510 likes | 1.02k Vues
KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ Ve DİYALİZ. BÖBREK FONKSİYONLARI. 1- Glomerüler filtrasyon - Metabolik atıkların atımı 2- Tübüler reabsorbsiyon, sekresyon - Metabolik atıkların atımı, sıvı-elektrolit ve asit baz dengesini sağlama 3- Endokrin işlevleri
E N D
KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ Ve DİYALİZ
BÖBREK FONKSİYONLARI 1- Glomerüler filtrasyon - Metabolik atıkların atımı 2- Tübüler reabsorbsiyon, sekresyon - Metabolik atıkların atımı, sıvı-elektrolit ve asit baz dengesini sağlama 3- Endokrin işlevleri - Eritropoetin sentezi ve D vitamininin aktifleşmesi
GLOMERÜLER FİLTRASYON - Serum üre, kreatinin seviyeleri - Glomerüler filtrasyon değeri tayinleri; (Kreatinin Klirensi)
Üre - Protein katabolizmasının son ürünü - Karaciğerde aminoasitlerin katabolizması sonucu oluşan amonyaktan sentez edilir - Üre : 18 - 45 mg / dl - Kan Üre Nitrojeni (BUN) : 10 – 20 mg / dl - GFD azalma > % 50 ; serum üre değeri yükselir
ÜREDE ARTMA 1- Efektif dolaşan kan hacminde azalma ( prerenal azotemi ) 2- Yüksek proteinli diyet 3- Katabolik durumlar 4- Gastrointestinal sistem kanaması 5- Kortikosteroid kullanımı ÜREDE AZALMA 1- Malnütrisyon 2- Karaciğer hastalığı GFD den bağımsız olarak serum üre değerini etkileyen faktörler
Kreatinin - Kas hücresindeki kreatin ‘ in yıkımı ile oluşur - Aynı bireyde kas kitlesine bağlı olarak meydana geliş hızı sabittir ; - Kan seviyesi renal atıma bağlı olarak sabit - Serum kreatinini ; 0.6 - 1.2 mg / dl - GFD azalma > % 50 ; serum kreatinin değeri yükselir
Diyaliz tedavisiyle; 1- Hastanın yaşamasının sağlanması 2- Hastanın yaşam kalitesinin artırılması, amaçlanıır.
AKUT DİYALİZ İNDİKASYONLARI Akut böbrek yetmezliği Akut böbrek yetmezliği saatler - günler içinde renal fonksiyonların kaybıyla gelişir. Serum kreatinin 0.5 - 1 mg/gün, Ürenin 20 - 40 mg/gün artışı gözlenir
1.Hiperkalemi> 6.5 mEq / L > 5.5 mEq / L ( EKG bulgusu var ise ) 2.Metabolik asidoz -bikarbonat tedavisine rağmen pH < 7.2 - bikarbonat tedavisini tolere edememe 3.Volüm yüklenmesi diüretiğe dirençli akciğer ödemi 4.Üremi perikardit, konvülsiyon, asteriksis, motor nöropati, sensoriyal nöropatinin ağırlaşması,bulantı-kusma 5.BUN 70-80 mg / dl aşması veya kreatinin klirensinin 15 - 20 ml / dak altına inmesi durumunda
Kronik böbrek yetmezliği Kronik böbrek yetmezliği ilerleyici nefron hasarı sonucunda gelişen ilerleyici ve geri dönüşümsüz böbrek fonksiyon kaybına bağlı ortaya çıkan klinik tablodur. 1- Böbrekler tarafından atılan metabolitlerin birikimi 2- Su - elektrolit ve asit - baz dengesinde bozukluklar 3- Böbreklerin endokrin işlevlerinde bozukluklar
ETYOLOJİ - Diyabetik nefropati - Kronik GN - Hipertansiyon ( nefroskleroz ) - İnterstisyel nefrit - Obstrüktif üropati ve pyelonefritler - Polikistik böbrek hastalığı - Kollajen vasküler nedenler - Herediter böbrek hastalıkları
PATOFİZYOLOJİ 1- Nefron hasarını başlatan hastalık ne olursa olsun plazma kreatinin seviyesi 2 mg / dl’ yi aştığında SDBY ne gidiş kaçınılmazdır. 2- KBY de altta yatan hastalık ne olursa olsun histopatolojik incelemede ; - glomerüler skleroz ve ekstrasellüler matriks artışı- periglomerüler ve interstisyel fibrozis - tübüler atrofi gözlenir.
