Download
1 / 55
550 likes | 825 Vues
Dane INFORMACYJNE. Nazwa szkoły: Publiczne Gimnazjum w Skórczu ID grupy: 96/101_MP_G2 Opiekun: Jacek Dombrowski Kompetencja : Matematyka i przyroda Temat projektowy: Las jako naturalne środowisko życia Semestr/rok szkolny: I/2010-2011. Funkcje lasu.
E N D
Dane INFORMACYJNE • Nazwa szkoły: • Publiczne Gimnazjum w Skórczu • ID grupy: 96/101_MP_G2 • Opiekun: Jacek Dombrowski • Kompetencja: • Matematyka i przyroda • Temat projektowy: • Las jako naturalne środowisko życia • Semestr/rok szkolny: • I/2010-2011
Funkcje lasu Produkcyjne i pozaprodukcyjne (ekologiczne i społeczne) Ochrona przed klęskami żywiołowymi Ochrona przed skutkami cywilizacji przemysłowej Funkcje ochrony przyrody Funkcje rekreacjyjne
PAŃSTWA ROŚLINNE Podstawowymi jednostkami geobotanicznego podziału świata są państwa roślinne. Ich granice wyznaczają bariery naturalne – wody oceanów, łańcuchy górskie, pustynie. Dlatego charakteryzują się one swoistą odrębnością rodzajową. Wyróżniono 6 głównych państw roślinnych:- Holarctis (państwo holarktyczne),- Paleotropis (państwo paleotropikalne),- Neotropis (państwo neotropikalne),- Australis (państwo australijskie),- Capensis (państwo przylądkowe),- Antarctis (państwo antarktyczne).
STREFY KLIMATYCZNO-ROŚLINNE Niezależnie od podziału na państwa roślinne funkcjonuje klasyfikacja według stref klimatyczno-roślinnych. Ich występowanie w układzie równoleżnikowym potwierdza ścisłą zależność między warunkami klimatycznymi a formacjami roślinnymi.Począwszy od najwyższych szerokości geograficznych wyróżniono następujące strefy:- roślinność antarktyczna i subantarktyczna – występuje tylko na półkuli południowej; w nielicznych miejscach odsłoniętych spod lodu rosną glony, porosty i mszaki;- tundra – zajmuje obszar wzdłuż koła podbiegunowego północnego; oprócz mchów i porostów spotkać tam można trawy i turzyce, a bardziej na południu karłowate brzozy oraz wierzby polarne (często wyróżnia się tam oddzielną formację przejściową – lasotundrę);- las iglasty (tajga) – obejmuje wielkie obszary na północy Azji, Europy i Ameryki Północnej; główne gatunki drzew to świerki, sosny, jodły, modrzewie, limby, a poza tym liściaste domieszki brzozy, jarzębiny i wierzby; tajga często rośnie na terenach podmokłych, gdzie wytworzyły się bagna i torfowiska;- las liściasty i mieszany – rośnie w klimacie umiarkowanym ciepłym morskim i przejściowym (Europa Zachodnia, wschodnie wybrzeże Ameryki Pn., a także w Chile i Nowej Zelandii na półkuli południowej); dominują w nim dęby, lipy, klony, jesiony, buki, wiązy, graby, olchy; cechuje się bogatym runem leśnym;- step – występuje głównie w klimacie umiarkowanym ciepłym suchym (pas Eurazji Środkowej, prerie w Ameryce Północnej i pampa w Argentynie); porastają go różnorodne gatunki traw, których wysokość dochodzi nawet do 2,5 m;
- roślinność śródziemnomorska – obejmuje basen Morza Śródziemnego oraz wybrzeża w strefie podzwrotnikowej (m.in. w Kalifornii, Chile, RPA, Australii); z roślinności pierwotnej na większych powierzchniach zachowały się dzikie drzewa oliwkowe, wawrzyny, pinie i dęby korkowe; są one wypierane przez gęste zarośla kolczaste (makia w Europie, chaparral w Ameryce Pn.), na które składają się mirty, pistacje, rozmaryny, lawendy, wrzosy drzewiaste, dęby kolczaste, robinie i in.;- pustynia i półpustynia – zajmują obszary wzdłuż zwrotników (oprócz wybrzeży) oraz wnętrze