KAMU GÖREVLİLERİ ETİK DAVRANIŞ İLKELERİ Servet USLU Ziraat Mühendisi

1. KAMU GÖREVLİLERİ ETİK DAVRANIŞ İLKELERİ Servet USLU Ziraat Mühendisi

2. KAMU KAMU :Halk hizmeti gören devlet organlarının tümü (amme) KAMU KURUMU: Belirli kamu hizmetlerini yerine getirmek amacıyla oluşturulan kamu tüzel kişisi. Devlet Daireleri KAMU GÖREVLİSİ:Kamu kesiminde çalışan bütün personel. Yıllardır kullanılan kavram “MEMUR “

3. KAMU Kamu Malları: Hiç kimsenin ve herkesin olan taşınır ve taşınmaz mallara kamu malı denir. Kamu Hizmeti: Devletin, kamunun ihtiyaçlarını karşılamak için yaptığı işlerdir. Kamu Kurum ve Kuruluşları : Cumhurbaşkanlığı, Başbakanlık, Bakanlıklar, Anayasa Mah., Yargıtay, Danıştay YÖK, gibi kurumlar. Kamu Yararı: Eski deyimle amme menfaati, Millet Menfaati Milletin, toplumun ya da devletin çıkarlarının bireysel çıkarlardan üstün tutulması gerektiği ölçüsüdür.

4. AHLAK Ahlak: kelime olarak hulk'un çoğulu olup huylar, seciye, mizaç, tabiat ve karakter anlamına gelir. Ahlak : Bir toplulukta yaşayan fertlerin ve grupların hayatını düzene koyan yaygın, genel davranış kurallarıdır. Kendimize özgü örf ve adetlerimiz, ahlak ve terbiye anlayışlarımız, bizi diğer milletlerden ayıran özelliklerimizdir. “Kişilerdeki İyi nitelikler, güzel huylar.’’ olarak tanımlanabilir. Yüzyıllardır bir arada yaşaya gelen insanların birlikte oluşturduğu temel değerlerdir.

5. AHLAK Ahlak kanunlarını çiğnemeye hiç gelmez, hemen öçlerini alırlar. Tolstoy Ahlak olmayan yerde kanun bir şey yapamaz. Napolyon "İnsanları yasa ve ceza ile yönetirseniz, onlar bir daha yanlış yapmayacaklar, ancak şeref ve utanma duygularına da sahip olmayacaklardır. İnsanları erdemle ve ahlak kuralları ile yönetirseniz, o zaman onlar hem utanma duygusuna sahip olacaklar,hem de doğruyu yapmaya çalışacaklardır."Konfüçyüs Bir Millet; zenginliği ile değil, Ahlak değeri ile ölçülür. (M. Kemal ATATÜRK) 5

6. GÜZEL AHLAK Güzel ahlak, insanlara karşı edep, haya ve tevazu ile davranmaktır. Sevgili Peygamberimiz (sav)“Ben güzel ahlakı tamamlamak üzere gönderildim ” diyor. Kendimize “biz güzel ahlakın neresindeyiz?”sorusunu sormalıyız.

7. GÜZEL AHLAK • Güzel ahlakın hepsine edep denir. • “Ehli irfan meclisinde aradım kıldım talep • Meğer ilim gerideymiş illâ edep, illâ edep” Y.EMRE • Yunus Emre ; insanları, bazen dilinin felakete sürükleyeceğini Hatırlatır ve Güzel Ahlakta Dilin önemine işaret eder • Kişinin önce düşünüp, sonra konuşmasını tavsiye eder. Kırıcı olmamayı öğütler. Söz ola kese savaşı, Söz ola kestire başı Söze ola ağulu aşı, Balla yağ ede bir söz

8. GÜZEL AHLAK Güzel ahlak; Dosdoğru olabilmektir. Daima kendimizi sorgulamalıyız; Bu sözüm, bu davranışım, bu kararım, bu tercihim, bütün bu yaptıklarım ŞAHSİ ÇIKARIM İÇİN Mİ ? Yoksa ?...... Öncelikle kalbimiz DOSDOĞRU olacak sonra, hayatımızın her anı dosdoğru olur.