KRONİK DİYALİZ İNDİKASYONLARI - Diyabetikler için ; kreatinin klirensinin 15 ml / dak nın altına inmesi - Non-diyabetikler için ; kreatinin klirensinin 10 ml / dak nın altına inmesi
DİALİZ KONTİNDİKASYONLARI • Mutlak kontindikasyon ; . Yok • Göreceli kontindikasyon ; . Multi-infarkt demans . Alzheimer hastalığı . Hepatorenal sendrom . Ensefalopati ile birlikte ilerlemiş siroz . İlerlemiş kanser ( multipl myelom hariç )
En Önemli Ölüm Nedeni Kalp Hastalıklarıdır -Perikardit ;kalp tamponadına yolaçabilir • Hipertansiyon ; volüm yüklenmesi sonucunda • Sol ventrikül hipertrofisi • Hızlanmış ateroskleroz ve koroner arter hastalığı • Kardiyomiyopati -Aritmiler ;sol ventrikül hipertrofisi, elektrolit bozuklukları
Anemi; EPO üretimindeki azalma, kan kayıpları, eritrosit ömrünün azalması, üremik toksinlerin kemik iliği üzerine inhibisyonu, B12 vit ve folik asid eksikliği. • Kanamaya eğilim; Trombosit fonksiyon bozukluğu. • Lökosit fonksiyon bozukluğu; Enfeksiyonlara yatkınlık • Hücresel ve humoral immunitede bozukluk; Tüberküloza eğilim, Malign hastalık riskinin artışı, Hepatit B aşılama örneğinde olduğu gibi yetersiz antikor üretimi.
İştahsızlık, bulantı, kusma, hıçkırık, kilo kaybı. • Pankreatit • Gastrit - Yaygın kemik ağrısı, kırık, kemik kistleri ve yürüme bozuklukları- - Sekonder hiperparatiroidi - Osteomalasi • 2 microglogulin birikimi - Alüminyum toksisitesi -Adinamik kemik hast
- İnsülin direnci - Hipogonadizm - İnfertilite ve impotans - Hiperprolaktinemi - Büyüme ve gelişme geriliği • Tiroid hormonlarına hipofiz yanıtının bozulması • MSS tutulumu (uyku bozuklukları, kognitif fonksiyonlarda değişiklik, tremor, irritabilite, somnolans, stupor veya koma) • Periferik polinöropati ( duysal, motor, sempatik ) • Kaşıntı, Üremik döküntü, Gecikmiş yara iyileşmesi
Böbrek Yetmezliğinin İlerlemesini Yavaşlatma - Altta yatan hastalığın tedavisi veya kontrolü - Hipertansiyon tedavisi ( tercihen ACE-i) - Diyet ( protein ve fosfor kısıtlaması ) - Proteinüriyi azaltma ( ACE-i) - Hiperlipidemiyi düzeltme ( statinler ) - Glisemi kontrolü ( HbA1C < % 7.5 ) - Sigarayı bırakma
DİYALİZ TİPLERİ 1- Hemodiyaliz - merkezde hemodiyaliz - evde hemodiyaliz 2- Periton diyalizi - sürekli ayaktan periton diyalizi ( SAPD ) - aletli periton diyalizi ( APD )
HEMODİYALİZ - Hemodiyaliz yarı geçirgen bir membran aracılığı ile hastanın kanı ve uygun diyaliz solüsyonu arasında sıvı - solüt değişimini temel alan bir tedavi şeklidir.
