Wprowadzenie

1. Kontraktowanie usług zatrudnieniaw Europie i na świecie Ilona Gosk Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych

2. Wprowadzenie • Obecnie na świecie testowanych jest wiele różnych rozwiązań realizowania usług rynku pracy. • Zawsze fundamentalne jest: • zdefiniowanie roli publicznych służb zatrudnienia, • przyjęcie perspektywy odbiorcy usług.

3. Publiczne służby zatrudnienia • Zobowiązane są wesprzeć w znalezieniu pracy wszystkie osoby, które się do nich zgłoszą o pomoc, ale: • mają ograniczenia kadrowe i finansowe, • czasem nie mają odpowiednich narzędzi, żeby wesprzeć osoby w szczególnej sytuacji życiowej, • finansowane są zwykle bez względu na wyniki pracy, skutkiem czego nie zawsze działają efektywnie.

4. Kontraktowanie usług • Pozwala skompensować część deficytów, ale wymaga spójnych i adekwatnych do indywidualnej „odległości od rynku pracy”: • klasyfikacji osób bezrobotnych, • definicji rodzaju kontraktowanej usługi, • systemu diagnozowania barier dostępu do rynku pracy, • oraz stworzenia systemu oceny efektywności usług i wymiany informacji pomiędzy aktorami.

5. Niezbywalne cechy systemu • nakierowanie na indywidualne bariery i potrzeby beneficjenta, • przestrzeń na innowacyjność, • całościowe podejście do beneficjenta, • przestrzeń na elastyczność, • koncentracja na twardej, mierzalnej skuteczności.

6. Cele reform systemów usług rynku pracy

7. Cele reform • Powszechność dostępu do usług zatrudnieniowych • Wielka Brytania, Dania • Zmniejszenie wypłat świadczeń dla niezatrudnionych • Holandia • Podniesienie jakości usług zatrudnieniowych • Holandia, Dania • Utrzymanie poziomu usług zatrudnieniowych przy obniżeniu kosztów ich świadczenia • Australia, Nowa Zelandia • Zapewnienie kompleksowości usług zatrudnieniowych • Holandia (toonkamers), Wielka Brytania (strefy zatrudnienia)

8. Kontraktowanie usług pośrednictwa

9. Australia • kontraktowanie usług realizowane od lat 70., • przez jakiś czas współistnieli publiczni i niepubliczni usługodawcy (skutek: „spijanie śmietanki”), • od 1998 roku obowiązuje jako jedyny sposób pozyskiwania usług zatrudnieniowych, • deregulacja rynku ma na celu zachowanie skuteczności świadczenia usług przy obniżeniu nakładów na nie przeznaczonych.

10. Beneficjent • Centerlink • rejestracja i klasyfikacja, • kontrakty z beneficjentami (wzajemne zobowiązanie), • przyznawanie i wypłata zasiłków, • zarządzanie krajową bazą wakatów (otwarty dostęp) • Ministerstwo Pracy i Stosunków Pracy • realizacja przetargów • monitorowanie wyników Job Network • Agencje zatrudnienia (skupione w Job Network) • realizacja pośrednictwa pracy i szkoleń umiejętności poszukiwania pracy, • intensywna opieka w okresie poszukiwania pracy

11. Rezultaty • system oceny agencji zatrudnienia a jakość usług, • skutki łączenia realizacji tych samych działań równocześnie przez służby publiczne i podmioty niepubliczne, • wynagradzanie za rezultaty a efekt „parkowania”, • wzrost efektywności systemu świadczenia usług rynku pracy jako niezamierzony wynik obniżania kosztów.

12. Kontraktowanie całościowych programów reintegracyjnych

13. Wielka Brytania • pierwsze próby kontraktowania usług w latach 80., • różne modele testowane w różnych rejonach kraju, • porównując wyniki osiągane przy poszczególnych modelach, dokonano wyboru jednego, powszechnego rozwiązania (evidence based policy), • obecny system powszechnego kontraktowania funkcjonuje od 2001 roku.

14. Beneficjent • Jobcentre Plus • rejestracja i klasyfikacja beneficjenta, • porozumienie nt. programu reintegracyjnego, • wnioskowanie o zasiłki (przyznawane przez Benefits Agency), • baza wakatów, • usługa pośrednictwa pracy Publiczne Instytucje Partnerskie Realizacja programów zatrudnieniowych Agencje zatrudnienia Realizacja wybranych zadań w ramach programów

15. Holandia • System pomocy socjalnej reformowany od 1995 roku • zmiany w pełni wdrożone w 2002 roku, • podlega ciągłej ewolucji, • cel podstawowy: zapobiec napływowi nowych beneficjentów zasiłków z tytułu ubezpieczeń społecznych, • cel długookresowy: włączyć bieżących klientów w pełni do społeczeństwa oraz rynku pracy, • zasada: zatrudnienie ważniejsze od wynagrodzenia.

