Hoofdstuk 5 de media

1. Hoofdstuk 5 de media • 5.1 theoretische benadering • Enkele begrippen : • Interactie : zender – ontvanger • Hulpmiddelen : - methode - media ( middelen ,concrete zaken )

2. Hoofdstuk 5 de media • Brede definitie : Iedere persoon ,materiaal of gebeurtenis die de voorwaarden scheppen waarbij de lerende kennis , vaardigheden en attitudes kan verwerven . • Enge definitie : Electronische apparatuur die optreedt als bemiddelaar tussen de studens en datgene wat hij gaat leren Het gaat hier over apparaten : overheadprojector , video , televisie , … niet over leerboek of cursus

3. Hoofdstuk 5 de media • definitie De Corte ( niet personele media ) Een medium is een door de leerkracht of instructeur gebruikt of aangeboden middel , dat in relatie met het realiseren van bepaalde onderwijsdoelstellingen fungeert in de onderwijsleersituatie

4. Hoofdstuk 5 de media • Functie van de media in het onderwijsleerproces • Twee meningen : - media slechts aanvulling op het werk van de instructeur - media vervangen instructeur Belangrijk : de media integreren binnen het didactisch handelen

5. Hoofdstuk 5 de media • Keuze van de media • Kiezen wat het meest geschikt is om een bepaalde doelstelling te bereiken • De meeste media hebben volgende eigenschappen : • Bevorderen de waarneming • Bevorderen het begrijpen • Bevorderen de transfer • Geven informatie over de resultaten • Bevorderen het onthouden

6. Hoofdstuk 5 de media • Bij keuze van media ook rekening houden met : • Geschikthied • Moeilijkheidsgraad • Kosten • Beschikbaarheid • Technische kwaliteit

7. Hoofdstuk 5 de media • 5.2 media : praktische benadering • Schema’s , tekeningen , tekst • Woordkaarten ,didactische figuren • Didactische platen • Kaarten ,grafieken • Modellen • Demonstratiemateriaal , toestellen • Gedrukt materiaal : cursus , artikel , illustratie • - foto’s

8. Hoofdstuk 5 de media • dia’s • Transparanten • Film • Radio uitzending • Magneetband , cassette • Grammofoonplaat • Beeld- en klankmontage • Televisieprogramma • Multimedia • Elektronisch schoolbord

9. Hoofdstuk 5 de media • Het schoolbord Geef enkele voordelen van het schoolbord Geef enkele nadelen van het schoolbord

10. Hoofdstuk 5 de media • Voordelen schoolbord : • In veel situaties te gebruiken • Bijna overal aanwezig • De les kan groeien op het bord • Verklaringen en aanknopingspunten bij de bespreking worden op het bord genoteerd • Op het einde van de les kunnen de nota’s gebruikt worden voor een herhaling • Kan een didactische plaat vervangen

11. Hoofdstuk 5 de media • Nadelen schoolbord • Een duidelijk handschrift is vereist • Minder geschikt voor groet groepen • Met rug naar cursisten • Minder oogcontact

12. Hoofdstuk 5 de media • Wat komt er op het bord ? • Bordschetsen • Bordschema : • opsommingsschema • Logisch schema • Trefwoorden of steekwoordenschema • Tekstschema

13. Hoofdstuk 5 de media • Aandachtspunten bij het gebruik van een bord : • Vooraf een bordschema maken op papier • Let op kleurgebruik : sommige kleuren zijn moeilijk te zien of zijn verwarrend • Begin steeds met een schoongeveegd bord • Veeg uit wat niet meer nodig is • Spreek niet tegen het bord , richt u tot de groep • Maak een verhaal dat begonnen is af • Schrijf leesbaar en voldoende groot • Schrijf op het bord iets langzamer dan normaal

14. Hoofdstuk 5 de media • Didactische platen , kaarten ,grafieken • Worden verdrongen door andere media • Kunnen vaak geleverd worden door leveranciers van brandweermateriaal • Nuttig als er geen andere media beschikbaar zijn

15. Hoofdstuk 5 de media • Voordelen didactische platen , … • Gemakkelijk te hanteren • Lokaal moet niet verduisterd worden • Kunnen zelf geconstrueerd worden op maat van het korpsmateriaal • Bepaalde details kunne vergroot worden • Men kan werken met verschillende kleuren

16. Hoofdstuk 5 de media • Nadelen didactische platen ,… • Vereisen meer bergruimte dan transparanten • Vertonen gemakkelijker slijtage • Niet altijd hetzelfde materiaal of dezelfde afmetingen : moeilijk om op te bergen • Onderhevig aan het zonlicht

17. Hoofdstuk 5 de media • Didactische platen , kaarten , grafieken • pas gebruiken op het moment dat het nodig is anders wordt de aandacht teveel afgeleid • Voldoende afmetingen • Niet overladen • Verhouding tot de werkelijkheid zoveel mogelijk respecteren

