Dane INFORMACYJNE

2. Dane INFORMACYJNE • Nazwa szkoły: • Zespół Szkół Ekonomicznych im. Stanisława Staszica w Poznaniu • ID grupy: • 97/68_P_G1 • Kompetencja: • przedsiębiorczość • Temat projektowy: • Problemy rynku pracy • Semestr/rok szkolny: • 5/2012

3. Wprowadzenie Wstęp Czynniki determinujące popyt i podaż pracy Badania rynku pracy i jego uwarunkowania Współczesne problemy rynku pracy Efekty współczesnych uwarunkowań rynku pracy Regulacje UE w zakresie uwarunkowań rynku pracy a zarządzanie zasobami ludzkimi Słowniczek Podsumowanie Podział zadań Bibliografia

4. Wprowadzenie Współczesne problemy rynku pracy mają charakter wielopłaszczyznowy. Zdecydowana większość z nich ma wymiar makroekonomiczny i bez uregulowań systemowych nie może być rozwiązana. Z jednej strony dostrzegana jest konieczność pozyskania przez pracodawców wysoko wykwalifikowanych kadr. W wielu zawodach daje się jednak zauważyć znaczne niedostosowanie popytu i podaży. Brakuje np. kadry inżynieryjnej, a z drugiej strony jest wielu absolwentów uczelni humanistycznych, którym ciężko znaleźć pracę. Ponadto pracodawcy zauważają, że często świetnie wykształceni pracownicy nie posiadają umiejętności interpersonalnych – są niedbali, mało komunikatywni , nie znają zasad savoir vivre, itp. Dostrzega się konieczność ustalenia proporcji kwalifikacji i cech osobowościowych na poziomie 50% na 50%. Wydaje się to być rolą rodziny i systemu edukacji.

5. Wprowadzenie Wielkim niebezpieczeństwem jest także problem starzenia się społeczeństw. Ma to bezpośredni wpływ na zmniejszenie konsumpcji (głównie w sferze budownictwa, artykułów wyposażenia wnętrz, itp.), a tym samym hamuje rozwój gospodarek. Ponadto starsze pokolenie blokuje miejsca pracy młodym. Chwieją się systemy finansowe państw, np. systemy emerytalne. Rozwiązania prawne (np.”umowy śmieciowe”) także powodują brak stabilności szczególnie młodego pokolenia, które nie mając warunków do uzyskania niezależności finansowej i stabilności życiowej nie decyduje się na zakładanie rodzin, nie kupuje mieszkań. W zasadzie koło się zamyka.

6. Wprowadzenie Osobnym problemem są problemy natury społecznej, a właściwie psychicznej, które wynikają z frustracji i niemożności. Te problemy choć również szalenie istotne nie są przedmiotem naszych badań. W zasadzie można stwierdzić, że każdy kto pracuje i każdy kto nie ma pracy ma swoje własne, tj. „indywidualne problemy na rynku pracy”. Ich zrozumienie, a tym bardziej rozwiązanie nie jest jednak zależne od jednostki. Wymaga działań o charakterze systemowym ogólnopaństwowym a nawet unijnym ze względu na uwolnienie rynków pracy. Problematyka ta jest przedmiotem badań wielu autorytetów naukowych.

7. Wprowadzenie Polska stała się ostatnio areną dyskusji i działań na zasygnalizowanych odcinkach. Ta złożona i ciekawa tematyka zainspirowała nas do prób jej zgłębienia. Być może uda nam się jeszcze tak pokierować swoją ścieżka kariery zawodowej i życiowej, aby skutecznie funkcjonować w przyszłości.

8. WstępBezrobocie Bezrobocie -zjawisko gospodarcze polegające na tym, że pewna ilość osób pozostaje bez pracy, ale jest zdolna do niej i gotowa ją podjąć, zarejestrowana we właściwym dla swojego miejsca zamieszkania Urzędzie Pracy.

9. WstępBezrobocie RODZAJE = PRZYCZYNY BEZROBOCIA 1. Frykcyjne - rodzaj bezrobocia, które tworzą osoby pozbawione pracy tylko w krótkim okresie czasu. Jest rezultatem ruchu zatrudnionych na rynku pracy. Bezrobocie frykcyjne związane jest ze zmianą lub poszukiwaniem nowego, lepszego zatrudnienia lub przenoszeniem się osób do innej miejscowości. W gospodarce, której struktura siły roboczej oraz liczba oferowanych miejsc pracy zmieniają się nieustannie, występowanie bezrobocia frykcyjnego jest normalne i  nie pociąga za sobą dużych kosztów społecznych.

