Architektura polskiego ubezpieczenia społecznego

1. Architektura polskiego ubezpieczenia społecznego Mateusz Świętochowski

2. Idea zabezpieczenia społecznego • Obywatel pozostający bez pracy nie z własnej woli i nie mający innych środków utrzymania ma prawo do zabezpieczenia społecznego, którego zakres i formy określa ustawa.

3. Metody zabezpieczenia społecznego

4. Główne różnice metod zabezpieczenia społecznego Zakres podmiotowy

5. Główne różnice metod zabezpieczenia społecznego Finansowanie

6. Główne różnice metod zabezpieczenia społecznego Podstawa

7. Główne różnice metod zabezpieczenia społecznego Przykładowe Świadczenia

8. Ubezpieczeniowa Ubezpieczeniowa Ubezpieczeniowa • Charakter przymusowy – zabezpieczenie praw podmiotowych pracowników • Prawo do świadczenia i jego wysokość określone ustawowo • Środki na świadczenia pochodzą ze składek ubezpieczonych lub ubezpieczającego dostosowanych do rodzajów ryzyka • Zasiłek chorobowy • Emerytura • Renta • Dodatek pielęgnacyjny • Zasiłek macieżyński Art. 67 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiejc UBEZPIECZENIE SPOŁECZNE

9. Czy jest Ubezpieczenie społeczne • Jest to metoda ochrony sytuacji życiowych obywateli, wynikająca bezpośrednio z art. 67 Konstytucji • Wynikają z niej prawa do świadczeń dla ludzi objętych danym ubezpieczeniem, po spełnieniu określonych warunków. (jeżeli zachodzi w ogóle stosunek ubezpieczenia) (zdarzenie faktyczne/zdarzenie ubezpieczeniowe/spełnione warunki/świadczenie)

10. Ubezpieczenie społeczne w Polsce Źródła

11. Podział ubezpieczenia społecznego

12. Co chronią ubezpieczenia(ryzyko ubezpieczeniowe)

13. Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym • Reguluje je Rozdział 2 Uosus Katalog zamknięty Kto podlega obowiązkowo i przymusowo Kto jest zwolniony na zasadzie „zbiegu tytułów” Kto podlega dobrowolnie

14. Ubezpieczony / Płatnik • Ubezpieczeni :osoby fizyczne podlegające chociaż jednemu z ubezpieczeń społecznych. • Płatnicy : w bardzo wąskim skrócie, są to osoby zobowiązane do wpłacania składek do ZUS. M.in. Pracodawca, Kancelaria Sejmu, duchowny nie będący członkiem zakonu, jednostka podległa MON w stosunku do żołnierzy niezawodowych, powiatowy urząd pracy – w stosunku do bezrobotnych, nawet sam ubezpieczony zobowiązany do płacenia składek na własne ubezpieczenia

15. Schemat podlegania ubezpieczeniom Mateusz Świętochowski Powstaje tytuł do ubezpieczenia.M: ubezpieczonyPa: płatnik Zawiera umowę o pracę Zawiera umowę zlecenia Pracodawca A • Rejestracja w ZUS • Opłacanie składki za „M” i za „Pa”

16. Schemat podlegania ubezpieczeniom Mateusz Świętochowski Zawiera umowę zlecenia Pracodawca A „M” jest studentem, nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom z tego tytułu

17. Zbieg obowiązku ubezpieczenia • Dotyczy ubezpieczenia emerytalnego i rentowego • Zdarza się w sytuacji gdy jedna osoba posiada więcej niż 1 tytuł do ubezpieczenia (np.: umowa o pracę + umowa zlecenia) • Co do zasady ubezpieczonemu wystarcza jeden tytuł do chronienia ryzyka.

