‘COMPETENT MET COMPETENTIES’ Studiedag Ontwikkelgroep Groen Proeven Cees de Jong (adviesgroep BVE Groen CPS)

1. GKC-project 4Cyourway ‘Een taal om door te leren’ Welkom ‘COMPETENT MET COMPETENTIES’ Studiedag Ontwikkelgroep Groen Proeven Cees de Jong (adviesgroep BVE Groen CPS) Amersfoort 16 september 2010 M E T E N O M T E O N T W I K K E L E N

2. Cees de Jongc.dejong@cps.nl (06-21247948) • adviseur beroepsonderwijs (CPS BVE Groen) integrale projecten onderwijsontwikkeling (leer-inhouden en -processen, personeel & organisatie) VMBO/MBO (AOC, ROC, VBG): competentieleren, werkplekleren (wps), po, pgo, praktijkleren, buitenschools leren, integratie vakken, (doorlopende) leerlijnen, CKS binnen MBO, competenties in VMBO), inrichting examens (pvb, assessor), • onderzoek groen beroepsonderwijs (WUR) • secretaris Vereniging Buitengewoon Groen (VBG)

3. Programma • welkom en programma • resultaten • korte inleiding 4Cyourway • 4C Onderwijskolomspel (in groepen van 3 personen) • discussie uitkomsten spel en framework en betekenis voor de praktijk • producten 4Cyourway • mogelijkheden ontwikkelaars • afsluiting

4. Resultaten  inzicht in de ‘Ruggengraat’ (framework) van 4Cyourway  discussie over aspecten en criteria van framework  kennismaken met producten 4Cyourway  mogelijkheden 4Cyourway voor ontwikkelaars Groen Proeven

5. Uitgereikt materiaal ►dia’s PP-presentatie ► framework (‘Ruggengraat’) ► SHL-competenties met componenten ► streefniveaus SHL-competenties VMBO (18) ► intake instrument leerwegen VMBO ► competentiekaarten

6. WO HET HUIDIGE STELSEL HBO VWO HAVO MBO VMBO MAVO BASISSCHOOL

7. WO HET HUIDIGE STELSEL MET ZIJN DIENSTREGELING HBO VWO HAVO MBO ASS. VMBO MAVO BASISSCHOOL

8. Geen doorlopende leerlijn

9. worsteling • Leerlingen: Waar sta ik ? • SLB-ers: Beginniveau ? Hoe gaan we verder ? • Docenten: Wat zijn de streefniveaus ? • Loopbaanadviseurs: Wat is de aansluiting ? • Praktijkopleiders: verband niveau +opdracht ? • Werkgevers: Wat hebben ze in huis ? • Adviseur: Hoe breng ik overzicht en samen- hang bij alle stakeholders ?

10. Politieke streefdoelen om mee te kunnen in de Europese ‘competitieve’ kenniseconomie 13 % drop-outs HAVO, VWO, MBO2 2010 streven: 8 % (zonder diploma) 75,6 % (2005) startkwalificatie 2010 streven: 85 % 15,9 % LLL 25-64 jarigen 2010 streven: 20 % 2020 streven: 50 % van de beroepsbevolking op hoger onderwijsniveau Enkele kerncijfers 2002-2006 onderwijs (Min van OCW mei 2007)

11. Waar zit het potentieel?

12. Neveneffect van CGO-ontwikkeling Een toren van Babylon met veel spraakverwarring

13. De ideale onderwijskolom • één onderwaterscherm • één integrale leerweg • flexibele in- en uitstroom • overstap / instap met EVC’s • diplomering op het hoogste niveau • Europese erkenningen

14. Oplossing: één taal • Een gemeenschappelijke ‘taal’ voor de hele onderwijskolom kan de doorstroming van leerlingen en studenten versoepelen. • Dit geldt ook voor in- en uitstroom, wanneer vragen ontstaan over wat leerlingen en studenten of afgestudeerden nu precies aan competenties in huis hebben. • In het project Ruggengraat van de Groene Kenniscoöperatie heeft een aantal groene VMBO-, MBO- en HBO-scholen en universiteit een prototype van zo’n taal gedefinieerd.

