Dane INFORMACYJNE

Dane INFORMACYJNE • Nazwa szkoły: • Zespół Szkół nr 2 • ID grupy: • 97/34_P_G1 • Kompetencja: • Przedsiębiorczość • Temat projektowy: • Współczesne problemy rynku pracy • Semestr/rok szkolny: • Trzeci/2010/2011

Dane INFORMACYJNE • Nazwa szkoły: • Liceum Ogólnokształcące im. Powstańców Wielkopolskich • w Środzie Wielkopolskiej • ID grupy: • 97/50_P_G1 • Kompetencja: • Przedsiębiorczość • Temat projektowy: • Współczesne problemy rynku pracy • Semestr/rok szkolny: Trzeci/2010/2011

WSPÓŁCZESNE PROBLEMY RYNKU PRACY Cześć , jesteśmy grupą uczniów z Zespołu Szkół nr 2 w Stargardzie. Bierzemy udział w projekcie AS KOMPETENCJI, a przed nami nowe, ciekawe semestralne zadanie. Jakie?? Analiza i prezentacja współczesnych problemów rynku pracy  Realizujemy to zadanie w ramach MGP wspólnie z uczniami z LO w Środzie Wielkopolskiej.

Na początek wymyśliliśmy slogan, który towarzyszył naszym działaniom: • „PRACO, TY DAJESZ NAM UMIEJĘTNOŚCI ZAWODOWE • „ILE CIĘ TRZEBA CENIĆ TEN TYLKO SIĘ DOWIE KTO CIĘ STRACIŁ”

Chcąc jak najlepiej przedstawić temat stworzyliśmy fikcyjnego bohatera – PANA ROBOTKA – • którego chcemy zabrać w podróż po rynku pracy. • Kim jest ów tajemnicza postać?

PoznajMY pana robotka • PAN ROBOTEK to inżynier budownictwa, 35-letni cudzoziemiec, który poznał piękną Polkę i zamieszkał w naszym kraju. Nasz romantyczny bohater poznaje właśnie polską tradycję i podejmuje pierwsze kroki na drodze poszukiwania satysfakcjonującej pracy. • Zaproponowaliśmy naszemu gościowi „podróż” po narodowym rynku pracy . Cóż on na to?

PAN ROBOTEK: CO TO ZA MIEJSCE, O KTÓRYM CHCECIE MI OPOWIEDZIEĆ? • To rynek pracy – rodzaj rynku ekonomicznego, na którym z jednej strony znajdują się poszukujący pracy i ich oferty, a z drugiej strony przedsiębiorcy tworzący miejsca pracy i poszukujący pracowników. Ceną pracy jest płaca, która stanowi element kosztów firmy.

Robotku, działanie rynku pracy kojarzy się nam z funkcjonowaniem wagi, spójrz… Im wyższa płaca tym mniejszy popyt na pracę i oczywiście rosnąca podaż pracy. Jeśli otrzymujesz pieniądze za wykonaną pracę to zaczynasz działać na rynku towarów i usług, kupujesz różne dobra podstawowe np.: chleb, ale też luksusowe np.: dom, a także korzystasz z usług np.: fryzjerskich, transportowych.

PAN ROBOTEK:CZEMU TAK DZIAŁA MECHANIZM RYNKU PRACY, CZYM JEST POPYT A CZYM PODAŻ? • Robotku, przyjrzyjmy się najpierw stronie popytu na rynku pracy. • Popyt na rynku pracy to zapotrzebowanie na pracę zgłaszane przez pracodawców, czyli ilość pracy, jaka pracodawcy mają do zaoferowania przy określonych stawkach płac.

Krzywa popytu na pracę dla całego rynku pokazuje zależność między stawką płac, a wielkością całkowitego popytu. Otrzymujemy ją przez poziome zsumowanie indywidualnych popytów na pracę.

TERAZ CZAS - NASZ PRZYBYSZU - NA ANALIZĘ STRONY PODAŻY NA RYNKU PRACY… • Podaż pracy to liczba osób, które chcą w danym okresie pracować za określoną stawkę płacy.