Azji; mała ilość opadów pozwala na rozwój jedynie ubogiej roślinności sucholubnej; na pustyniach gorących są to sukulenty (kaktusy, agawy, aloesy, wilczomlecze) sklerofity, rośliny efemeryczne i inne suchorośla; natomiast azjatyckie pustynie strefy podzwrotnikowej porastają trawy i turzyce;- sawanna – występuje w strefach między zwrotnikami a równikiem (głównie w Afryce i Ameryce Południowej oraz na Półwyspie Indyjskim i w Australii); tworzy ją roślinność trawiasta wraz z rzadkimi kępami krzewów i drzew (akacje, baobaby, palmy);- subtropikalny las przejściowy – obejmuje m.in. las parkowy (sawannowy), który jest formacją przejściową między sawanną a wilgotnym lasem równikowym; występujący w Chinach wiecznie zielony las subtropikalny także zalicza się do tej strefy (cechuje go nieco mniejsza różnorodność gatunkowa niż las równikowy);- wilgotny las równikowy – największe jego obszary występują na Nizinie Amazonki, w Kotlinie Kongo i na Archipelagu Malajskim; charakteryzuje się bardzo dużym nagromadzeniem wielu gatunków drzew, krzewów, pnączy i innych roślin; wykazuje cechy piętrowości; znaczne zagęszczenie roślin ogranicza dopływ promieni słonecznych do poszycia leśnego, przez co jest ono słabo rozwinięte.
Lasy Europy Lasy pokrywają 44% powierzchni Europy, co stanowi 25% powierzchni lasów świata. Powierzchnia ta zwiększa się na skutek intensywnego zalesiania i naturalnej ekspansji lasów na terenach porolniczych (w ciągu ostatnich 15 lat aż o 13 mln ha) ! Finlandia i Szwecja – lasy zajmują 60-70% powierzchni W Europie przeważają lasy iglaste (ok. 67% lasów) – sosna i świerk
Polskie lasy – skład gatunkowy. Obszary leśne zajmują 28,8% powierzchni Polski • Lasy publiczne – 82,9% • Lasy prywatne – 17,1% W drzewostanie przeważają lasy iglaste – stanowią 77,9% (sosna, jodła, świerk, modrzew) Lasy liściaste składają się przeważnie z brzozy, olchy, buku, dębu 23 Parki Narodowe – 1% powierzchni kraju 120 Parków Krajobrazowych
Gęstość lasów w Polsce.
Procentowy udział lasów w Europie
Warstwowa struktura lasu. 1. Warstwa powyżej 4 metrów wysokości 2. Warstwa do 4 metrów wysokości; stanowią ją niskie i młode drzewa, oraz krzewy 1 2 3 4 5 3. Warstwę tą stanowią trawy, niskie krzewy, krzewinki, zioła, porosty, mchy, grzyby i młode samosiejki 4. Warstwa ta składa się z martwych szczątków flory i fauny oraz żywych drobnoustrojów 5. W skład najniższej warstwy lasu wchodzą korzenie drzew i krzewów, gleba i jej mieszkańcy
Porosty Porosty to organizmy symbiotyczne składające się z glonów oraz grzybów. Mają postać wolno rosnących plech kolonizując niesprzyjające dla innych roślin siedliska, takie jak: skały, kora drzew itp.
Paprotniki to rośliny o wiele większe niż mszaki. Zasiedlają zwykle wilgotne środowiska lądowe. Występują w lasach strefy umiarkowanej oraz w wilgotnych lasach równikowych; nieliczne gatunki żyją w zbiornikach wodnych. Są składnikami runa leśnego lub podszytu.
Paprotniki Widłaki Paprocie Skrzypy
Szkodniki w gospodarce leśnej W środowisku leśnym występuje duża różnorodność gatunków owadów. Ich masowe pojawianie się (gradacje) powodują znaczne szkody w lasach. Największe zagrożenie stanowią szkodniki pierwotne, czyli te, które jako pierwsze atakują drzewa, powodując ich uszkodzenia poprzez zjadanie liści lub igieł. Do takich szkodników należą gąsienice wielu motyli. Należą do nich: strzygonia choinówka, brudnica mniszka, barczatka sosnówka.