15. Competenties (8 SHL-factoren & 25 (18 VMBO) competenties) Beslissen en activiteiten initiëren Aansturen Begeleiden Aandacht en begrip tonen Samenwerken en overleggen Ethisch en integer handelen Relatie bouwen en netwerken Overtuigen en beïnvloeden Presenteren Formuleren en rapporteren Vakdeskundigheid toepassen Materialen en middelen inzetten Analyseren Onderzoeken Creëren en innoveren Leren Plannen en organiseren Klantgerichtheid Kwaliteit leveren Instructies en procedures opvolgen Omgaan met veranderingen en aanpassen Met druk en tegenslag omgaan Gedrevenheid en ambitie tonen Ondernemend en commercieel handelen Bedrijfsmatig handelen • Leiden en beslissen • Ondersteunen en samenwerken • Interacteren, beïnvloeden en presenteren • Analyseren en interpreteren • Creëren en leren • Organiseren en uitvoeren • Aanpassen en aankunnen • Ondernemen en presteren

16. 4Cyourway is géén Python Géén beoordelingsinstrument op basis van een standaard Minimale lengte 1,20 m Het is meetlat voor een waardering van de competenties van mensen in een onderwijsniveaulaag

17. Onderwijsniveaus Voor elk van de 4 onderwijsblokken (met 11 ‘leerwegen/onderwijslagen’) zijn competentiewaarderingen en –omschrijvingen (‘streefniveaus’) gegeven. Ook Dublin-descriptoren en de Bologna-beschrijvingen van het HBO passen erin.

18. Criteria & Groei-aspectenbepalen niveau competenties Criteria (4):Aspecten (11): Verantwoordelijkheid -rol -verantwoordelijkheid -zelfstandigheid Reikwijdte -publiek -tijdhorizon Complexiteit-werk -procedures -kennis & inzicht Transfer-ambiguïteit (context) -verandervermogen -bereik

19. 11 KAARTJES: uren maanden uren dagen weken dagen weken volgende generatie lange termijn middellange termijn maanden joker 11 ONDERWIJSLAGEN: HBO-Ad MBO 1 KBL MBO 3 GTL HBO-Bsc MBO 2 LLC WO Msc BBL MBO 4 Voorbeeld: groei-aspect tijdshorizon M A T C H E N

20. 4Cyourway is géén éénvormigheid van onderwijs maar referentiekader

21. SHL competentie Q: 'PLANNEN EN ORGANISEREN'

22. DE COMPETENTIE-MAAT HOOGTEniveau waaropofcomplexiteit waarinleerlingencompetentie moeten kunnen toepassen DIEPTEcomponenten die tot het competentie-bereik van de leerlinggerekend worden BREEDTEmate van ontwikkeling van de competentieper component

23. Het -spel Leg de groeiaspecten op de juiste plek in de doorlopende leerweg Check met de waarderingsonderlegger onderwijskolom

24. Opdracht Onderwijskolomspel Spel bestaat uit: > onderwijskolom > kaartjes van de cellen uit het framework Op elk kaartje staat: 1) criterium; 2) groeiaspect; 3) niveau-informatie van het framework Vorm een groep van 4 personen Elk groepje deelnemers krijgt samen een stapeltje kaartjes van een bepaald (en bepalend) aspect Opdracht in stappen : 1 - leg de kaartjes op de juiste volgorde op de onderwijskolom 2 - breng eventueel verbetervoorstellen aan in de bestaande formulering - of gebruik de ‘joker’ voor een wijziging 3 - presenteer doorlopende leerstrook 4 - controleer het resultaat met het ‘framework’ Tezamen maken we een deel van de gehele ‘ruggengraat’ (‘framework)

25. producten 4Cyourway: • framework (‘ruggengraat’) • vertaling framework SHL-competenties naar onderwijslagen in kolom • VMBO: (CPS-project ‘De Groene Werkplek’) • Competentiekaarten (docenten) • Leerlingtool

26. toepassingen 4Cyourway: • Zelfreflectie-instrument (in ontwikkeling) • SLB/mentoring, bijv. competentielijnen • Kwalificatiedossiers • Didactiek: educatief aangrijpingspunt voor opstellen opdrachten; praktijkopleiders en docenten • Bedrijfsleven: -competentieprofielen (HRD), -sollicitatiegesprekken • Basis voor competentiemeters/volgsystemen • IJkpunt(en) voor inrichting ‘Proeve van bekwaamheid’

27. mogelijkhedenontwikkelaars Groen Proeven Bespreek de mogelijkheden

28. afsluiting • vragen • afspraken

29. Meer informatie Folder Kerngroep 4Cyourway (GKC-project Ruggengraat) drs. F.M. van den Dungen, Helicon Opleidingen Drs. C. de Jong, CPS dr. F.C.P.M. de Jong, Stoas Hogeschool Contactadres Ruggengraat-projectteam: dr. Frank P.C.M. de Jong (voorzitter) Stoas Hogeschool, Hoofdkantoor Aeres groep Postbus 245, 6710 BE Ede T: 0318-675611 E: fdj@stoashogeschool.nl www.4Cyourway.nl