Krzywa podaży pracy przedstawia rozmiary pracy oferowanej na rynku siły roboczej przy różnych poziomach płacy realnej. • W- płaca realna • L - zatrudnienie • S - krzywa podaży

PAN ROBOTEK: CZY POPYT I PODAŻ NA RYNKU PRACY ANALIZUJE SIĘ ODDZIELNIE? • Robotku, to był dopiero początek, wstęp do naszych analiz. Ale dobrze myślisz, teraz trzeba zestawić ze sobą omówione przez nas dotychczas zagadnienia. Spójrz na poniższy rysunek…

Robotku, równowaga na rynku pracy to sytuacja, w której przy stawce płac (P) firmy oferują dokładnie tyle miejscpracy • ile osób (R)chce podjąć zatrudnienie. W rzeczywistości gospodarczej bardzo trudno jest osiągnąć stan równowagi na rynku pracy, dlatego że podmioty tego rynku czyli firmy oraz bezrobotni mają odmienne interesy. W sytuacji kiedy płaca rośnie popyt na pracę spada, gdyż właściciele firm nie są zainteresowani zatrudnianiem kolejnych pracowników, którym trzeba więcej zapłacić za tę samą pracę. Z kolei osoby poszukujące pracy wraz ze wzrostem płacy zgłaszają większą gotowość do jej podjęcia czyli podaż pracy wzrasta. Spadek płacy spowoduje więc zadowolenie firm i wzrost popytu, ale jednocześnie będzie skutkował zmniejszeniem podaży pracy czyli liczby osób chętnych do pracy za niższe wynagrodzenie.

PAN ROBOTEK: INTERESUJE MNIE JESZCZE OD CZEGO ZALEŻY WIELKOŚĆ POPYTU NA PRACĘ ORAZ WIELKOŚĆ PODAŻY PRACY? • W tej sprawie również służymy pomocą i proponujemy analizę schematów, które dla Ciebie przygotowaliśmy.

Robotku, pracodawcy kalkulują koszty utworzenia nowego miejsca pracy np.: wysokość płacy, koszt wyposażenia miejsca pracy i zwiększajązatrudnienie tylko wtedy kiedy jest to opłacalne • czyli korzyści osiągnięte dzięki efektom pracy zatrudnionego są większe niż koszty zatrudnienia. Właściciele firm śledzą tez przepisy prawa pracy określające m.in. przywileje określonych grup zawodowych, wysokość składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, zakres działania związków zawodowych itp. i na tej podstawie decydują o tym czy zwiększać zatrudnienie i kogo opłaca się zatrudniać. Z kolei postęp techniczny sprawia, że praca ludzka zastępowana jest coraz bardziej przez bardziej wydajne maszyny co pozwala firmom zredukować miejsca pracy. Robotku, musisz też pamiętać, że popyt na pracę jest pochodną popytu na towary i usługi. Jeśli popyt na towary i usługi rośnie to firmy zwiększając produkcję zgłaszają jednocześnie większy popyt na pracę, z kolei brak zainteresowania ze strony klientów towarami danej firmy spowoduje, że będzie ona musiała ograniczać produkcję, a tym samym ograniczy zatrudnienie.

Robotku, spójrz teraz od czego zależy wielkość podaży pracy…

Zobacz Robotku, ile czynników decyduje o tym czy podejmiemy się wykonania u pracodawcy konkretnych zadań. Każdy z nas jestinny, dlatego motywują nas do • pracy inne czynniki. Mojego kuzyna interesuje przede wszystkim wysokość płacy, niedawno został ojcem i musi chwilowo sam utrzymać rodzinę. Moja ciocia porównując ostatnio oferty pracy sprawdzała przede wszystkim jakie jest bezpieczeństwo pracy w wybranej firmie, czy podmiot ten prężnie funkcjonuje i będzie działał na rynku. Z kolei mój 20-letni brat – singiel - stawia na możliwości rozwoju i zdobywania nowych doświadczeń u pracodawcy oraz dobrą atmosferę pracy.