9. GÜZEL AHLAK SAHİBİ….. Dosdoğru , Güvenilir ve Tertemiz bir insandır. Hiçbir konuda doğruluktan ve adaletten ayrılmaz Üzerime düşen görevleri yapar Verdiği sözde durur; Kimsenin arkasından konuşmaz. Emanete ihanet etmez,Yalan ve iftiradan Kaçınır. Başkalarını hor görmez, Kötülüğe yaklaşmaz Görgü kurallarına uyar, Savurganlıktan Kaçınır Öfkesini yenmesini bilir. Trafik kurak uyar, çevreye saygılıdır, hayvan haklarını da gözetir.

10. Cömertlik ve yardım etmede akarsu gibi ol. Şefkat ve merhamette güneş gibi ol. Başkalarının kusurlarını örtmede gece gibi ol. Hiddet ve asabiyette ölü gibi ol. Tevazu ve alçak gönüllülükte toprak gibi ol. Hoşgörülülükte deniz gibi ol Ya olduğun gibi görün, ya göründüğün gibi ol. Çevremizi temiz tutalım. Kul hakkı, insanın doğuştan sahip olduğu hakları demektir Kul Hakkı: Başkasının bedenine, malına, maddiyatına, Kalp ve ruhuna verilen zararlardır.

11. ETİK NEDİR ? Etik kelimesi köken olarak Eski Yunan'a kadar gider. Sözlük anlamı olarak etik; töre bilimi, ahlak bilimi olarak tanımlanmaktadır.   Türkçe ahlâk bilimi olarak da tanımlandığı olmuştur. Çoğunlukla Etik sözcüğü Ahlak sözcüğü ile eş anlamlı olarak da kullanılır. En genel anlamda DOĞRU-YANLIŞ, İYİ-KÖTÜ ile ilgili değerler, ilkeler ve kurallar demektir Etik, pratik felsefenin bir konusu olup, doğruyu, yanlışı, iyiyi ya da kötüyü tanımlamaya çalışan bir felsefe dalıdır.

12. ETİK Herkesin işini ve görevini insanlığın yayarı doğrultusunda en iyi şekilde, doğru ve tam olarak yapması ve kimseye zarar vermemesi etiğin temel alanıdır.  Etik, insanın yaptıklarından vicdanî bir sorumluluk alması ve kendini içsel olarak mutlu hissetmesidir. Ahlak yöresel, Etik evrenseldir. Evrensel kabul gören kurallardır. Kısaca Ahlak bilimine ethics, ETİK denir İnsanoğlunun iyi ve kötü tarafının da gelişimi sonsuzdur. Biz iyi tarafımızı geliştirelim.

13. M.Ö. 4.yy. da zamanın en büyük filozofu olan Aristotales; iyi, erdem, özgürlük, mutluluk gibi sözcükleri kavram yapısına kavuşturduğu için ETİK’in kurucusu sayılır. Sözün en güzeli; Söyleyenin doğru olarak söylediği, dinleyenin de yararlandığı sözdür. Aristo

14. Ahlak-Hukuk- Etik ilişkisi Hukuk Arapça “hak” kelimesinin çoğuludur. “Haklar” anlamına gelir. Toplumu düzenleyen ve devletin yaptırım gücünü belirleyen yasaların bütünü olarak tanımlanabilir. Hukuk kurallarının yaptırımı devlet tarafından sağlanmasına karşın, ahlak kurallarının devlet tarafından uygulanan bir yaptırımı genellikle yoktur. Ayrıca hukuk kuralları yazılı olmasına rağmen, ahlak kuralları genellikle yazılı değildir. Ancak degişen şartlar çerçevesinde özellikle KAMU YÖNETİMİNDE ETİK kuralların da yazılı hale getirilerek, hukuki bir yapı kazanmıştır.

