UKŁAD TRAWIENY

1. UKŁAD TRAWIENY FIZJOLOGIACZŁOWIEKA

2. BUDOWA UKŁADU TRAWIENNEGO

3. Układ trawienny.

4. ROLA: • Dostarczenie organizmowi materiału do budowy i odnowy własnych tkanek oraz substancji energetycznych służących do podtrzymania wszelkich procesów życiowych.

5. SCHEMAT BUDOWY UKŁADU POKARMOWEGO

6. ODŻYWIANIE TO: • przyjmowanie pokarmów, • trawienie pokarmów, • wchłanianie składników pokarmowych i wody, • przyswajanie składników pokarmowych.

7. UKŁAD TRAWIENNY:

8. Substancje doprowadzane w postaci pokarmu: • WĘGLOWODANY, • TŁUSZCZE, • BIAŁKA, • WITAMINY, • SOLE MINERALNE, • WODA.

9. Rola substancji pokarmowych: • Węglowodany i tłuszcze- źródło energii, • Białka-źródło aminokwasów- materiału niezbędnego do budowy tkanek i narządów,

10. Rola substancji pokarmowych: Przy nadmiarze pokarmu białkowego lub przy braku węglowodanów i tłuszczów aminokwasy ulegają dezaminacji i mogą być zużyte do celów energetycznych!

11. TRAWIENIE • Zespół procesów zachodzących w przewodzie pokarmowym , którym zostaje poddany pokarm pobierany przez człowieka z otoczenia w postaci pierwotnej nie pozwalającej na bezpośrednie wykorzystanie go przez ustrój.

12. Trawienie składa się z: • Procesów mechanicznych (żucie, połykanie, ruchy robaczkowe przełyku, ruchy żołądka i jelit, oddawanie stolca).

13. Trawienie składa się z: • Procesów chemicznych polegających na przekształcaniu dużych cząstek złożonych substancji organicznych na związki proste mogące przenikać przez błony komórkowe i które organizm może użyć do budowy własnych tkanek oraz podtrzymania procesów życiowych związanych z wydatkowaniem energii.

14. PRZYJMOWANIE POKARMÓW: • Kontrolę nad przyjmowaniem pokarmów tj. nad ilością wprowadzonej do organizmu energii mająOŚRODKI POKARMOWE W PODWZGÓRZU.

15. OŚRODKI POKARMOWE • OŚRODEK GŁODU wyzwala mechanizm poszukiwania, zdobywania i przyjmowania pokarmów, • OŚRODEK SYTOŚCI hamuje apetyt.

16. LEPTYNA • to hormon białkowy wydzielany przez komórki tkanki tłuszczowej działa jak czynnik sytości – wpływa na pobudliwość ośrodków pokarmowych.

17. NEUROPEPTYD Y • ( NPY) pobudza ,, OŚRODEK GŁODU,, i może być uważany za ,, czynnik głodu,,

18. Trawienie pokarmu w jamie ustnej: • Pokarmy o stałej konsystencji wprowadzone do jamy ustnej są rozdrabniane i mieszane ze śliną w procesie żucia.

19. ŻUCIE: • Polega na mechanicznym rozdrabnianiu pokarmu, mieszaniu go ze śliną i formowaniu kęsa pokarmowego który następnie zostaje połknięty .

20. ŻUCIE: • Jest wynikiem skurczu mięśni szkieletowych, powodujących naprzemienne otwieranie i zamykanie szczęk, połączone z niewielkimi ruchami żuchwy ku przodowi, do tyłu i boku.

21. Fazy ,,cyklu żucia’’: • przygotowawcza, • zetknięcie szczęk z kęsem pokarmowym, • miażdżenie pokarmu, • zetknięcie zębów obu szczęk, • rozcieranie pokarmu między szczękami. • końcowe centralne zamknięcie szczęk.

22. ŻUCIE • Jest regulowane odruchowo, ośrodek integracyjny znajduje się w pniu mózgu. • Receptory znajdują się w mięśniach i błonie śluzowej jamy ustnej.

23. ŚLINA • Wydziela się na drodze odruchu bezwarunkowego w wyniku zetknięcia się pokarmu z powierzchnią błony śluzowej jamy ustnej. • Wydziela się na drodze odruchu warunkowego ( nabytego) w odpowiedzi na sam widok i zapach pokarmu.

24. ŚLINA W ilości 1,5 L\ dobę, pH 7,O jest wydzielana do jamy ustnej przez trzyparzyste gruczoły unerwiane wydzielniczo przez włókna przywspółczulne. Są to: • Ślinianka podżuchwowa, • Ślinianka przyuszna, • Ślinianka podjęzykowa.

25. ŚLINA • Ślinianki podżuchwowe (wydziela ok.60% śliny) w tym najwięcej śliny surowiczo-śluzowej, • Ślinianki przyuszne (wydzielają26%śliny) w tym w mniejszych ilościach ślinę surowiczą, • Ślinianki podjęzykowe (wytwarzają ok.5%) w tym najmniej śliny śluzowej.