SSAKI W POLSKICH LASACH W czasach historycznych, na terenie Polski odnotowano 114 (uwzględniając sobola– 115) gatunków ssaków, występujących w stanie dzikim.
Ssaki– zwierzęta należące do kręgowców, charakteryzujące się głównie występowaniem gruczołów mlekowych u samic, obecnością owłosienia (włosy lub futro) oraz stałocieplnością (potocznie "ciepłokrwistość"). Większość ssaków utrzymuje temperaturę w granicach 36-39 °C. Stałocieplność umożliwia aktywny tryb życia w różnych środowiskach – od mroźnych obszarów podbiegunowych do gorących tropików. Futro i tłuszcz pomagają uchronić się przed zimnem, a wydzielanie potu i szybki oddech pomagają pozbyć się nadmiernego ciepła.
Bóbr europejski(Castor fiber) Dawniej występował w całej strefie umiarkowanej Europy i Azji, obecnie wyginął w wielu regionach Europy. W Polsce jest gatunkiem chronionym. Występuje głównie w lasach łęgowych nad strumieniami, rzekami, jeziorami. Cechy charakterystyczne: Ubarwienie sierści brązowe, szare lub czarne. Charakterystyczny spłaszczony i długi ogon. Sierść długa. Kończyny krótkie. Głowa stosunkowo niewielka, kształt opływowy. Odżywianie: Głównie kora drzew, rośliny wodne, przybrzeżne. Tryb życia: Bobry swój czas w ciągu dnia spędzają głównie w wodzie, nocą wychodzą na ląd. Ich praca polega na ścinaniu konarów drzew, potrafią ściąć drzewo np. osikę o średnicy 30 cm w ok. 15 min. Gałęzie drzew nanoszą na wodę budując w ten sposób tamę spiętrzającą. Kryjówki bobrów zbudowane są z gałęzi i mułu oraz liści. Służą im także jako spiżarnia. Wejścia do żeremi znajdują się zawsze pod wodą. Bobry żyją w rodzinach, samiec z samicą dobierają się na całe życie.
Borsuk(Meles meles) Drapieżny ssak z rodziny łasicowatych. Występowanie, siedliska: Europa (cala Polska) i Azja. Żyje głównie w lasach liściastych, na terenach podmokłych. Cechy charakterystyczne:Ubarwienie na grzbiecie szare, na brzuchu i kończynach czarne. Na głowie widoczne wzdłużne dwie białe pręgi. Uszy są małe. Ciało zakończone krótkim ogonem. Kończyny posiadają po 5 palców z długimi pazurami. Tryb życia: Borsuki są aktywne nocą. Za dnia spędzają czas w norze. W okresie zimowym w czasie mrozów zasypia w norze, w cieplejsze dni wychodzi w celu zdobycia pożywienia. Nieczystości z nory są na bieżąco usuwane na zewnątrz, dzięki temu jest ona cały czas czysta i pozbawiona nieprzyjemnych zapachów. Żyją w grupach złożonych z dwóch dorosłych osobników oraz kilku młodych. Odżywianie: Grzyby, żołędzie, ślimaki, owady, dżdżownice, młode króliki, zające, ptaki oraz ich jaja, owoce i warzywa.
Dzik(Sus scrofa) Ssak z rodziny świniowatych. Występowanie: Eurazja, Archipelag Malajski, północno-wschodnia Afryka. Żyje w lasach liściastych i mieszanych. Cechy charakterystyczne: Ubarwienie sierści czarne, brązowe, rudawe. Ciało masywne, klatka piersiowa bardzo rozrośnięta. Głowa duża zakończona długim nosem, uszy duże, sterczące. Kończyny krótkie, umięśnione. Odyńce posiadają rozrośnięte kły górne i dolne, które się ze sobą krzyżują. Dziki mają słaby wzrok, dobry słuch i węch, potrafią biegać galopem, jednak tylko na krótkich dystansach. Odżywianie: Wszystkożerne. Tryb życia: Dzik jest zwierzęciem stadnym. W skład stada rodzinnego wchodzi stara samica - locha, która przewodniczy warchlakom i młodym lochom. Samce żyją poza grupą. Żerowanie rozpoczynają w porze wieczornej, kiedy to opuszczają lasy i wychodzą na pola. Za dnia przebywają w legowiskach lub w błocie. W sytuacjach zagrożenia stają się agresywne.