15. Hukuk - Etik ilişkisi Dünyanın her yerinde, yasaların düzenlemekte yetersiz kaldıkları boşluklar etik ilkelerle doldurulur. Etik ilkelerin her zaman yasaları aşan bir gücü ve etkisi olmuştur. İnsanlığın tarihi boyunca, etik ilkeler, yasal ilkelerin üzerinde, onların deneticileri ve yönlendiricileri olmuşlardır. Etik ilkeleri çiğneyenlerin cezasını devletten önce toplum verir.

16. Hukuk - Etik ilişkisi Bir kamu görevlisinin her YASA DIŞI davranışı aynı zamanda ETİK DIŞI davranıştır , Etik olmayan, ancak yasal olan davranışlar: Kurumla iş ilişkisi olan bir firmadan kamu görevlisinin çocuğuna verilen bursun kabul edilmesi, İnspektörün yakın akrabasının ürününe kontrole gitmesi, kontrol ettiği üründen analiz nümunesi dışında fazlalık alması Etik olan, ancak yasal olmayan davranışlar: Bir kamu görevlisinin yağmur altında ıslanan bir yaşlı insanı, makam arabasına ya da hizmete tahsisli kamu aracına alarak gideceği yer kadar götürmesi.

17. ETİK Etik , son yıllarda çeşitli kesimlerce çok sık kullanılan kavramlardan birisi haline gelmiştir. Sağlıktan siyasete, spor' dan sanat' a birçok meslek alanlarında etiğe yönelik çalışmalar yaygınlaşmaktadır. Tıp etiği, Medya etiği, basın etiği çalışmaları kamuoyunda en çok bilinen meslek etiği çalışmalarıdır. Kısaca Meslek Ahlakı = ETİK

18. Kamu Yönetiminde Etik Yapılanma Sebepleri Tarihsel süreçte uygulama bakımından sistematik etik uygulamalarının Selçuklu Medeniyetinin unsurlarından olan Ahilik örgütünde görüldüğünü belirtmek gerekir. Bilindiği gibi Ahilik, 13. yüzyılda Anadolu'da yaşayan Türklerin, esnaf ve sanatkârlarının birliğini, çalışma ilkeleri ve usullerini oluşturan, çok yönlü bir sosyo-ekonomik Türk kurumudur. Ahi Örgütüne üye olan esnaf ve sanatkarların uymaları gereken bir dizi ahlak ve iş kuralları vardı. Uyulmaması halinde ağır cezalar öngörülmüştür.

19. Kamu Yönetiminde Etik Yapılanma Sebepleri Tıpkı insanlar gibi kurumlar da değerleri ile yaşarlar. Kamu görevlilerinin hareket ve uygulamalarına yön veren ya da yön vermesi beklenen, söz konusu değerlerdir. Bu değerlerin hayata geçirilmesi için sağlıklı bir “Etik Yönetim” sisteminin oluşturulması gerekmektedir. Kamu yönetiminin etik anlayışa uygun işlememesi toplumda devlete, devletin kurumlarına, hukukun üstünlüğüne ve demokrasiye olan güvenin yitirilmesine; yolsuzluğa, yoksulluğa, adil olmayan gelir dağılımına, kamu hizmetlerinin yüksek maliyetle üretilmesine, enflasyon ve bütçe açıklarının oluşmasına zemin oluşturmaktadır.