26. ŚLINA • Surowicza zawiera enzym trawiący wielocukry – ALPHA AMYLAZĘ ŚLINOWĄ. • Śluzowa zawiera MUCYNY – GLIKOPROTEIDY ułatwiające połykanie uformowanego kęsa.

27. skład śliny: Inne składniki • Wapń, • Magnez, • fosfor

28. POŁYKANIE dzieli się na trzy fazy: • Ustno–gardłowa ( dowolna ), polega na przesunięciu kęsa z jamy ustnej do gardła, w czym uczestniczą mięśnie języka i policzków.

29. POŁYKANIE dzieli się na trzy fazy: • Gardłowo-przełykowa (odruchowa): mięsień zwieracz górny gardła początkowo rozkurcza się, przepuszczając kęs a następnie kurczy się i rozpoczyna falę perystaltyczną przesuwającą kęs wzdłuż gardła i przełyku.

30. POŁYKANIE dzieli się na trzy fazy: • Przełykowo -żołądkowa ( odruchowa): kęs przesuwany przez falę perystaltyczną zbliża się do jamy żołądka.

31. Połykanie kęsa pokarmowego (wg. Vandera)

32. POŁYKANIE

33. BUDOWA ŻOŁĄDKA • ŻOŁĄDEK

34. FUNKCJE ŻOŁĄDKA: • Gromadzenie i przechowywanie pokarmów, • Trawienie pokarmów, • Wyjaławianie pokarmów.

35. Trawienie pokarmów w żołądku: • Pokarmy wypełniające część środkową żołądka, niestykająca się z błoną śluzową, są początkowo trawione przez ALPHA AMYLAZĘ ŚLINOWĄ. • Właściwe trawienie pokarmów rozpoczyna się po zmieszaniu pokarmów z sokiem żołądkowym.

36. żołądek:

37. SOK ŻOŁĄDKOWY Jest mieszaniną 3 wydzielin wytwarzanych oddzielnie przez różne komórki gruczołowe błony śluzowej: • kom. okładzinowe - HCL, H2O, czynnik wiążący wit. B12, • kom. główne – pepsynogen, • kom. dodatkowe (odźwiernikowe) – śluz.

38. Trawienie pokarmów w żołądku: • Sok żołądkowy jest wydzielany przez gruczoły błony śluzowej żołądka w ilości ok. 3L/ dobę, • pH ok. 1,0, • Sok żołądkowy zawiera: kwas solny, enzymy trawienne, śluz, sole mineralne i wodę.

39. Trawienie pokarmów w żołądku: • Kwas solny (HCL) powstaje w kanalikach wewnątrz KOMÓREK OKŁADZINOWYCH -gruczołów błony śluzowej pod wpływem histaminy działającej na receptory H2.

40. Trawienie pokarmów w żołądku: • W komórkach głównych gruczołów błony śluzowej żołądka znajdują się w ziarnistości zawierające PEPSYNOGEN (nieczynny enzym proteolityczny). Wydzielony do światła gruczołów błony śluzowej zmienia się pod wpływem kwasu solnego w aktywny enzym –PEPSYNĘ.

41. PEPSYNOGEN Wydziela się stale w niewielkich ilościach w warunkach podstawowych.

42. PEPSYNOGEN Wydzielanie nasilonepowoduje : głód, miejscowe pobudzanie żołądka wywołane rozciąganiem ścian, zakwaszenie błony śluzowej, hormony jelitowe.

43. Trawienie pokarmów w żołądku: • Pepsyna rozkłada duże cząsteczki białek na mniejsze cząsteczki polipeptydów.

44. WARSTWA GRUCZOŁOWA ŻOŁĄDKA ZAWIERA: *gruczoły wpustowe- część wpustowa żołądka, *gruczoły właściwe- (główne,okładzinowe, szyjkowe,niezróżnicowane)- dno i trzon, *gruczoły odźwiernikowe-odźwiernik

45. Motoryka żołądka:

46. Rodzaje aktywności błony śluzowej żołądka: • Nasilenie i osłabienie napięcia mięśniówki żołądka występujące naprzemiennie z czym wiążą się wahania RR w jamie żołądka, • Skurcze perystaltyczne- rozpoczynające się w części wpustowej i przesuwające się wzdłuż ścian żołądka aż do odźwiernika.

47. Wypełnianie żołądka

48. Pompa odźwiernikowa • Powtarzające się w ciągu kilku godzin trawienia w żołądku cofanie się treści stałej do jamy żołądka powodujące jej mieszanie, rozdrabnianie i stopniową zamianę na treść płynną- wyciskanie treści płynnej do dwunastnicy i cofanie się do żołądka treści stałej.

49. BER-podstawowy rytm biologiczny: • Regularne występowanie skurczów perystaltycznych wyzwalane jest przez rozrusznik utworzony przez komórki mięśniowe gładkie warstwy podłużnej błony mięśniowej żołądka w okolicy krzywizny większej.

50. BER-podstawowy rytm biologiczny: • W komórkach rozrusznika regularnie i spontanicznie występuje stan czynny, który rozprzestrzenia się na całą błonę mięśniową. • Pokarmy płynne szybko przechodzą przez żołądek, węglowodany pozostają w żołądku kilka godzin, białka –dłużej a tłuszcze- najdłużej.