10. WstępBezrobocie RODZAJE = PRZYCZYNY BEZROBOCIA 2. Strukturalne- Rodzaj bezrobocia, które występuje, gdy umiejętności, wiedza i poziom wykształcenia bezrobotnych nie odpowiadają potrzebom rynku. Spowodowane jest koniecznością znacznych zmian kwalifikacji pracowników, wywołanych innowacjami technologicznymi lub kurczeniem określonych dziedzin produkcji. Źródłem bezrobocia strukturalnego może być upadek niektórych branż czy gałęzi, zmiana struktury gospodarki narodowej np. pod wpływem zmiany struktury popytu. Bezrobocie strukturalne stanowi szczególny problem w regionach, gdzie dominuje jedna gałąź przemysłu, np. górnictwo, hutnictwo.

11. WstępBezrobocie RODZAJE = PRZYCZYNY BEZROBOCIA 3. Koniunkturalne - bezrobocie pojawiające się w momencie załamania gospodarczego, czyli wtedy, kiedy całkowity popyt w gospodarce zmniejsza się; nazywane także bezrobociem cyklicznym lub keynesowskim.

12. WstępBezrobocie RODZAJE = PRZYCZYNY BEZROBOCIA 4. Ukryte - rozumiane jako bezrobocie wśród zatrudnionych. Dotyczy ludzi nie ujętych w statystykach bezrobocia, ponieważ nie rejestrują się w urzędach pracy. Osoby te posiadają dochód, ale nie mają zawartego stosunku ubezpieczeniowego.

13. WstępBezrobocie RODZAJE = PRZYCZYNY BEZROBOCIA 5. Dobrowolne - typ bezrobocia, który występuje w sytuacji, gdy pewna grupa osób bezrobotnych nie podejmuje żadnej pracy z własnego wyboru. Powodem niechęci do zatrudnienia mogą być nieakceptowane przez osoby pozostające bez pracy okoliczności lub warunki pracy, zbyt niskie wynagrodzenie lub inne subiektywne względy.

14. WstępBezrobocie RODZAJE = PRZYCZYNY BEZROBOCIA 6. Przymusowe - czyli niezależne od zachowania bezrobotnych. Ekonomia klasyczna tłumaczy je tym, że istnienie ustawowej gwarancji płacy minimalnej, zafałszowuje sygnały na rynku pracy, stan równowagi rynkowej zostaje zniekształcony, nawet przy spadku cen i popytu, wzroście bezrobocia, płace i tym samym koszty nie maleją, poprzez strajki związki zawodowe wymuszają stawki powyżej wolnej ceny rynkowej, czyli niezależne od zachowania bezrobotnych.

15. WstępBezrobocie RODZAJE = PRZYCZYNY BEZROBOCIA 7. Technologiczne - wynika ze zmiany techniki, technologii oraz z zastąpienia pracy żywej pracą maszyn.

16. WstępPopyt i podaż na rynku pracy Popyt na pracę – jest to zapotrzebowanie na pracowników zgłaszane przez pracodawców; determinowany jest przez koszty i wydajność pracy oraz popyt na dobra i usługi. Przedmiotem transakcji pomiędzy pracodawcą a pracownikiem jest praca, za którą pracownik otrzymuje określone wynagrodzenie.

17. WstępPopyt i podaż na rynku pracy Podaż na pracę – ilość osób pracujących i poszukujących pracy.

18. WstępStopa bezrobocia Stopa bezrobocia– stosunek liczby osób bezrobotnych do liczby osób aktywnych ekonomicznie.

19. Czynniki determinujące popyt i podaż pracy Demograficzne

20. Czynniki determinujące popyt i podaż pracyPRZYROST NATURALNY Im więcej jest osób na rynku pracy (np. podczas wyżu demograficznego) i osoby te mają mniejszy dostęp do nie związanych z pracą źródeł dochodów (np. świadczeń socjalnych), tym więcej z nich chce i jest gotowa podjąć zatrudnienie. Podaż pracy rośnie. Sytuacja odwrotna może nastąpić, gdy w wiek emerytalny wkraczają roczniki z wyżu demograficznego, a szkoły kończy niż demograficzny lub gdy uruchomiony zostaje program zachęcający do przechodzenia na wcześniejszą emeryturę i pozostawania poza rynkiem pracy.

21. Czynniki determinujące popyt i podaż pracyDemograficzne Polska W 2009 roku urodziło się 419,4 tys. dzieci, a w 2010 roku ich liczba zmalała do 413,3 tys. Stało się tak pierwszy raz po sześciu latach wzrostów. Polska jest na 13. miejscu w Unii jeśli chodzi o wskaźnik urodzeń. Jesteśmy w grupie tych krajów, gdzie przewaga nowonarodzonych dzieci nad liczbą zgonów zdecydowała o wzroście populacji, a nie napływ imigrantów. Polska zajmuje miejsce w połowie stawki na tle UE. Liczba ludności wyniosła 38 milionów 200 tysięcy.

