NAAR EEN AUTOMATISCHE TOEKENNING VAN DE SCHOOL- EN STUDIETOELAGEN Micheline Scheys

1. NAAR EEN AUTOMATISCHE TOEKENNING VAN DE SCHOOL- EN STUDIETOELAGEN Micheline Scheys Secretaris-generaal departement Onderwijs en Vorming Luc Jansegers Administrateur-generaal AHOVOS

2. Inhoud • I. Beleidskader • II. Uitwerking van de automatisering • De AS IS situatie • Concept automatische toekenning • Afhankelijkheid databronnen & -leveranciers • Toelatingen Privacycommissie • Het maken van keuzes • Budgettaire gevolgen • Stapsgewijze invoering

3. Beleidskader (1) • Onderwijs is een recht • - zorgen voor kwaliteitsonderwijs voor allen • - ondersteunen van de school- en studiekeuze • - wegwerken van financiële drempels (inschrijvingsgelden, studiekosten, inkomensderving) • Onderwijsbeleid en Sociaal beleid!  armoede bestrijden en bevorderen van de sociale inclusie.

4. Beleidskader (2) • Leerplichtonderwijs • - kosteloosheid: • kosteloze toegang tot het leerplichtonderwijs in de Belgische Grondwet • internationaal bepaald (Internationale Verdrag van de Rechten van het Kind, Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, Internationale Verdrag inzake economische, sociale en culturele rechten): kosteloosheid basisonderwijs /secundair onderwijs: niet zo duidelijk

5. Beleidskader (3) • - sinds 2001: • absolute kosteloosheid van het basisonderwijs: decretaal verankerd • secundair onderwijs: geleidelijke invoering

6. Beleidskader (4) • Kosteloosheid in het basisonderwijs • alles wat noodzakelijk is voor het bereiken van de eindtermen: kosteloos • dubbele maximumfactuur: • scherpe voor kosten mbt verlevendigen van het onderwijs • minder scherpe voor kosten verbonden met meerdaagse uitstappen • - bijdrageregeling • - gespreide betaling • - extra werkingsbudget voor scholen om kosteloosheid te realiseren

7. Beleidskader (5) • Kosteloosheid in het secundair onderwijs • Kostenbeheersing • Hoger onderwijs • - Democratische inschrijvingsgelden

8. Beleidskader (6) • Studiefinanciering • voor alle onderwijsniveaus onder dezelfde voorwaarden • inkomensgrenzen veranderd waardoor meer leerlingen en studenten in aanmerking komen voor een toelage (ca. 25% ) • vereenvoudiging: 1 aanvraagdossier/gezin • ook online aanvragen mogelijk

9. Beleidskader (7) • Studiefinanciering • automatisering: degenen die het meest in aanmerking komen voor studiefinanciering  geen aanvraag indienen

10. De AS IS-situatie • Selectief systeem van financiële hulp voor minvermogenden: SO+HO • Vanaf schooljaar 2008-2009 : SO+HO+KO+LO • Evolutie aantal aanvragen • Evolutie schoolbevolking en aantal toekenningen school- en studietoelagen

11. Evolutie van aantal aanvragen

12. De AS IS-situatie • 3 kanalen voor aanvragen: papieren aanvragen, digitale aanvragen en digitale aanvragen via intermediairs. • Jaarlijks stijgend percentage van aantal digitale aanvragen * Aanvraagjaar is nog lopende

13. De AS IS-situatie • Tax-on-web: 50,63% van alle aangiften via Tax-on-web (aanslagjaar 2010) • Hiervan werd 32,2% ingediend door mandatarissen (boekhouders en belasting-consulenten). • Digitaal plafond voor digitale aanvragen studietoelagen bereikt?