HEMODİYALİZ İŞLEMİ Yeterli kan akımı sağlanması - Geçici damar giriş yolu ( çift lumenli kateterler ) - Kalıcı damar giriş yolu ( arteriyovenöz fistül, arteriyovenöz greft )
Membran - Sellüloz - Substituted sellüloz - Sentetik sellüloz - Sentetik
Diyaliz esnasında kullanılan sıvı ( diyalizat ) Na 132 - 145 mEq / L K 0 - 4 mEq Cl 103 - 110 mEq / L HCO 3 0 - 40 mEq / L Ca 0 - 3.5 mEq / L Mg 0.5 - 1 mEq / L Glukoz 0 - 200 mg / dL
Hemodiyaliz makinası - Kan pompası - Diyalizat hazırlanması - Ultrafiltrasyon kontrolü - Monitörler ( basınç, kondüktivite, ısı ) - Dedektörler ( hava ) - Heparin pompası
Antikoagulasyon - Heparin - Serum fizyolojik ile sık yıkama
Uygulama - Haftada 3 kez 4 - 6 saat - Yetersiz diyaliz morbidite ve mortaliteyi artırır
Hipotansiyon Kas krampları Disequilibrium sendrom Baş ağrısı Bulantı - kusma Göğüs ve sırt ağrısı Kaşıntı Ateş ve titreme Hemoliz Hava embolisi Hipoksi Kanama Aritmi Anaflaksi Nötropeni ve kompleman aktivasyonu HEMODİYALİZ KOMPLİKASYONLARI
PERİTON DİYALİZİ - Periton membranı aracılığı ile hastanın kanı ve uygun diyaliz solüsyonu arasında sıvı - solüt değişimini temel alan bir tedavi şeklidir. - Periton membranının yüzeyi erişkinde 1 – 2 m2 dir. - Periton kan akımı 50 – 100 ml / dak dır.
UYGULAMA • Periton boşluğuna doldurulan diyaliz solüsyonunun birkaç saatlik bir bekleme ( dengelenme ) süresinden sonra yenisi ile değiştirildiği bir yöntemdir. . SAPD ; günde 4 kez . APD ; geceleri 8 saat boyunca, makina yardımıyla
PERİTON DİYALİZİNİN EN ÖNEMLİ KOMPLİKASYONU ENFEKSİYONDUR En sık Staf. epidermidis ve Staf. aureus
HEMODİYALİZİN AVANTAJLARI 1- Metabolik komplikasyonların olmaması 2- Malnütrisyonla daha az karşılaşılması 3- Karına ait komplikasyonların olmaması 4- Hastaneye yatma sıklığının daha az olması 5- Hastanın diyaliz tedavisinin haftada 3 kez 4 - 6 saat sürmesi ve sağlık ekibi tarafından yapılması
PERİTON DİYALİZİNİN AVANTAJLARI 1- Hastanın daha bağımsız olması 2- Daha az diyet ve sıvı kısıtlaması 3- Hepatit C bulaşmasının daha az olması 4- Damar giriş yoluna ihtiyaç göstermemesi 5- Periton solüt atımının dengeli - devamlı olması 6- Aneminin daha kolay kontrol altına alınması 7- Orta ve büyük moleküllü üremik toksin klirenslerinin daha yüksek olması
DİYALİZ TEDAVİSİ İLE KISMEN DÜZELEBİLEN SORUNLAR - Anemi - Renal osteodistrofi - Hiperlipidemi - Malnütrisyon - Kardiyovasküler hastalıklar
TEŞEKKÜRLER HAZIRLAYAN Dr.Şahin ÇEÇEN İÇ HASTALIKLARI UZMANI ve HEMODİYALİZ SORUMLU UZMANI