LOFTSLAGSBREYTINGAR: HVAÐ VELDUR MÓTSTÖÐU VIÐ BREYTINGAR Á HEGÐUN?

1. LOFTSLAGSBREYTINGAR: HVAÐ VELDUR MÓTSTÖÐU VIÐ BREYTINGAR Á HEGÐUN? Marteinn Steinar JónssonSérfræðingur í klínískri sálfræði

2. Er mótstaða gegn breytingum? • Hver er sjálfum sér næstur og oft er fólk ekki tilbúið að fórna lífsstíl sínum fyrr en í fulla hnefana. 2. Hvert og eitt okkar stendur gegn sumu en ekki öðru. Hvað við viljum er breytilegt frá einni persónu til annars.

3. Ef ríkjandi gildismat, þægindi og lífsstíll þarf að víkja, getum við gert ráð fyrir andstöðu: • Ekki fjárhagslega hagkvæmt. • Ótti:Kvíði myndast þegar við gerum okkur grein fyrir að aðstæðurnar krefjast meir af okkur en við teljum okkur ráða við. • Við erum föst í vana.„ Streita myndast þegar við verðum þess áskynja að eitthvað ógnandi er handan við hornið”. • „Engin augljós þörf”. Ef ég hef það gott, hvað er þá að?

4. Ef ríkjandi gildismat, þægindi og lífsstíll þarf að víkja, getum við gert ráð fyrir andstöðu: • „ Hvers vegna ætti ég að færa fórnir þegar aðrir gera það ekki?”Það eru alltaf einhverjir sem hunsa nauðsyn þess að breyta til og þeir nota andvaraleysi annarra sem afsökun. • Hugurinn lokaður.„Ekki trufla mig með einhverjum staðreyndum og rannsóknum, ég hef þegar gert upp hug minn”. • Ótti við hið óþekkta.Óttast breytingar, breytinganna vegna. Óttinn við hið óþekkta ræður ferðinni.

5. Hvernig á afstöðubreyting sér stað? • Við íhugum hugmyndina þó lítill sem enginn áhugi sé til staðar. • Fræðsla um staðreyndir, ræðum við aðra sem hafa breytt hegðun sinni, o.s.frv. • Við íhugum alvarlega að breyta háttum okkar. • Hreyfing fer að komast á hlutina. • Förum að flokka ruslið, nota bílinn minna, hjóla, nota strætó, o.s.frv. Temjum okkur „grænt” hugarfar. • Hnitmiðaðri breyting á hegðun, en etv. stopult. • Aðgerðir á afláts, stutt sannfæring um siðferðilega rétta breytni.

6. Yfirskipuð grunngildi stýra hegðun Sumar hugmyndir okkar hafa meira vægi og um leið ráðandi áhrif á fjölda annarra hugmynda (Eftirfarandi merkingarvídd er yfirskipuð) ”heiðarleg(ur)” vs. ”Óheiðarleg(ur)” (Undirskipaðar merkingarvíddir) “Passa(r) að afboða viðtal” vs. ”Hefur ekki fyrir að afboða viðtal” “Endurgreiðir lán” vs. ”Lætur hjá líða að endurgreiða lán”

7. Þörf okkar fyrir að spá fyrir um framvindu og ráða í niðurstöður stjórnar hegðun okkar og atferli: Öll okkar sálfræðilegu ferli ráðast af því með hverjum hætti við spáum fyrir um (og ráðum í) framvindu atburðanna … * "A person's processes are psychologically channelized by the ways in which he anticipates events" * Kelly, G.A. (1955/1991). The Psychology of Personal Constructs. Vol. 1, bls. 32/1991. New York: Norton.

8. Við erum ekki móttækileg fyrir breytingum nema þær: • Höfði til höfuðsins - skynseminnar. • Skapi jákvæðar tilfinningar. • Séu nægjanlega vel útfærða og í nægilegum smáatriðum (svo verði mögulegt að framkvæma).

9. Að takast á við flóknar breytingar