18. Hoofdstuk 5 de media • Modellen , demonstratiemateriaal , toestellen • Voordelen : - model of toestel is herkenbaar in de realiteit - transparante wanden geven goed inzicht ivm de werking - als het toestel al aanwezig is in de kazerne is het een goedkoop hulpmiddel - weinig voorbereiding voor de instructeur - niet alleen bekijken maar ook betasten , demonteren ,monteren , in werking stellen

19. Hoofdstuk 5 de media • Modellen , demonstratiemateriaal , toestellen • Nadelen : • Niet gemakkelijk te vinden en vaak duur • Niet altijd beschikbaar • Afleiding van het voorwerp door te veel details • Bij grote groep meerdere modellen nodig

20. Hoofdstuk 5 de media • Aandachtspunten tonen model / toestel: • Laat het model/toestel bekijken voor u de uiteenzetting begint • Maak dat iedereen het model/toestel kan zien • Wijs onderdelen aan als u er uitleg over geeft • Lat cursisten zoveel mogelijk ervaren aan en met het model/toestel , laat ze oefenen • Het lawaai van het toestel mag uw les niet overstemmen • Laat vragen stellen als het model nog beschikbaar is

21. Hoofdstuk 5 de media • De overheadprojector • Direct schrijven op transparant • Printen op sheet • Eerst op papier dan kopiëren op hittebestendige sheets • Voorzie een karton om een deel van de transparant af te schermen

22. Hoofdstuk 5 de media • Voordelen overheadprojector : • Instructeur houdt oogcontact met de groep • Transparanten kunnen op voorhand gemaakt worden • Transparanten kunnen opnieuw gebruikt worden als ze goed bewaard worden • Tekeningen en schema’s kunnen opgebouwd worden tijdens de uiteenzetting

23. Hoofdstuk 5 de media • Nadelen overheadprojector : • Enige voorbereiding nodig als je de transparanten doeltreffend wil gebruiken • Werken met transparanten vergt oefening

24. Hoofdstuk 5 de media • Aandachtspunten bij het maken van transparanten • Bepaal duidelijk de doelstellingen van de les zodat de transparanten parallel hieraan opgebouwd worden • Beperk de hoeveelheid tekst , werk met kernwoorden en kernzinnen • Gebruik kleur maar beperkt • Gebruik duidelijke , heldere transparanten met voldoende marge aan de zijden • Maak de transparanten eerst op papier en controleer met de lesinhoud

25. Hoofdstuk 5 de media • Video : • Ondersteunt de instructeur met beeld en geluid ( audio-visueel ) • Gebruik video : - cursisten motiveren voor bepaald onderwerp , interesse opwekken - voorbereiden op praktijkles of theorieles - geziene leerstof herhalen

26. Hoofdstuk 5 de media • Voordelen video : • Stuk realiteit brengen in theorielokaal • Kan bij grote en kleine groepen ( volgens schermgrootte ) • Video kan stopgezet worden om een verduidelijking te geven bij bepaalde beelden • Het lokaal moet niet verduisterd worden • Lessen kunnen voorbereid worden met de beelden ; fragmenten kunnen geselecteerd worden

27. Hoofdstuk 5 de media • Nadelen video • Beperkt aanbod video’s bruikbaar bij de brandweer • Koopvideo’s relatief duur

28. Hoofdstuk 5 de media • Aandachtspunten bij gebruik video : • Bekijk de video op voorhand en kijk na of hij aansluit bij de doelstellingen van de les • Maak notities over het deel dat je wil laten zien • Zorg voor kijkopdrachten of vragen bij de beelden • Zet alles klaar voor de les begint • Houd een nabespreking , leg verbanden met de leerstof

29. Hoofdstuk 5 de media • 2009 : multimedia -computer en projector zijn zeer goed bruikbaar bij het lesgeven • Met computerprogramma’s kunnen mooie , leesbare en gevarieerde dia’s gemaakt worden . • Beeld en geluid kunnen gemakkelijk ingevoegd worden

30. Hoofdstuk 5 de media • Interactief schoolbord • Het schoolbord als computerscherm en aanraakscherm maakt bijna alles mogelijk als ondersteuning bij het lesgeven . • Er is wel heel wat voorbereiding en oefening nodig • Nog vrij duur

31. Hoofdstuk 5 de media • 5.2.3 multimediale aanpak • Welke media kunnen wij gebruiken bij een les over het aflegsysteem ? • Welke media kunnen we gebruiken bij een les over de gevaren van brandbestrijding ?

