Apenińskiego przez Rzym do 264r.p.n.e.(wojny Rzymu z Samnitami, zakończone w 290r. P.n.e.; wojny z Tarentem, który uzyskał pomoc króla Epiru Pyrrusa „Pyrrusowe zwycięstwo”; powiązanie podbitych terenów sojuszem (pomoc zbrojna i daniny)

4. WOJNY PUNICKIE • 264-241 p.n.e.-Kartagina oddała Sycylię, ograniczyła flotę, zapłaciła kontrybucję • 218-201 p.n.e. zwycięstwo Hannibala pod Kannami w 216 p.n.e.:Hannibal at portas Zwycięstwo Publiusza Korneliusza Scypiona „Afrykańskiego” pod Zamą w 202 p.n.e. Kartagina utraciła posiadłości w Hiszpanii, flotę i zapłaciła kontrybucję • 149-146 p.n.e. –zburzenie Kartaginy, opanowanie przez Rzym Afryki

5. WOJNY PUNICKIE

6. PODBOJE RZYMU • Juliusz Cezar podbił Galię Zaalpejską 58-51p.n.e • Oktawian oparł granice o Ren i Dunaj, dokończył podbój Hiszpanii oraz zajął Egipt rządzony przez Kleopatrę VII • W 43r.p.n.e. za panowania Klaudiusza rzymskie legiony wkroczyły do Brytanii • Za panowania Trajana (98-117n.e.)-największy zasięg terytorialny Imperium-podbój Dacji, Mezopotamii i Armenii.

7. NAJWIĘKSZY ZASIĘG IMPERIUM

8. PRZYCZYNY KRYZYSU POLITYCZNEGO REPUBLIKI • wielki obszar państwa, którego republikański był typowy dla miast-państw • słabość systemu władzy-mała liczba urzędników w wielkim imperium, manipulowanie wyborami przez bogatszych • brak sprawnego systemu podatkowego • od 133 r.p.n.e. ciągłe wojny domowe • brak reform ustrojowych • brak stałego wojska-reforma Mariusza (104-100 p.n.e.) spowodowała pojawienie się wojska zaciężnego

9. Pierwszy Triumwirat • 60 r.p.n.e. –porozumienie Pompejusza, Marka Krassusa i Juliusza Cezara – nic nie mogło się wydarzyć się w Rzymie bez ich zgody, decydowali o obsadzie urzędów • 59 r. p.n.e. –Cezar konsulem; rok później rozpoczyna podbój Galii Zaalpejskiej • Rozpad triumwiratu po śmierci Krassusa w 53r.p.n.e. • 49r.p.n.e.- wojna Cezara z Pompejuszem-przejście przez Rubikon „Kości zostały rzucone”

10. DYKTATURA CEZARA • dożywotni urząd dyktatora- koniec republiki • reformy Cezara-ograniczenie rozdawnictwa zboża, dogodne możliwości osiedlenia się w prowincjach, prace nad przebudową Rzymu, reforma kalendarza (juliański), zwiększenie liczby senatorów do 900 • Idy marcowe-15 III 44 p.n.e.-spisek w Senacie-Marek Brutus-zabójstwo Cezara

11. DRUGI TRIUMWIRAT • Marek Antoniusz, Oktawian (adoptowany przez Cezara), Marek Lepidus-43 r. p.n.e. podział stref wpływów w Imperium • Pokonanie wojsk Antoniusza i Kleopatry pod Akcjum w 31 r.p.n.e.- Oktawian jednowładcą - początek cesarstwa w Rzymie

12. FORMY CESARSTWA • pryncypat- Oktawian August władcą Imperium (30 r. p.n.e.-14 n.e.) zachował resztki ustroju republikańskiego „komedia republiki”; skupił władzę jako imperator(najwyższy wódz), princeps senatus (pierwszy senator), prokonsul, najwyższy kapłan, trybun ludowy, cenzor • dominat- cesarz Dioklecjan III/IV w. –wprowadził monarchię absolutną