22. Czynniki determinujące popyt i podaż pracyDemograficzne Polska

23. Czynniki determinujące popyt i podaż pracyDemograficzne Unia Europejska W Unii Europejskiej w 2010 roku rodziło się więcej dzieci niż w latach poprzednich. Z danych unijnego urzędu statystycznego Eurostat wynika, że po raz pierwszy od trzech lat zaobserwowano wzrost przyrostu naturalnego we Wspólnocie, czyli więcej było urodzeń niż zgonów.

24. Czynniki determinujące popyt i podaż pracyDemograficzne Unia Europejska Dane Eurostatu mówią, że dodatni przyrost naturalny zaobserwowano w 20.unijnych państwach, w siedmiu liczba zgonów jest wyższa niż urodzeń. Największy spadek liczby ludności był w Europie Środkowo-Wschodniej - na Litwie, Łotwie, w Bułgarii, a także Rumunii, Estonii i na Węgrzech. W tych państwach najwyższy jest też z całej Unii wskaźnik zgonów, z kolei najniższy jest w Irlandii i tam również rodzi się najwięcej dzieci. Dobrze pod tym względem wypada też Wielka Brytania, Francja, Cypr i Szwecja. W całej Unii przyrost naturalny to pół miliona osób, 900 tysięcy to właśnie imigranci.

25. Czynniki determinujące popyt i podaż pracyStruktura ludności wg płci i wieku W ogólnej liczbie ludności 38175 tyś. osób - wyszacowanej na koniec 2004 r. - kobiety stanowią ponad 51% ogółu ludności; na 100 mężczyzn przypada ich 106. Współczynnik ten zmienia się w zależności od wieku. Wśród osób w wieku 0-40 lat występuje liczebna przewaga mężczyzn - 96 kobiet na 100 mężczyzn; dla wieku powyżej 40 lat współczynnik feminizacji wynosi 121, przy czym w najstarszych rocznikach wieku (65 lat i więcej) na 100 mężczyzn przypada średnio 167 kobiet.

26. Czynniki determinujące popyt i podaż pracyStruktura ludności wg płci i wieku W porównaniu z innymi krajami europejskimi ludność Polski jest nadal młoda (w sensie demograficznym), jednakże mediana wieku zwiększa się z każdym rokiem; na początku lat 90-tych wynosiła 34 lat dla kobiet i 31 lat dla mężczyzn; w 2003 r. - odpowiednio około 38 lat oraz 34 lata.

27. Czynniki determinujące popyt i podaż pracyStruktura ludności wg płci i wieku Trudno ustalić ścisłą korelację pomiędzy strukturą wg płci i wieku a popytem i podażą na pracę. Istnieją bowiem zawody, które można uznać za typowo sfeminizowane np. średni personel medyczny, pracownicy oświaty, przedszkoli, itp. i zawody przypisywane mężczyznom np. górnik, maszynista pociągów, pracownicy budowlani, itp. Wynika to nie tyle z dyskryminacji płci a warunków fizycznych i psychicznych niezbędnych do wykonywania określonych zawodów oraz częściowo z przepisów prawnych (np. kobiety nie mogą pracować pod ziemią).

28. Czynniki determinujące popyt i podaż pracyStruktura ludności wg płci i wieku

29. Czynniki determinujące popyt i podaż pracyStruktura ludności wg płci i wieku

30. Czynniki determinujące popyt i podaż pracysaldo migracji W końcu 2009 r. poza granicami Polski przebywało czasowo ok. 1870 tys. mieszkańców naszego kraju, tj. o ok. 400 tys. mniej niż w 2007 r. Wśród emigrantów dominowały osoby, które swój wyjazd za granicę łączyły z podejmowaniem pracy lub jej poszukiwaniem. Szacuje się, że prawie 75% czasowych emigrantów przebywa za granicą co najmniej 1 rok. Jednocześnie (prawdopodobnie w związku z kryzysem) obserwowano wzrost liczby powrotów z zagranicy, przede wszystkim z Wielkiej Brytanii, Niemiec, Irlandii - są to główne kraje przebywania Polaków, a także z USA. Równocześnie - częściej niż w latach poprzednich - na powrót decydowali się Polacy, którzy mieszkali za granicą na stałe, chociaż skala migracji na pobyt stały jest znacznie mniejsza niż migracji na pobyt czasowy.