16. Beneficjent • Centrum dla pracy i dochodów • rejestracja i klasyfikacja klienta • zbieranie informacji o rynku pracy • zarządzanie krajową bazą wakatów • Instytucja Zarządzania Ubezpieczeniami Pracowniczymi • wypłacanie zasiłków dla bezrobotnych i niepełno-sprawnych • finansowanie reintegracji • Samorząd lokalny • wypłacanie zasiłku socjalnego • zapewnienie pomocy osobom bez prawa do jakiegokolwiek zasiłku • Agencja Zatrudnienia • realizacja programu zgodnie z umową z samorządem • Agencja Zatrudnienia • realizacja programu reintegracji zawodowej w grupie o podobnej charakterystyce zgodnie z indywidualnym kontraktem

17. Rezultaty • wzrost szans na zatrudnienie i szybsze jego osiągnięcie, Holandia • zwiększenie dynamiki przepływów do zatrudnienia na lokalnych rynkach pracy (mniejsza potrzeba mobilności, zatrudnienie dostępne dla większej rzeszy osób), • Wielka Brytania • obniżenie kosztów pośrednictwa pracy, • Wielka Brytania • przestrzeń na innowacje społeczne (nowe rozwiązania), Holandia • w niektórych przypadkach: wydłużenie okresu aktywizacji – efekt parkowania jako wynik wynagradzania za rezultat. • Wielka Brytania

18. Integracja służb zatrudnienia i pomocy społecznej

19. Holandia – Strefy zatrudnienia • System opiera się o od dawna funkcjonujące instytucje pomocy społecznej i rynku pracy oraz samorząd, • kluczowy jest menedżer klienta (klantmanager), • odpowiedzialność za poprawę własnej sytuacji (znalezienie pracy) spoczywa z definicji na kliencie – menedżer wspiera go na tej ścieżce, • celem jest zatrudnienie (niekoniecznie w pełnym wymiarze godzin, możliwe są dalsze fazy współpracy, jeśli bieżące zatrudnienie nie spełnia oczekiwań klienta, np. co do liczby godzin w tygodniu albo rodzaju pracy).

20. Klient Menedżer Realizacja kontraktu • Zaplecze menadżera: • analizy i prognozy • doradztwo zawodowe • lekarz medycyny pracy • dział zakupów • usługi kupowane na rynku • Rejestracja • przypisanie do menadżera • podanie o zasiłek • (back office)

21. Uprawnienia menedżera • dobór usług, • zawieranie i egzekwowanie kontraktu z beneficjentem, • możliwość rozpoczęcia pracy przed przyznaniem zasiłku, • konstruowanie programu dochodzenia do zatrudnienia dla beneficjenta (wymagania wobec beneficjenta), • budowanie i utrzymywanie kontaktów z pracodawcami, • zasada: najpierw działanie, później weryfikacja prawna (wnioski na przyszłość, nie w przeszłość).

22. Zalety systemu • kontrakt określający zobowiązania obydwu stron, którego realizacja ma doprowadzić do jak najszybszego znalezienia dobrej pracy, • tylko jedna osoba odpowiada za sprawność świadczenia usług rynku pracy wobec danego klienta, • zintegrowanie usług zamiast kłopotliwej i kosztownej integracji służb, • wspólne standardy świadczenia usług dla wszystkich służb (klient „nie wie, gdzie jest”), • integracja wszystkich służb ogranicza możliwość dryfowania pomiędzy różnymi służbami społecznymi.

23. Innowacje decydujące o sukcesie • pojedyncze kanały komunikacji, • kluczowa rola diagnozy, • całościowa, zintegrowana usługa, • zakup produktów, a nie całościowych sekwencji usług (w pełni zindywidualizowany program), • klient przejmuje odpowiedzialność za swoją przyszłość (nie walczy z systemem, a o lepsze jutro), • postawa menedżera i pracowników administracji, • system śledzenia losów klientów.

24. Wyniki • 84% klientów objętych działaniami podjęło płatną pracę (w grupie kontrolnej 76%), • szybsze uzyskanie pracy niż w grupie kontrolnej(7% klientów), • integracja działań różnych służb społecznych • bez ingerencji w kształt tych służb, • a jedynie dzięki innej organizacji pracy.

25. Podsumowanie

26. Kontraktowanie usług zatrudnienia • prowadzone w oparciu o przejrzyste kryteria, • zrozumiałe i konsekwentnie stosowane kryteria selekcji ofert, • płatności powiązane z wynikami beneficjentów, • mechanizmy ograniczające negatywne skutki „parkowania” i „spijania śmietanki”, • otwarty dostęp do przetargów na świadczenie usług.

27. Najlepsze wyniki osiągnięto gdy: • stworzono warunki do działań innowacyjnych, • zarówno w procesie poszukiwania najlepszego modelu, jak i po jego wprowadzeniu (ewolucja), • całościowe usługi były szyte na miarę, • indywidualizacja i jasny podział zobowiązań pomiędzy beneficjentem, służbami i usługodawcą, • skoncentrowano się na twardej, mierzalnej skuteczności, • zarówno przy ocenianiu ofert jak i tworząc bodźce (zasady wynagrodzeń) dla usługodawców, • umożliwiono dostęp do zintegrowanych usług, • nie tracąc energii na kłopotliwą integrację różnych służb społecznych.

28. [Dziękuję za uwagę]www.bezrobocie.org.pl