20. Kamu Yönetiminde Etik Yapılanma Sebepleri YÖNETİMDE KÜRESEL SORUNLAR Yolsuzluk , Kötü yönetim Çıkar çatışması Toplumsal kirlilik ve yozlaşma Devlet ve bürokrasiye olan güvenin azalması Kamu yönetiminin saygınlığının kaybolması Gibi küresel sorunlara çare olmak üzere, etik davranış ilkelerini belirlemek ve bunlara uyulmasını denetleyecek kurumsal yapılar oluşturmak, yani kısaca “ETİK ALTYAPI” kurmak konusunda uluslararası bir gelişme başlamıştır..

21. KAMU YÖNETİMİ ETİĞİ

22. ETİK DAVRANIŞ İLKELERİNİN AMACI VE ÖNEMİ http://www.etik.gov.tr/

23. İş Hayatında Etik İlkeler Profesyonellik Adalet Eşitlik Dürüstlük ve Doğruluk Tarafsızlık Sorumluluk insan Hakları Hümanizm Bağlılık Hukukun Üstünlüğü • Sevgi • Hoşgörü • Saygı • Tutumluluk • Demokrasi • Açıklık ( Saydamlık ) • Hak ve Özgürlükler • Yasa Dışı Emirlere Karşı Direnme

24. TÜRK KAMU YÖNETİMİNDE ETİK YASAL ALTYAPI • Anayasa’nın 10, 129 ve 137’nci maddeleri: • Anayasa • Madde 10. Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun  önünde eşittir. • Madde 129. Memurlar ve diğer kamu görevlileri Anayasa ve kanunlara sadık kalarak faaliyette bulunmakla yükümlüdürler. • Madde 137 . Kamu hizmetlerinde herhangi bir sıfat ve suretle çalışmakta olan kimse, üstünden aldığı emri, yönetmelik, tüzük, kanun veya Anayasa hükümlerine aykırı görürse, yerine getirmez ve bu aykırılığı o emri verene bildirir.

25. TÜRK KAMU YÖNETİMİNDE ETİK YASAL ALTYAPI • 5176 Sayılı Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kurulması Hakkında Kanun • Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik (13/04/2005) • 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu • 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu • 2531 Sayılı Kamu Görevlerinden Ayrılanların Yapamayacakları İşlere Dair Kanun • 3628 Sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu

26. TÜRK KAMU YÖNETİMİNDE ETİK YASAL ALTYAPI 4982 Sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanununu Bağımsız İdari Otoritelerle İlgili Yasal Düzenlemeler 832 Sayılı Sayıştay Kanunu 2443 Sayılı Devlet Denetleme Kurulu Kurulması Hakkında Kanun 5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu 2007 tarihli “Kamu İç Kontrol Standartları Tebliği” 2009 yılında Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum ve Eylem Planı Rehberi hazırlanmıştır. (*) Türkiye’nin Taraf Olduğu Uluslararası Anlaşmalar

27. 1982 Anayasası ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda Etik Davranışı Sağlayıcı ve Yolsuzluğu Önleyici Temel Hükümler (1) Memurların Görev ve Sorumlulukları Liyakat (DMK md.3/C) Sadakat (DMK md.6; Anayasa md.129) Tarafsızlık ve Devlete Bağlılık (DMK md.7; Anayasa md.10) Uygun Davranış ve İşbirliği (DMK md.8 ve 9) Amirlerin Görev ve Sorumlulukları (DMK md.10) Emre İtaat; ancak, Kanunsuz Emre İtiraz (DMK md.11; Anayasa md.137) Memurların Yönetime ve Vatandaşa Karşı Mali Sorumluluğu (DMK md.12 ve 13; 125 ve 129/5) Mal Bildirimi (DMK md.14)) Basına İzinsiz Bilgi ve Demeç Verme Yasağı (DMK md.15) Resmi Belge, Araç ve Gereçlerin İadesi (DMK md.16)

