Birinci Üç Ay Ultrasonografi

1. Birinci Üç Ay Ultrasonografi Dr.Mehmet ULUDOĞAN

2. İlk TrimesterPrenatal Tanı { Kromozomal anomali Yapısal anomali

3. Amaç • Viabilite • Gebelik yaşının saptanması • Fetus sayısı • Koryonisite-amnionisite • Birinci üç ay anoploiditesbiti-NT-nazal kemik ölçümü • Organ muayeneleri-görülebilecek fetal anomalilerin tesbit • İntrakranialtranslusensi-IT • Doppler ?

4. U/S cihazının özellikleri • TA-TV prob • Akustik power ayarlanabilir olmalı • Freezeframe ve zoom kapasitesi olmalı • Elektronik kaliper 0.1 mm olmalı • Verileri depolayabilmeli

5. Gebelik haftası • IVF gebelikleri hariç konsepsiyon tam olarak bilinemediğinden • 10-14 hafta arası gebelik yaşı tesbiti • İlk trimesterde gebelik haftası bir çok parametre ile ölçülebilir - en doğru sonuç CRL ölçümü ile

6. Gestasyonel kese • Ortalama gebelik kesesi çapı SAT ten 35 gün sonra görülebilir • 3 ortogonal plan ölçülerek hesaplanır • Kese görülüp embryonun görülemediği durumlarda şikayeti olmayan olgularda bekleyici olmak gerekir

8. Zigosite - korionisite

9. Muayene guideline-viabilite • Embryo 1-2 mm iken görülebilir • Günde 1 mm büyür • Sefalik-kaudal kısımlar 12 mm olduğunda ayırd edilebilir • 2 mm den sonra kardiak aktivite görülebilir • 2-4 mm arası %10-15 fkagörülemiyebilir

10. CRL • İdeal ölçüm embryohorizontal iken yapılmalı • Görüntü büyütülmeli • Fetusnötral pozisyonda olmalı • Elektronik ölçüm yapılmalı, son noktalar net olarak görülmeli

12. BPD ve HC • 10 haftadan itibaren orta hat, interhemisferikfissur ve koroidpleksuslar görülebilir • 13 haftadan sonra talamus ve 3 ventrikül görülebilir • İlk üç ayda BPD ölçümü dıştan içe yapılabilir • AC ve FL de ölçülebilirse de pek tercih edilmez

14. 11-13+6-ULTRASONU ANATOMİK TARAMA GÖĞÜS SİMETRİK AKC EFFÜZYON-KİTLE KALP AKTİVİTESİ 4 KADRAN SOLDA MİDE MESANE BÖBREKLER KORD İNSERSİYONU UMBİLİKAL DEFEKT KONTROLÜ ÜÇ SEGMENTLİ 4 EKSTREMİTE ELLER VE AYAKLAR PLASENTA 3 DAMARLI UMBİLİKAL KORD Optional structures. Modified from Fong et al.28, McAuliffe • BAŞ • KAFA KEMİKLERİ • FALKS • CPC VENTRİKÜLLERİ DOLDURUR • BOYUN-SERVİKAL KİST • NT • GÖZLER VE LENS • NAZAL KEMİK • PROFİL-MANDİBULA • DUDAKLAR • VERTEBRAL SPİNE(longitudinal and axial)* • CİLT BÜTÜNLÜĞÜ

15. Sonografik Fetal anatomi-baş • Kafa kemiği ossifikasyonu 11 hafta sonunda aksial ve coronal planda inceleme gerekir • Lateral ventriküllerin içerisi koroid pleksus ile dolu • Simetrik, interhemisferik fissur ile ayrılmış olarak görülür • Bu haftada CC, serebellum henüz tam olarak oluşmadığından değerlendirilemez

16. Sonografik Fetal anatomi-baş • Gözler ve lens gözlenebilir, • Fetal profil, nazal kemik, mandibula, ağız ve dudaklar ayırd edilebilir-normal görülseler de ileri haftalarda kontrol gereklidir

18. Burun ve dudaklar

19. Sonografik Fetal anatomi-vertebra • Longitüdinal ve aksial planlarda yapılmalı, sırt önde olmalı • Cilt devamlılığı gösterilmeli • İlerleyen haftalarda muayene tekrarlanmalıdır • BPD < %5 persantil ise özel dikkat gösterilmeli

20. Vertebra

21. İntrakranialtranslusensi-IT

22. Sonografik Fetal anatomi-toraks • Akciğerler homojen olarak izlenmeli • Yer kaplayan lezyon-kist yönünden araştırılmalı • Diafragma devamlılığı ve kalbin yeri saptanmalı-CDH • Mide ve karaciğerin yeri saptanmalı

23. Sonografik Fetal anatomi-kalp • Kalbin pozisyonu-levocardi • Bir çok kalp anomalisi bu haftada görülebilirse de rutin değerlendirmenin parçası değildir • Güvenlik nedeni ile rutin inceleme sırasında Doppler önerilmemektedir.