Lis Ssak z rodziny psowatych. Występowanie: Europa, Azja, Ameryka Północna, Australia Cechy charakterystyczne: Ubarwienie rudo-brązowe, spód jaśniejszy. Długi, puszysty ogon. Długi nos, uszy sterczące. Odżywianie: Małe ssaki, ptaki, ptactwo domowe, padlina, bezkręgowce, rośliny leśne, orzechy. Tryb życia: Zwierzęta stadne, trzymają się hierarchii w stadzie. Dominuje samica, a także samiec, posiadają kilka podrzędnych samic, należących do młodszych pokoleń. Podporządkowane samice pomagają najstarszej w opiece nad najmłodszymi osobnikami. Lisy podchodzą pod siedliska ludzi w celu poszukiwania pożywienia wśród odpadów lub ptactwa domowego.
Wiewiórka pospolita(Sciurus vulgaris) Gatunek ssaka z rodziny wiewiórkowatych należący do rzędu gryzoni. Cechy charakterystyczne: Sierść na grzbiecie w kolorze rudym, na brzuchu biała. Głowa mała, oczy umieszczone po bokach, uszy sterczące, u niektórych zakończone sztywną, prostą sierścią. Ciało kończy długi, puszysty ogon, pomocny przy wykonywaniu skoków między drzewami. Występowanie, siedliska: Azja i Europa, w tym cała Polska. Żyje w lasach liściastych i iglastych oraz parkach. Spotykana także w innych miejscach zadrzewionych. Tryb życia: Wiewiórki preferują aktywny tryb życia. Zajmują się szukaniem lub budowaniem gniazd w dziuplach drzew, a także gromadzeniem pożywienia, które zakopują lub suszą na drzewie na okres zimowy. Odżywianie: Nasiona, owoce, grzyby, pędy, orzechy, jaja, małe pisklęta
Zając szarak(Lepus europaeus) Występowanie, siedliska: Wszystkie kontynenty poza Antarktydą. Cechy charakterystyczne: Niewielkie ssaki, o rożnym ubarwieniu, zimą białe. posiadają długie uszy, głowę wąską i wydłużoną z dwoma parami siekaczy w górnej szczęce, krótkie kończyny, tylne dłuższe, pozwalające jednak wykonywać skoki i poruszać się z prędkością do 70 km/h. Tryb życia: Zające prowadzą samotny tryb życia, poza okresem parkotów. Przywiązują się do terenu, na którym się urodziły. Odżywianie: Trawa, koniczyna, buraki, marchew, ziemniaki, kapusta, rzepak, seradela i oziminy zbóż, pietruszka.
Sarna(Capreolus capreolus) Gatunek ssaka z rodziny jeleniowatych. Występowanie, siedliska: Europa, Azja Mniejsza, region Morza Kaspijskiego. Żyje głównie w lasach liściastych, mieszanych, w miejscach gdzie występuje duża ilość zarośli, spotykana także na terenach łąkowych i uprawowych. Cechy charakterystyczne:Ubarwienie sierści zależne od pory roku, w lecie jest czerwono-brązowe, jesienią i zimą siwo-brązowe. Ciało smukłe, kończyny długie i wąskie, zakończone racicami. Samce posiadają poroże o długości do 30 cm, zrzucane na zimę. Tryb życia: Sarny prowadzą stadny tryb życia, poruszają się w grupach od kilku do kilkudziesięciu osobników. Preferują nocny tryb życia. Wykazują agresję związaną z obroną swojego terytorium. Odżywianie: Rośliny, głównie trawy, liście, owoce leśne, grzyby
Ryś(Lynx lynx) Ssak należący do rodziny kotowatych. Występowanie, siedliska: Kraje Europy Południowej i Zachodniej, Skandynawia, niektóre obszary Azji Cechy charakterystyczne:Ubarwienie sierści na grzbiecie ciemnożółto-rude, posiada plamy w kolorze brunatnym, boki głowy i brzuch białe. Uszy sterczące, zakończone przedłużeniem sierści w kolorze czarnym. Głowa przypomina wyglądem koty domowe. Tryb życia: Rysie nie są zwierzętami stadnymi. Mają swoje terytoria, które w przypadku samców są większe. Prowadzą nocny tryb życia, poszukując pożywienia nocą przemierzają drogę kilku km. Odżywianie: Pożywienie mięsne, głównie gryzonie, ptaki, sarny, młode jelenie i dziki. Zdarza się u rysi w okresach głodu spożywanie padliny.