31. Czynniki determinujące popyt i podaż pracysaldo migracji

32. Czynniki determinujące popyt i podaż pracysaldo migracji Polska jest zwykle opisywana jako kraj emigrantów. Co najmniej od połowy XIX wieku dominującą rolę odgrywały migracje zarobkowe, wynikające z dążenia do poprawy warunków życia bądź też zapewnienia choć minimalnych podstaw egzystencji. Uczestnictwo w wyjazdach zagranicznych może prowadzić do mniej lub bardziej trwałej dezaktywizacji na polskim rynku pracy- migracje mogą skutkować więc nie tylko spadkiem bezrobocia, co wzrostem skali bierności zawodowej.

33. Czynniki determinujące popyt i podaż pracystruktura zamieszkania miasto-wieś Współczesna wieś wskutek postępu technicznego nie potrzebuje dużego zaangażowania pracy ludzkiej. Daje się zauważyć, że młodsze pokolenie mieszkańców wsi szuka miejsc pracy w mieście. Usługi, które były niegdyś nieodłącznie związane z wsią, np. kowalstwo, rymarstwo, usługi mechanizacyjne przestały mieć dzisiaj rację bytu. Ponadto dzisiejsza struktura mieszkańców wsi została wzbogacona o mieszkańców miast i aglomeracji, którzy w poszukiwaniu spokojniejszego życia wyemigrowali na wieś, a utrzymują się z pracy w pobliskich miastach. To powoduje z jednej strony zwiększenie konkurencji na jedno miejsce pracy, ale też może prowadzić do rozwoju działalności na wsiach. Są to jednak sektory zupełnie nie związane z rolnictwem, np. hurtownie materiałów budowlanych lub usługi architektoniczne, itp.

34. Czynniki determinujące popyt i podaż pracystruktura zamieszkania miasto-wieś

35. Czynniki determinujące popyt i podaż pracyMOBILNOŚĆ Mobilność zawodowa - umiejętność dostosowania się pracownika do wymogów rynku pracy poprzez: • gotowość do zmiany pracy, zawodu, • doskonalenie i poszerzanie swoich kwalifikacji zawodowych, • dostosowywanie się do ustawowych wymogów pracodawcy. Główne przyczyny zjawiska mobilności zawodowej: • bezrobocie • rozwój nowych technologii • prawa gospodarki wolnorynkowej: prawo popytu i podaży oraz wolnej konkurencji • zmiana przepisów prawa pracy

36. Czynniki determinujące popyt i podaż pracyMOBILNOŚĆ Mobilność jest zjawiskiem pozytywnym i koniecznym, powodującym najczęściej rozwój człowieka. Mobilność , szczególnie jeśli jest związana z koniecznością migracji lub emigracji zarobkowej może być trudniejsza dla osób, które są uwikłane np. w związki rodzinne. Może się bowiem okazać, że jedna z osób otrzymuje pracę w nowym miejscu i zawodzie, ale brak jej dla współmałżonka.

37. Czynniki determinujące popyt i podaż pracyindywidualne motywacje i decyzje Są to warunki, kryteria które musi spełnić dana oferta, aby osoba zainteresowana podjęła tę pracę, jest to np.: • wynagrodzenie • czas pracy • dni wolne np. niedziele, święta • możliwość szkoleń • możliwość awansu • rodzaj pracy np. praca samodzielna lub zespołowa Dla każdego człowieka te kryteria są różne.

38. Czynniki determinujące popyt i podaż pracysystem szkolenia i kształcenia Decyduje o ilości osób w danym zawodzie, ich kwalifikacjach i możliwościach szybkiego przekwalifikowania się lub nabycia pokrewnych kwalifikacji Najbardziej poszukiwane zawody w 2011 r: • inżynierowie budowlani • kierownicy budów • konstruktorzy maszyn • eksperci od reklamy i sprzedaży internetowej • moderatorzy dyskusji internetowych • programiści • pracownicy działu IT • budowlańcy z wykształceniem zawodowym • kasjerzy • księgowi i finansiści

39. Czynniki determinujące popyt i podaż pracysystem szkolenia i kształcenia W Polsce brak pełnej synchronizacji pomiędzy ofertą edukacyjną a potrzebami rynku. Młodzi ludzie przy wyborze zawodu nie kierują się najczęściej przesłankami racjonalnymi dotyczącymi możliwości znalezienia pracy w przyszłości ale np. modą, wygodą czy nawet uciążliwością związaną ze zdobyciem określonego wykształcenia. Jest to problem ogólnoeuropejski, ponieważ np. dla pozyskania w przyszłości pracowników w tzw. zawodach robotniczych, np. stolarz, spawacz, itp. starają się pozyskać młodych ludzi z innych państw oferując dość wysokie stypendia w okresie nauki.