24. Kalp 4 kadran

25. Sonografik Fetal anatomi-batın • Mesane ve mide hipoekojen • Midenin solda gözlenmesi-normal situsviseralis • 12 haftada mesane görülmeli • Her iki böbrek ve pelvisrenalisler görülebilir • 12 haftadan sonra kordinsersiyonu görülmeli-fizyolojik herni 11 haftaya kadar izlenebilir

27. Böbrekler ve mide

28. Sonografik Fetal anatomi-kord • Kordun insersiyonu gözlenmeli • Mesane etrafında arterler Renkli doppler ile saptanabilir, • Kord üzerinde kist olup olmadığı incelenir

29. Kord insersiyonu

30. SonografikFetalanatomi-ekstremiteler • Her iki üst ve alt ekstremiteler • Her iki el ve ayak • El parmaklarının terminal falanksları 11 haftadan sonra görülür

32. Ayak

33. Sonografik Fetal anatomi-genital • Midsagital planda görüntülenebilir-klinik amaçlarla kullanılması için yeterli olmayabilir

34. Kromozomal değerlendirme • NT ölçümü ile yapılmakta • hCG ve PAPP-A eklenmesi • Nazal kemik, triküspit doppler, DV doppler tarama performansını artırıyor

35. Serum marker’ları Prenatal Tanı:Kromozomal anomali taraması Free -hCG İlk trimester • Korionisite • CRL • NT • NK USG PAPP-A AFP 2.trimester hCG uE3 Inhibin-A

36. NT ölçümü • Uzmanlar ya da NT ölçümü için sertifiye olanlarca yapılmalı-TA-TV yolla yapılabilir • Fetal baş toraksı içerisine alacak şekilde, nötral pozisyonda-sajital kesitte yapılmalı • Amniotikmembranfetustan ayrı olarak görülmeli • Fetal yüzde burun ve palate izlenmeli • Ölçüm 0.1 mm hassasiyetinde olmalı

37. NT ölçümü • 1-Kaliperler aynı düzlemde, içten içe nukal membran ile servikal spine kenarındaki yumuşak doku arasını ölçecek şekilde yapılmalı • 2-Birden fazla ölçüm yapıldı ise risk belirlemede en yüksek olan göz önüne alınmalı

39. Kromozom normal > NT • Kardiak defekt • Düşük • Fetal ölüm • Fetal malformasyon ve genetik sendromlarla ilişkili

40. Yüksek NT nedenleri • Kardiak disfonksiyon> büyük damar anomalileri • Baş ve boyunda venöz konjesyon • Ekstrasellüler matrikste artış • Lenfatik drenaj anomalileri • Fetal akinesi sendromları • Anemi • Konjenital infeksiyonlar • Hipoproteinemi

41. Kalp anomali oranı • NT 2.5-3.5 mm olanlarda 1.6/100 • NT 3.5 mm > 7.5/100 NT %99 persantil üzerinde olan fetuslarda kalp anomali oranı 1/16

42. NT yüksek fetuslar • NT %95-99 olan fetusların %90 normal • NT 3.5-4.5 olan fetusların %70 normal • NT 4.5-5.5 mm olan fetusların %50 normal, • NT 6.5 mm olan fetusların %15 normal

43. NT ölçümü Servikal kist varlığı Servikal kist

46. DV’ta Ters A dalgası Normal fetusların %3-20 sinde Anöploidik fetusların %60-90

47. İntra-ekstra uterin yapılar • Uterus şekil bozuklukları, septum, sineşiler, myoma • Adnekslerde yer kaplayan lezyonlar saptanmalı

48. İntra-ekstra uterin yapılar • Plasenta yapısı değerlendirilmeli, yer kaplayan lezyon, kistik oluşumlar, subkoryonik sıvı-kan not edilmeli • Plasentanın serviksle ilişkisi bu haftada önemli değil, previa tanısı konulmamalı • Eski C/S olgularında mesane ile uterin skar arasınadki doku gözlenmeli, şüpheli olgular daha sonra değerlendirilmelidir

49. Koryonikbumps-tümsek • Sıklık %0.15 • olumsuz fetalprognoz 2 kat artar • Erken doğum ile ilişki gösterilmemiş