Kuna leśna(Martes martes) Gatunek drapieżnego ssaka z rodziny łasicowatych. Występowanie, siedliska: Azja, Europa. Lasy, w większości iglaste. Cechy charakterystyczne: Ubarwienie sierści ciemnobrązowe, na brzuchu jaśniejsze, na szyi jasna plama. Nos w kolorze czarnym. Ciało giętkie i długie, umożliwia sprawne poruszanie się pomiędzy gałęziami drzew. Nogi krótkie, długi puszysty ogon. Tryb życia: Prowadzą aktywny tryb życia nocą. Kuny żyją w określonym, niezmiennym terytorium leśnym, urządzają legowisko w starych drzewach, w ich dziuplach lub opuszczonych gniazdach. Najczęściej wybierają dęby Odżywianie: Żaby, gryzonie, ptaki, jaja, owady.
Wilk (Canis lupus) Ssak z rodziny psowatych z rzędu drapieżnych. Występowanie, siedliska: Azja, Europa, Ameryka Północna. Najwięcej wilków występuje na terenie Kanady, Rosji, Alaski. Cechy charakterystyczne: Wilki posiadają ubarwienie szaro-białe-brązowe do czarnego. Długa sierść (do 17 cm) wzdłuż grzbietu służy do okazywania złości i odstraszania w przypadku ataku. Szczęka dorosłego wilka wyposażona jest w 42 zęby, o długości do 27 mm. Po 10 roku życia zęby, głównie kły ulegają ścieraniu, co prowadzi z czasem do śmierci głodowej zwierzęcia. Kończyny wilka posiadają łokcie skierowane do wewnątrz, dzięki czemu może on stawiać stopy w jednej linii. Wilki są wytrwałe w wędrowaniu, dziennie mogą przebywać dystanse 40-70 km, ale zdarzają się osobniki zdolne do pokonania nawet 200 km w jedną dobę. Zazwyczaj poruszają się z prędkością ok. 8 km/h, choć przez klika minut są w stanie biec z prędkością 85 km/h. Tryb życia: Wilki są aktywne najbardziej w porannej i wieczornej części dnia. Wilk jest zwierzęciem stadnym. Przywództwo w stadzie ma tylko jedna para, która tylko również ma prawo do rozmnażania się. Pozostała część stada jest podporządkowana, a te które mogą tej dominacji zagrażać, np. młode osobniki, są przepędzane ze stada. Odżywianie : Gryzonie, bezkręgowce, zające, ptaki, ssaki kopytne. Wilk potrzebuje spożyć dziennie ok. 1,3 kg mięsa.
Niedźwiedź brunatny(Ursus arctos) Ssak z rodziny niedźwiedziowatych, należący do rzędu drapieżnych. Występowanie, siedliska: Eurazja, Ameryka Północna, północny Meksyk. Występuje w lasach górskich, trudno dostępnych dla człowieka. Cechy charakterystyczne: Ubarwienie niedźwiedzi zależy od miejsc występowania - od czarnego, poprzez rudawy do jasnobrązowego. Cechą charakterystyczną w budowie ciała jest wałek tłuszczowy umiejscowiony na karku. Kończyny niedźwiedzia zakończone są długimi, ostrymi, zaokrąglonymi pazurami. Tryb życia: Niedźwiedź brunatny preferuje samotny tryb życia, wędruje w pojedynkę w okresie od wiosny do jesieni, a następnie zapadają w zimowy sen w norach wykapanych przez siebie w ziemi lub w jaskiniach, w czasie którego spalają zgromadzony tłuszcz. W tym okresie wszystkie procesy życiowe zostają spowolnione wraz ze spadkiem temperatury ciała do 4 st. c. Niedźwiedź brunatny żyje średnio do 35 lat. Odżywianie: Nasiona, grzyby, owoce, ślimaki i dżdżownice, jaja ptaków, ale także ssaki.