40. Czynniki determinujące popyt i podaż pracysystem szkolenia i kształcenia Procent pracujących osób według poziomu wykształcenia w 2010 r: • wyższe - 77,1 % • policealne i średnie zawodowe - 61,8 % • średnie ogólnokształcące - 41,3 % • zasadnicze zawodowe - 57,3 % • gimnazjalne, podstawowe i niepełne podstawowe - 16,1 %

41. Czynniki determinujące popyt i podaż pracy Ekonomiczne

42. Czynniki determinujące popyt i podaż pracy wysokość płacy minimalnej WYNAGRODZENIE MINIMALNE Wynagrodzenie minimalne jest podstawową gwarancją ochrony pracownika przed wyzyskiem ze strony pracodawcy, z drugiej jednak strony stanowi przeszkodę w zwalczaniu bezrobocia. Bez względu na poglądy na kwestie ekonomiczne w tym zakresie nie należy zapominać, że zarówno w interesie pracownika, jak i pracodawcy, leży terminowe wypłacanie godziwego wynagrodzenia za wykonaną pracę. Obecnie wynagrodzenie minimalne w Polsce w roku następnym (dawniej "najniższe wynagrodzenie") jest uzgadniane w ramach tzw. Komisji Trójstronnej do dnia 15 lipca każdego roku. Prezes Rady Ministrów obwieszcza je do 15 września tego roku w Monitorze Polskim. Można zatem zapoznać się z jego wysokością przed wejściem zmian w życie.

43. Czynniki determinujące popyt i podaż pracy wysokość płacy minimalnej Od 1 stycznia 2003 r. problematykę minimalnego wynagrodzenia za pracę reguluje ustawa z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. nr 200, poz. 1679, z późn. zm.). W dniu 19 kwietnia 2011 r., na wniosek ministra pracy i polityki społecznej, Rada Ministrów przyjęła minimalne wynagrodzenie za pracę w 2012 r. w wysokości 1.500 zł, która została przedstawiona członkom Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych.

44. Czynniki determinujące popyt i podaż pracy wysokość płacy minimalnej Porównanie płacy minimalnej w 2010 roku

45. Czynniki determinujące popyt i podaż pracy wysokość płacy minimalnej Wynagrodzenie minimalne w Polsce w 2011 r. kształtuje się na poziomie średnim dla tych krajów UE, w których to rozwiązanie funkcjonuje. Zgodnie z danymi Eurostatu wynagrodzenie minimalne w Polsce w przeliczeniu na euro wyniosło 348,68 euro. Najniższy poziom zanotowano dla Bułgarii (122,71 euro), najwyższy zaś dla Luksemburga (1757,56 euro).

46. Czynniki determinujące popyt i podaż pracy wysokość płacy nominalnej Płaca nominalna Płaca nominalna, kwota pieniężna otrzymywana jako wynagrodzenie za pracę najemną. Płaca nominalna jest ważnym elementem siły nabywczej ludności i ma zasadniczy wpływ na utrzymanie równowagi na rynku i stabilizację poziomu cen.

47. Czynniki determinujące popyt i podaż pracy wysokość płacy nominalnej

48. Czynniki determinujące popyt i podaż pracy system opieki społecznej państwa SYSTEM OPIEKI SPOŁECZNEJ PAŃSTWA Płaca odpowiada produkcji pracownika w społeczeństwie przemysłowym, bez najmniejszego odniesienia do odpowiedzialności za rodzinę. To, co byłoby płacą odpowiednią dla osoby samotnej, stanowi próg ubóstwa dla osoby, która wykonuje tę samą pracę, za tę samą cenę, ale mając rodzinę na utrzymaniu. Ekonomiczne mechanizmy polityki rodzinnej są więc potrzebne nie tylko, by zwalczać ubóstwo, ale także, by zrealizować zasadę „sprawiedliwości horyzontalnej” pomiędzy pracownikami, którzy niosą ciężar zadbania o potrzeby następnego pokolenia i tymi, którzy nie mają takiej odpowiedzialności.

49. Czynniki determinujące popyt i podaż pracy system opieki społecznej państwa Wysokość miesięcznych zasiłków przysługujących na pierwsze, drugie i trzecie dziecko w poszczególnych krajach Europy. Uniwersal – powszechny, znaczy przysługujący niezależnie od kryterium dochodowego.

50. Czynniki determinujące popyt i podaż pracy system opieki społecznej państwa