28. Türkiye’de Bürokratik Yolsuzlukla Mücadele ile Görevli Olarak Denetim Yapan Kurumlar İç Denetim Başbakanlık Teftiş Kurulu Bakanlıklar ve Bağlı Kuruluşlardaki Teftiş Kurulları Uzman Kuruluşlarca Dış Denetim Sayıştay (1982 Anayasası md. 160; ve 1967 tarih ve 832 sayılı Sayıştay Kanunu) Cumhurbaşkanlığına bağlı Devlet Denetleme Kurulu (1982 Anayasası md. 108; ve 1981 tarih ve 2443 sayılı DDK’nun Kurulması Hakkında Kanun) Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu (1983 tarih ve 72 sayılı KHK) Kamu Görevlileri Etik Kurulu (KGEK’nun Kurulması Hakkında 2004 tarih ve 5176 sayılı Kanun)

29. “Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri İle Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” 13/04/2005,    No: 25785 Amaç ;     Madde 1 - Bu Yönetmeliğin amacı; kamuda etik kültürünü yerleştirmek, kamu görevlilerinin görevlerini yürütürken uymaları gereken etik davranış ilkelerini belirlemek, bu ilkelere uygun davranış göstermeleri açısından onlara yardımcı olmak ve görevlerin yerine getirilmesinde adalet, dürüstlük, saydamlık ve tarafsızlık ilkelerine zarar veren ve toplumda güvensizlik yaratan durumları ortadan kaldırmak suretiyle kamu yönetimine halkın güvenini artırmak, toplumu kamu görevlilerinden beklemeye hakkı olduğu davranışlar konusunda bilgilendirmek ve Kurula başvuru usul ve esaslarını düzenlemektir.   

30. 1-Görevin Yerine Getirilmesinde Kamu Hizmeti Bilinci (md.5) 2- Halka Hizmet Bilinci (md.6) 3- Hizmet Standartlarına Uyma (md.7) 4- Amaç ve Misyona Bağlılık (md. 8) 5- Dürüstlük ve Tarafsızlık (md.9) 6- Saygınlık ve Güvenlik (md.10) 7- Nezaket ve Saygı (md.11) 8- Yetkili Makamlara Bildirim (md.12) 9- Çıkar Çatışmasından Kaçınma (md.13) 10- Görev ve Yetkilerin Menfaat Sağlamak Amacıyla Kullanılmaması (md.14) “Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri İle Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” 13/04/2005,    No: 25785

31. 11- Hediye Alma ve Menfaat Sağlama Yasağı (md.15) 12- Kamu Malları ve Kaynaklarının Kullanımı (md.16) 13- Savurganlıktan Kaçınma (md.17) 14- Bağlayıcı Açıklamalar ve Gerçek Dışı Beyan (md.18) 15- Bilgi Verme, Saydamlık ve Katılımcılık (md.19) 16- Yöneticilerin Hesap Verme Sorumluluğu (md.20) 17- Eski Kamu Görevlileriyle İlişkiler (md.21) 18- Mal Bildiriminde Bulunma (md.22) 19- Etik davranış ilkelerine uyma (md.23) 20Personeli bilgilendirme (md.24) “Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri İle Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” 13/04/2005,    No: 25785

32. 21-Etik kültürün yerleştirilmesi ve eğitimi (md.25) 22-Kurumsal etik ilkeleri (md.26) 23- İnceleme ve araştırma yetkisi (md.28) 24- Etik komisyonu (md.29) 25- Başvuru hakkı (md.31) 26- Başvuru usulü (md.33) 27- Elektronik ortamda yapılacak başvurular(34) 28- Başvuruların kabulü ve işleme konulması(35) 29-  Resen inceleme(36) ……………. 30- Madde 42- Bu yönetmelik hükümlerini Başbakanlık Yürütür. EK-1 : Kamu Görevlileri Etik sözleşmesi EK-2 : Kamu Görevlileri Etik Kurulunun Yetki Alanına Giren Kamu Görevlileri “Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri İle Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” 13/04/2005,    No: 25785