32. Hoofdstuk 5 de media • Multimediale aanpak houdt in dat bij het lesgeven verschillende media gecombineerd worden • Elk medium moet de functie vervullen waarvoor het best geschikt is • Voorbeeld perslucht : gedrukt cursus , didactische platen , transparanten , didactisch materiaal en video

33. Hoofdstuk 5 de media • Keuze van de media in de praktijk • Rekening houden met : - leerstof ( visueel , auditief , complex , abstract ) - werkvorm ( motiveren , informeren , instrueren ) - weergavesituatie ( grote groep , kleine groep , zelfstudie ) - beschikbaarheid - kosten Op je lesvoorbereiding steeds noteren welke media gebruikt worden

34. Hoofdstuk 5 de media • Besluit : • Media is een goed hulpmiddel • Goed nadenken over het gebruik • Media vult de instructeur aan maar neemt zijn taak niet over

35. Hoofdstuk 6 evaluatie • Belangrijke fase in het didactisch proces • Doel : nagaan of de doelstellingen van het onderricht werden bereikt

37. Hoofdstuk 6 evaluatie • 6.1 fasen van het evaluatieproces • 1 Verzamelen van informatie • Oefeningen , observatie , zelfbeschrijvend technieken • 2 beoordelen - waardeoordeel door beoordeling van huidige prestaties of door voorspellingen van toekomstige prestaties • 3 beslissen - op basis van beoordelingen beslissingen nemen - dit kan voor( initiële ) , tijdens ( formatieve )of na de instructie ( summatieve )

38. Hoofdstuk 6 evaluatie • 6.2 functies van evaluatie • Beschikbare evaluatiegegevens kunnen op 3 manieren worden aangewend : • Op voorhand beslissingen nemen , voor de les wordt aangevat : initiële evaluatie , bepalen van de beginsituatie • Beslissen hoe noodzakelijke voorkennis die niet aanwezig is toch beschikbaar wordt gesteld

39. Hoofdstuk 6 evaluatie - evaluatiegegevens gebruiken voor het nemen van didactische beslissingen - formatieve evaluatie , tijdens het lesgeven - vb extra herhalen tijdens de les - Op het eind van de les nagaan of de cursist de doelstellingen bereikt heeft . summatieve evaluatie ( examen , praktisch proef )

40. Hoofdstuk 6 evaluatie • 6.3 formatieve evaluatie • Gericht op het optimaal functioneren van de cursisten • Voortdurend evalueren van de vorderingen tijdens de lessen of de oefeningen • Inhoudelijk feedback • De instructeur verwerft snel informatie over de al dan niet bereikte doelstellingen

41. Hoofdstuk 6 evaluatie • Tijdens de formatieve evaluatie hebben zowel de cursisten als de instructeur hun specifieke verantwoordelijkheden : • Cursist : kennis en vaardigheden zo goed mogelijk demonstreren tijdens controlemomenten • Bij de nabespreking oog hebben voor hun fouten en de oorzaken ervan

42. Hoofdstuk 6 evaluatie • Instructeur : • Resultaten cursisten zo frequent mogelijk controleren • Terug koppelen • Herhaling voorzien • Eigen didactisch handelen bijsturen indien nodig

43. Hoofdstuk 6 evaluatie • Formatieve evaluatie kan gebeuren door : • Oefeningen • Opdrachten • Observaties • We bespreken enkel observatie ( past best binnen lesgeven aan brandweermannen/vrouwen )

44. Hoofdstuk 6 evaluatie • Observatie : • Vaardigheden en attitudes • Processen en producten • Praktische vaardigheden • Foutenanalyse en feedback • Evaluatie van attitudes

45. Hoofdstuk 6 evaluatie • 3.1.1 observatie van vaardigheden en attitudes - Formatief evalueren is een proces dat zowel het leren en handelen van de cursist als het lesgeven van de instructeur optimaliseren • In dit proces wordt het accent gelegd op de totale persoonlijkheidsvorming • Evaluatie niet uitsluitend gebaseerd op resultaten van metingen • Motivatie , inzet , werkhouding niet uit het oog verliezen Kan niet altijd met prestatieproeven worden gemeten

46. Hoofdstuk 6 evaluatie • Vaardigheden en attitudes evalueren kan door de cursisten systematisch te gaan observeren • Op basis van deze observaties stemt de instructeur zijn begeleiding af op de eigenheid van elke cursist

47. Hoofdstuk 6 evaluatie • 3.1.2 processen en producten • 2 zaken observeren : • Producten ( handelingen monden uit in een resultaat vb blusopstelling ) • Processen ( handeling zelf , opeenvolgende stappen , deelhandelingen , attitudes ) • Observatie processen meer gespreid in de tijd

48. Hoofdstuk 6 evaluatie • 3.1.3 Observatie van praktische vaardigheden • Praktische vaardigheden zijn geen geïsoleerde activiteiten , maar vormen een geheel van taken waarbij denken en doen vaak samengaan • Om te observeren is een analyse van de vaardigheid noodzakelijk • Er is een werkanalyse en een vaardigheidsanalyse

49. Hoofdstuk 6 evaluatie • WERKANALYSE : wat doen ? • Een functie ontleden in taken , deeltaken en stappen • Vb : brandbestrijding ( functie ) blusopstelling ( taak ) aanvalslijn lage druk ( deeltaak ) uitgooien slang , koppelen , driewegverdeelstuk plaatsen ,… ( stappen ) - Werkanalyse kan basis zijn voor controlelijst bij observeren van praktische vaardigheden

50. Hoofdstuk 6 evaluatie • Taak : Stel een werkanalyse op voor : - persoon in lift - gaslek