PAN ROBOTEK: MOI PRZYJACIELE, A JA CHCIAŁBYM PRZEDE WSZYSTKIM PRACOWAĆ W TERENIE, PRACA ZA BIURKIEM TO NIE DLA MNIE. Z TEGO CO DO TEJ PORY ZOBACZYŁEM I USŁYSZAŁEM WNIOSKUJĘ, ŻE JEŚLI PODAŻ PRZEWYŻSZA POPYT NA RYNKU PRACY TO DLA MIESZKAŃCÓW NIE MA POWODÓW DO RADOŚCI. • Robotku, ponownie masz rację. Sytuacja o której mówisz nazywa się w ekonomii bezrobociem. Miernikiem bezrobocia jest stopa bezrobocia określająca jaka część zasobów siły roboczej pozostaje bez pracy mimo jej aktywnego poszukiwania.

W Polsce istnieją obecnie dwa źródła informacji o bezrobociu:- rejestracja osób bezrobotnych w urzędach pracy- badanie aktywności ekonomicznej ludności (BAEL) • Urzędy pracy tworzą statystykę rynku pracy w oparciu o swoje rejestry osób bezrobotnych i ofert pracy.

Celem badania aktywności ekonomicznej ludności (BAEL) jest uzyskanie informacji o wielkości i strukturze siły roboczej. W efekcie badania zostaje ustalona liczba osób aktywnych zawodowo, czyli suma osób pracujących i bezrobotnych, jak również określona liczba osób biernych zawodowo, czyli osób nie pracujących i niezainteresowanych podjęciem pracy. • Aby osoba została uznana za bezrobotną wg BAEL, musi spełniać 3 warunki: • nie pracowała w okresie badanego tygodnia • przez 4 tygodnie (wliczając jako ostatni tydzień badany) poszukuje aktywnie pracy • jest gotowa do podjęcia pracy w badanym lub następnym tygodniu.

PAN ROBOTEK: CZY W WASZYM KRAJU CZYLI W POLSCE WYSTĘPUJE BEZROBOCIE, CZY BĘDĘ MIAŁ PROBLEMY ZE ZNALEZIENIEM PRACY? • Robotku, prześledźmy razem dane statystyczne – później przyjdzie czas na wyciąganie wniosków. • Dane: GUS (marzec 2011) ROBOTKU, spójrz na wysokość stopy bezrobocia w różnych województwach Polski. Znak z wykrzyknikiem umieściliśmy w tych miejscach gdzie bezrobocie jest wysokie- wyższe niż 15%.

PAN ROBOTEK: WYDAJE MI SIĘ, ŻE NIE SĄ TO DLA MNIE OPTYMISTYCZNE INFORMACJE. MIESZKAM W STARGARDZIE SZCZECIŃSKIM, TO WOJEWÓDZTWO ZACHODNIOPOMORSKIE ZAZNACZONE WYKRZYKNIKIEM NA MAPIE. CZĘŚĆ MOICH PRZYJACIÓŁ MIESZKA W ŚRODZIE WIELKOPOLSKIEJ W WOJEWÓDZTWIE WIELKOPOLSKIM, MOŻE WIĘC WARTO ROZWAŻYĆ PRZEPROWADZKĘ W OKOLICE POZNANIA.

Warto również zobaczyć jak zmieniała się wysokość stopy bezrobocia w kolejnych miesiącach 2010r.

Robotku, to prawda, że województwo zachodniopomorskie cechuje wysoka stopa bezrobocia, ale dobry fachowiec z doświadczeniem także tutaj znajdzie satysfakcjonującą pracę. Spadek stopy bezrobocia w Polsce w miesiącach wakacyjnych związany jest z sezonowością pracy. W lecie ludzie pracują przy zbieraniu owoców, zwiększa się popyt na usługi turystyczne, gastronomiczne itp., a kiedy lato się kończy te same osoby często wracają do grona bezrobotnych.