33. Söylesem tesiri yok, sussam gönül razı değil (Fuzuli)

34. Öfke fırtına gibidir; bir müddet sonra diner.. Ama ardında pek çok da kırık dal bırakır..Hz.Mevlana 1-Görevin Yerine Getirilmesinde Kamu Hizmeti Bilinci (md.5)

35. ETİK DAVRANIŞ İLKELERİNİN AMACI VE ÖNEMİ Halka Hizmet Bilinci (md.6)

36. Hizmet Standartlarına Uyma (md.7) Amaç ve Misyona Bağlılık (md. 8)

37. Dürüstlük ve Tarafsızlık (md.9) Saygınlık ve Güvenlik (md.10)

38. Etikte Son Nokta: Lokum Bile Yasak Etik Kurulu Başkanı Prof.Bilal Eryılmaz, Gazetelere konuştu Kamuda hediye limiti sıfır, lokum bile yasak.

39. Kamu Görevlileri Etik Sözleşmesi (EK-1) Kamu hizmetinin her türlü özel çıkarın üzerinde olduğu ve kamu görevlisinin halkın hizmetinde bulunduğu bilinç ve anlayışıyla; Halkın günlük yaşamını kolaylaştırmak, ihtiyaçlarını en etkin, hızlı ve verimli biçimde karşılamak, hizmet kalitesini yükseltmek ve toplumun memnuniyetini artırmak için çalışmayı, Görevimi insan haklarına saygı, saydamlık, katılımcılık, dürüstlük, hesap verebilirlik, kamu yararını gözetme ve hukukun üstünlüğü ilkeleri doğrultusunda yerine getirmeyi, Dil, din, felsefi inanç, siyasi düşünce, ırk, yaş, bedensel engelli ve cinsiyet ayrımı yapmadan, fırsat eşitliğini engelleyici davranış ve uygulamalara meydan vermeden tarafsızlık içerisinde hizmet gereklerine uygun davranmayı,

40. Kamu Görevlileri Etik Sözleşmesi Görevimi, görevle ilişkisi bulunan hiçbir gerçek veya tüzel kişiden hediye almadan, maddi ve manevi fayda veya bu nitelikte herhangi bir çıkar sağlamadan, herhangi bir özel menfaat beklentisi içinde olmadan yerine getirmeyi, Kamu malları ve kaynaklarını kamusal amaçlar ve hizmet gerekleri dışında kullanmamayı ve kullandırmamayı, bu mal ve kaynakları israf etmemeyi, Kişilerin dilekçe, bilgi edinme, şikayet ve dava açma haklarına saygılı davranmayı, hizmetten yararlananlara, çalışma arkadaşlarıma ve diğer muhataplarıma karşı ilgili, nazik, ölçülü ve saygılı hareket etmeyi, Kamu Görevlileri Etik Kurulunca hazırlanan yönetmeliklerle belirlenen etik davranış ilke ve değerlerine bağlı olarak görev yapmayı ve hizmet sunmayı taahhüt ederim.

41. ETİK DIŞI DAVRANMA SEBEPLERİ Bilgisizlik , Yaranma, Dalkavukluk

42. Dizginlenemeyen hırs

43. Yetersiz eğitim

44. Devletten para alma gayretleri Üstlerin aşırı ve oransız baskısı

45. Dikkatsizlik, disiplinsizlik

46. Etkili bir denetim sisteminin olmaması

47. Hızlı yükselme hırsı

48. İdeolojik etkiler • Psikiyatrik bozukluklar

49. Maddi ve manevi kazanç hırsı

50. Yönetimde Etik Dışı Davranışlar Ayrımcılık Kayırma Rüşvet Yıldırma Sömürü İhmal Bencillik İşkence Yolsuzluk Yaranma • Şiddet-baskı • Hakaret • Taciz • Kötü alışkanlıklar • Görev ve Yetkinin Kötüye Kullanımı • Dedikodu • Zimmet • Dogmatik Davranış • Bağnazlık