1 / 31

Darmkanker en Erfelijkheid

Darmkanker en Erfelijkheid. Erfelijkheid in het algemeen Hoe ontstaat Kanker ? Erfelijke darmkanker Lynch syndroom Familiaire adenomateuze polyposis Wat doet de klinisch geneticus. Gen (recept). Chromosoom (kookboek). Cel. DNA. Eiwit. Chromosomen: de Erfelijke “Kookboeken”.

ince
Télécharger la présentation

Darmkanker en Erfelijkheid

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Darmkanker en Erfelijkheid

  2. Erfelijkheid in het algemeen • Hoe ontstaat Kanker ? • Erfelijke darmkanker • Lynch syndroom • Familiaire adenomateuze polyposis • Wat doet de klinisch geneticus

  3. Gen (recept) Chromosoom (kookboek) Cel DNA Eiwit

  4. Chromosomen: de Erfelijke “Kookboeken” Chromosoom 5

  5. erfelijke “recepten” zijn opgebouwd uit DNA Basen (letters) Basepaar Adenine (A) Thymine (T) Cytosine (C) Guanine (G) “alfabet” van het DNA

  6. Aanleg voor Erfelijke Ziekte =fout (mutatie) in een normale erfelijke aanleg Een mutatie is een verandering in de normale basepaar volgorde (een “schrijffout” in een erfelijk recept)

  7. Ziekteverwekkende fouten (mutaties) in het DNA veranderen de werking van het Eiwit normaal werkend eiwit verkeerd werkzaam, onwerkzaam, of afwezig eiwit

  8. Kanker

  9. Ontstaan van Kanker • door een opeenstapeling van fouten in de recepten (genen) die de celgroei besturen • Ontstaat in de loop van jaren • vanuit 1 cel

  10. Kankercellen Normale cellen

  11. De meeste van deze fouten zijn niet erfelijk, maar ontstaan in de loop van jaren door toeval (overschrijf fouten in het DNA) en door bijvoorbeeld roken, straling, voedsel, virussen, etc.

  12. Erfelijkheid en Colorectaal Carcinoom Sporadisch(65%–85%) Familiair(10%–30%) Zeldzame syndromen (<0.1%) Lynch syndroom (HNPCC) (5%) Familiaire Adenomateuze Polyposis (FAP) MYH-polyposis (MAP) (~1%)

  13. Erfelijke kanker • Tijdens een celdeling moet het erfelijk materiaal zich verdubbelen zodat elke cel weer alle erfelijke informatie bevat. Tijdens deze verdubbeling ontstaan fouten. • Er zijn eiwitten die deze fouten kunnen herkennen en herstellen • Bij erfelijke kanker is er een mutatie (fout) aanwezig in het recept (gen) voor reparatie eiwit

  14. Lynch syndroom • Hereditair Non Polyposis Colorectaal Carcinoom • Mutatie in “reparatie genen” (MLH1, MSH2, MSH6 en PMS2) • Risico op darmkanker 60-80% • Verhoogd risico op: baarmoederkanker en in mindere mate: maagkanker, eierstokkanker, nierbekken en urineleider kanker • De betrokken reparatie genen zijn met name van belang in deze organen

  15. Lynch syndroom • Hereditaire Non Polyposis Colorectaal Carcinoom (HNPCC) • Erfelijke vorm van darmkanker • Daarnaast verhoogd risico op bv. Baarmoederkanker

  16. Lynch syndroom • Controles: • Colonoscopie (dikke darm onderzoek) • Echo onderzoek baarmoeder, eierstokken

  17. Overerving

  18. Iemand met de Lynch aanleg heeft ook nog een normale aanleg en dat is genoeg voor DNA reparatie + Normale aanleg Lynch aanleg van de ene ouder gekregen van de “Lynch- ouder” gekregen

  19. In de loop der jaren sluipt toevallig in de normaleaanleg een fout (maar niet bij iedereen) + Nu wordt er geen normaal eiwit meer gemaakt

  20. Familiaire adenomateuze polyposis (FAP) • 100-1000en darmpoliepen, • FAP in familie • Vroege manifestaties • Poliepen 10-30 jaar • CRC 35-45 jaar • Betrokken gen: APC • Speelt geen rol bij reparatie, maar bepaald of een cel wel of niet mag delen.

  21. FAP • Controles • Vanaf 10-12 jaar 1 keer per 2 jaar sigmoidoscopie • Vanaf 25-30 jaar gastroduodenoscopie • Behandeling • Preventieve darmverwijdering  tijdstip afhankelijk van aantal poliepen

  22. Overerving

  23. Wat doet de klinisch geneticus • Anamnese: • Voorkomen darmkanker of andere vormen van kanker, • poliepen, • leeftijd waarop ontstaan, • behandeling • Stamboom maken • Familie

  24. Wat doet de klinisch geneticus • Risico inschatting maken • Soms is er op basis van alleen de stamboom al reden voor controles voor familieleden. • Voor- en nadelen van erfelijkheidsonderzoek bespreken • Erfelijkheidsonderzoek • Bij verdenking Lynch syndroom • Eerst onderzoek in tumor naar aanwijzingen voor Lynch • Als er aanwijzingen zijn dan DNA onderzoek • Bij verdenking FAP • DNA onderzoek

  25. Stamboom

  26. Reden voor erfelijkheidsonderzoek • Veel (adenomateuze) poliepen • Darmkanker < 50 jaar • Meerdere keren darmkanker of kanker passend bij Lynch syndroom bij 1 persoon • Meerdere familieleden met Lynch syndroom geassocieerde tumoren

  27. Aanvullend onderzoek • Opvragen medische informatie familieleden • Tumor onderzoek • Aanwijzingen voor erfelijke kanker • DNA onderzoek • Genen betrokken bij Lynch/ FAP

  28. Stamboom • Opvragen medische informatie vader • Tumor onderzoek bij vader • Bij aanwijzingen aanvullend DNA onderzoek - Opgevraagde info: geen sprake van vele poliepen - Tumor onderzoek geen aanwijzingen voor erfelijkheid!

  29. Eindconclusie deze stamboom • Geen aanwijzingen voor erfelijke darmkanker • Op basis van familieverhaal, wel verhoogd risico op darmkanker  controle advies voor kinderen en broer vader • 1 keer per 6 jaar darmonderzoek vanaf 45 jaar

  30. Vragen?

More Related