18. Schemat podlegania ubezpieczeniomZbieg tytułów Mateusz Świętochowski Wakacje 2010, „M” się obronił, nie jest studentem Zawiera umowę o pracę Zawiera umowę zlecenia (wynagrodzenie nie niższe niż minimalne) Pracodawca A Pracodawca B Zawarcie II Umowy o pracę Ze względu na to iż umowa o pracę jest tytułem tzw. bezwzględnym to w tym przypadku umowa zlecenia jest zwolniona z obowiązku ubezp. Pracodawca C „M” podlega ubezpieczeniom z obu tytułów obowiązkowo gdyż są to tytuły bezwzględne

19. Schemat podlegania ubezpieczeniomZbieg tytułów Mateusz Świętochowski Wakacje 2010, „M” się obronił, nie jest studentem Zawiera umowę o pracę Zawiera umowę zlecenia (wynagrodzenie nie niższe niż minimalne) Pracodawca A Pracodawca B Zakłada działalność gospodarczą Ze względu na to iż umowa o pracę jest tytułem tzw. bezwzględnym to w tym przypadku umowa zlecenia jest zwolniona z obowiązku ubezp. Mattmar Może nie podlegać ubezpieczeniom ! (*mój wniosek) – chyba że dobrowolne emerytalne + rentowe

20. Schemat podlegania ubezpieczeniomi co się dzieje z naszą składką. 1300 zł brutto Pa „M” 9,76% 4,50% 7,3% 2,46% 2,45% 1,67% 1,50% Lecz zanim „M” dostanie pieniądze …… OFE 94,90zł Fundusz emerytalny 158,86 zł Fundusz rentowy 78 zł Fundusz chorobowy 31,85 zł Fundusz wypadkowy 21,71 zł 385,32 zł Składka emerytalna do OFE 7,3% |płaci płatnik w imieniu pracownika Składka którą płaci płatnik w imieniu pracownika Składka którą płaci płatnik (za to że ma pracownika)

21. I tak po odjęciu pozostałych funduszy, zaliczki na podatek,ubezpieczenia zdrowotnego,„M” wraca po miesiącu ciężkiej pracy,do żony z 976zł 81 gr.

22. Co się dzieje z naszą składką ZUS prowadzi konta indywidualne dla każdego ubezpieczonego, oznaczone numerem ewidencyjnym . Na tych kontach widnieją tylko cyferki Pieniądze zgromadzone w FUS przeznaczane są obecnie na wypłatę świadczeń, które są wymagalne teraz. Fundusz Ubezpieczeń Społecznych – jest to dysponowany przez ZUS fundusz państwowy, na który trafiają wszystkie składki. Realizuje on zadania wynikające z I filaru emerytalnego. Oprócz dochodu ze składki FUS jest dotowany przez państwo oraz z różnego rodzaju krótkoterminowych pożyczek. Fundusz jest podzielony na emerytalny/rentowy/chorobowy/wypadkowy Tej złotówki co wpłaciliśmy na pewno nie dostaniemy. Mamy jedynie gwarancje (w dn. Dzisiejszym) że dostaniemy łącznie przynajmniej minimalną określoną liczbę złotówek.

23. Na zakończenie ciekawa teza . . . • 30 mld zł rocznie -> tyle podatnicy dopłacają do FUS • 16 mld rocznie -> tyle wynosi dotacja do KRUS • 4,5 mld rocznie -> dla emerytowanych mundurowych pochodzących bezpośrednio z budżetów MON i MSW • 1,8 tys zł -> tyle każdy podatnik dopłaca do emerytur uprzywilejowanych grup zawodowych • Tak naprawdę to rząd zadecyduje co i na jakich zasadach będziemy otrzymywać jako świadczenie emerytalne • Warunek – wypłacalność Państwa Polskiego • Dalej -> wątpliwe są także pieniądze w OFE – gdyż te fundusze mają obowiązek trzymać 60% w obligacjach SP. • Do czego może dojść…………

24. C.D. • Państwo może stać się całkowicie niewypłacalne • A przyczyną tego jest demografia…..

25. C.D. • Co do zasady w ZUS mam zagwarantowaną emeryturę i inne świadczenia • Ale co będzie jak Skarb Państwa stanie się niewypłacalny. Przy obecnej dotacji z budżetu mamy olbrzymi problem, co będzie gdy dotacja będzie rosła. • Emerytur nie obniżymy (bo za duży elektorat) • Podatki i składki jak podniesiemy, wszyscy pouciekają • Czy my, zaczynając karierę ubezpieczonego możemy liczyć tylko na Państwo ?

26. Źródła • Inetta Jędrasik-Jankowska„Pojęcia i konstrukcje prawne Ubezpieczenia Społecznego”,Lexis Nexis, Warszawa 2007 • Portal Vat.pl • Portal Zus.pl • Portal www.stat.gov.pl • Ustawy.