14. De AS IS-situatie • Samenwerking OCMW’ s, steden en gemeenten en andere intermediaire partners om drempel van hetdigitale aanvraagsysteem te verlagen Aantal gezinsdossiers

15. Evolutie aantal toekenningen

16. Jaarlijks budget • Indexeringsclausule in decreet: hogere index wordt toegepast, lagere index niet.

17. De AS IS-situatie • 115 personeelsleden voor behandeling van school- en studietoelagen • Registratie van de aanvragen • Behandelen van de aanvragen • Evt. terugvorderen van de toelage • Terugvorderingen zijn mogelijk om verschillende redenen: • Vermoedelijk inkomen in plaats van het inkomen van FOD FIN van 2 jaar terug => wordt nagekeken met gegevens FOD FIN 2 jaar later. De vraag naar vermoedelijk inkomen stijgt elk jaar. • Pedagogische redenen, bv. minder studiepunten • 2 jaar op rij problematisch afwezig • Gemiddelde kost voor het behandelen van een dossier: 17 euro

18. Concept automatische toekenning • Probleemstelling: hoe non take-up overwinnen => automatische toekenning • Gevolg: afstappen van aanvraagsysteem (wel enkele uitzonderingen) • 4 uitdagingen: • Afhankelijkheid databronnen en dataleveranciers • Toelatingen Privacycommissie • Het maken van keuzes • Budgettaire gevolgen

19. Non take – up? Verhouding toekenningen / schoolbevolking

20. Afhankelijkheid databronnen en dataleveranciers Inkomsten Inkomsten aanvrager samenstellen Gereali-seerd FOD FIN Gepland Optimali-satie 2013 2005 Kadastrale Inkomsten VFP -> FOD FIN VFP -> FOD FIN Kadastrale inkomsten aanvrager samenstellen In bespre-king Gereali-seerd 2009 2012 -> 2014 MAGDA: RR /KSZ Leefeenheid aanvrager samenstellen Gereali-seerd 2009 Persoons-gegevens VFP -> KSZ Gereali-seerd In bespre-king 2009 ? Handicap VFP -> KSZ Leefeenheid aanvrager samenstellen

21. Afhankelijkheid databronnen en dataleveranciers IVT Inkomsten aanvrager samenstellen Gepland MAGDA: KSZ 2012 -> 2013 KSZ Inkomsten aanvrager samenstellen Periode leefloon Gepland 2012 -> 2013 Inkomsten aanvrager samenstellen Bedrag leefloon POD MI In bespre-king ? Wettelijke samen-woning MAGDA: RR Inkomsten aanvrager samenstellen Gereali-seerd 2012

22. Afhankelijkheid databronnen en dataleveranciers 2013 MAGDA: RR Inkomsten aanvrager samenstellen Gepland Afstamming 2014 Mutaties persoons-gegevens Wijzigingen persoons-gegevens kennen RR: gepland MAGDA: RR / KSZ

23. Toelatingen Privacycommissie • Bij automatische toekenning moet de burger het recht hebben om te weigeren (opt-out) • besprekingen bezig met de Privacycommissie. • Afweging: algemene campagne (website) i.p.v. individueel aanschrijven van burgers • Garantie privacy : extra complexiteit en ook kostenverhogend.

24. Het maken van keuzes • Wijzigingen in de regelgeving: niet evident, keuzes maken. • School- en studietoelagen: selectief en fijnmazig met het oog op een zo rechtvaardig mogelijk systeem van school- en studietoelagen. • Gevolg: • Rekenregels zijn complex • Afhankelijkheid van externe databanken

25. Budgettaire gevolgen • Verhoging apparaatskredieten • Eenmalige ICT investeringen => raming van 7,5 mio euro • Recurrente investeringen • Eenmalige verschuiving van het budget door afwerking vorig schooljaar en automatische toekenning voor een grote groep in het nieuw schooljaar tussen september en december. • Non take – up • Structurele stijging van het budget door de uitbreiding van de doelgroep

26. Stapsgewijze invoering • Automatische toekenning : deel van de missie en visie AHOVOS • Vanaf schooljaar 2013-2014 • Vangnet voor hernieuwers (gekende doelgroep) • Hernieuwers zijn alle (ouders van) leerlingen of studenten met een toelage in het voorgaande school- of academiejaar. • Niet de burger (hernieuwer) zal via een aanvraag het onderzoek naar het recht op studiefinanciering starten, maar de overheid.