PAN ROBOTEK: POWIEDZCIE MI CO PRZYCZYNIA SIĘ DO BEZROBOCIA, CZY ISTNIEJĄ SKUTECZNE SPOSOBY WALKI Z BEZROBOCIEM I JAKIE SĄ SKUTKI TEGO ZJAWISKA? • Rodzaje bezrobocia wyróżnione ze względu na przyczyny

Robotku, bezrobocie można też klasyfikować ze względu na czas pozostawania bez pracy lub sam fakt rejestracji bezrobotnego. • Ze względu na czas pozostawania bez pracy wyróżnia się: • Bezrobocie krótkookresowe – dotyczy osób, które pozostają bez pracy przez okres nie przekraczający 3 miesięcy • Bezrobocie średniookresowe – brak zatrudnienia przez okres od 3 do 6 miesięcy • Bezrobocie długookresowe – występuje w sytuacji, kiedy brak pracy trwa od 6 do 12 miesięcy • Bezrobocie długotrwałe (chroniczne) – dotyczy osób nie mogących znaleźć pracy przez ponad 12 miesięcy • Ze względu na fakt rejestracji wyróżnia się: • Bezrobocie rejestrowane – tworzą osoby zarejestrowane jako bezrobotne w urzędach pracy, posiadające cechy określone ustawowo • Bezrobocie ukryte – dotyczy osób, które nie chcą lub nie mogą być zarejestrowane, ponieważ nie spełniają wymaganych kryteriów określonych w ustawie

Aktywne formy walki z bezrobociem z wykorzystaniem narzędzi: polityki makroekonomicznej polityki mikroekonomicznej usługi rynku pracy realizowane przez PUP – pośrednictwo pracy, poradnictwo zawodowe zmniejszenie podatku dochodowego od osób fizycznych i prawnych organizacja prac interwencyjnych i robót publicznych zwiększenie wydatków państwa na inwestycje zachęty finansowe dla firm zwiększających zatrudnienie realizacja programów finansowanych ze środków krajowych i unijnych np.: „Pierwsza praca-pierwszy biznes”, „Talent” itp. przyjazna polityka pieniężna Narodowego Banku Polskiego np.: niższe oprocentowanie kredytów udzielanie wsparcia merytorycznego i finansowego młodym przedsiębiorcom wspierające przedsiębiorczość przepisy prawne aktywna współpraca urzędów pracy ze szkołami i ośrodkami szkoleniowymi Robotku, z bezrobociem można walczyć aktywnie czyli podejmować takie działania, które skutecznie ograniczą skalę tego zjawiska.

Pasywne narzędzia przeciwdziałania bezrobociu wydłużenie czasu nauki w szkołach zwiększanie zasiłków dla bezrobotnych zwiększenie świadczeń socjalnych system wcześniejszych emerytur skracanie czasu pracy Można również zastosować pasywne narzędzia przeciwdziałania bezrobociu, które jedynie złagodzą negatywne skutki bezrobocia, ale nie wyeliminują źródeł problemu.

Skutki bezrobocia: • Pozytywne • wzrost szacunku dla pracy • większa motywacja dla kształcenia • dostosowanie kierunku studiów do rynku pracy

Negatywnea) ekonomiczne- niewykorzystany potencjał ludzki- mniejsza produkcja niż możliwości- zatrudnienie w szarej strefie- pogorszenie sytuacji materialnej bezrobotnych i ich rodzin- pogorszenie stanu budżetu państwa (zmniejszenie wpływów z podatków, wydatki na zasiłki i inne formy pomocy społecznej)b) społeczne- izolacja społeczna bezrobotnych- rozwój patologii (alkoholizm, przestępczość, narkomania, rozwody)- frustracja i pesymistyczne nastroje bezrobotnych- pogorszenie stanu zdrowia psychofizycznego bezrobotnych

Skutki bezrobocia Robotku, a teraz krótki test. Spójrz na rysunki obok i powiedz jakie skutki bezrobocia przedstawiają???? PAN ROBOTEK: Pierwszy i ostatni rysunek przedstawiają społeczne skutki bezrobocia – przestępczość i alkoholizm. Drugi , trzeci i czwarty rysunek przedstawiają skutki ekonomiczne – spadek produkcji, pogorszenie sytuacji materialnej i wzrost deficytu budżetowego. Brawo Robotku, poradziłeś sobie z tym zadaniem na 5!!

ŚWIATOWY DZIEŃ WALKI Z BEZROBOCIEM • Robotku, 11.04.2011 roku obchodziliśmy Światowy Dzień Walki z Bezrobociem. Z pewnością pamiętasz kwietniowe warsztaty organizowane przez opiekuna naszej przedsiębiorczej grupy dla uczniów Zespołu Szkół nr 2 w Stargardzie. Nasza koleżanka – Sandra Noworól włączyła się aktywnie w upowszechnianie wiedzy o rynku pracy i przygotowała ciekawe materiały dla uczniów ze swojej klasy IIF, które przedstawiła podczas lekcji z podstaw ekonomii.

PAN ROBOTEK: DZIĘKI WAM BARDZO WIELE DOWIEDZIAŁEM SIĘ O FUNKCJONOWANIU RYNKU PRACY. Z TEORII JESTEM PRZESZKOLONY NA 5, ALE CHCIAŁBYM JESZCZE POZNAĆ PRAKTYCZNY WYMIAR TEGO ZAGADNIENIA. • Nie ma sprawy Robotku, na początek zachęcamy Cię do analizy wtórnych danych statystycznych czyli danych zawartych w Małym Roczniku Statystycznym Polski oraz w banku danych lokalnych.

Źródło: MRS Polski 2010, TABL. 1 (80). Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat i więcej, str. 134

Źródło: MRS Polski 2010, TABL. 2 (81). Pracujący, str. 137

Źródło: MRS Polski 2010,TABL. 7 (86). Koszty pracy, str. 143

Źródło: MRS Polski 2010, TABL. 12 (91). Bezrobotni zarejestrowani, stopa bezrobocia oraz oferty pracy stan w dniu 31 XII, str. 155

PAN ROBOTEK: DOPIERO TERAZ ZOBACZYŁEM ILE CIEKAWYCH DANYCH MIEŚCI ROCZNIK STATYSTYCZNY. BARDZO PODOBA MI SIĘ GRAFICZNA PREZENTACJA TYCH DANYCH STWORZONA PRZEZ WAS NA PODSTAWIE TEGO ROCZNIKA. JA JESTEM WZROKOWCEM I LEPIEJ ZAPAMIĘTUJE KOLOROWE ELEMENTY GRAFICZNE NIŻ DANE LICZBOWE Z TABELEK I OPISY ZDARZEŃ. POKAZALIŚCIE MI WYKRESY WSKAZUJĄC NAJWAŻNIEJSZE WIELKOŚCI STATYSTYCZNE CHARAKTERYZUJĄCE POLSKI RYNEK PRACY I PRZYZNAM, ŻE TRUDNO IMPONUJE MI ICH ILOŚĆ I JAKOŚĆ.

Robotku, w takim razie proponujemy podsumowanie – wyciągnijmy wnioski z naszych analiz wskazując najważniejsze problemy polskiego rynku pracy 

NAJWAŻNIEJSZE PROBLEMY POLSKIEGO RYNKU PRACY • zbyt mały odsetek zatrudnienia kobiet, poniżej 50 % podczas gdy unijny cel na rok 2010 to 60%, • zbyt mały odsetek zatrudnienia osób starszych (55-64 lata) - poniżej 30% podczas gdy unijny cel to 50% , starzejące się polskie społeczeństwo oraz system tzw. „wczesnych emerytur” • ograniczona aktywność zawodowa ludzi młodych. Wydłuża się okres przygotowań młodzieży do rozpoczęcia pracy zawodowej. Problemem jest też struktura absolwentów często nieodpowiadająca potrzebom gospodarki oraz niedorozwój szkolnictwa

NAJWAŻNIEJSZE PROBLEMY POLSKIEGO RYNKU PRACY • systematyczne rozszerzanie się bezrobocia długotrwałego, czyli zwiększanie się udziału bezrobotnych pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy wśród ogółu bezrobotnych. • Wydłużająca się bezczynność zawodowa w znaczny sposób zmniejsza szansę tej grupy bezrobotnych na ponowną aktywizację zawodową, a pracodawcy nie są chętni do zatrudniania osób długo pozostających bez pracy. • pogłębiające się zróżnicowanie przestrzenne lokalnych rynków pracy z powodu nierównomiernego rozwoju gospodarczego poszczególnych regionów Polski

Źródło: www.stat.gov.pl, bank danych lokalnych wg podziału terytorialnego, region północno-zachodni, powiat stargardzki, Stargard.

Zmiany stopy bezrobocia w woj. Zachodniopomorskim Źródło: Mały Rocznik Statystyczny Polski wyd. 2009 rok

Dane INFORMACYJNE